Μεγάλωνα μαθαίνοντας καινούργιες λέξεις, σαν όλα τα παιδιά του κόσμου από καταβολής του, αφού αυτές δε μεγαλώνουν όπως τα μαλλιά ή τα νύχια μας, ακούγοντας τη μαμά, τον μπαμπά και όλους όσοι ζούσαν στο σπίτι, αργότερα στο παιχνίδι, στο σχολείο, στη γειτονιά και τώρα γράφω κοινοτοπίες.

Οι λέξεις οικοδομή, πολυκατοικία, αντιπαροχή, οριζόντια ιδιοκτησία, αρχιτέκτονας, πολιτικός μηχανικός, πολεοδόμος ήρθαν πολύ αργότερα στο λεξιλόγιό μου.

Τα τελευταία ένα, δυο, τρία χρόνια αυτές οι λέξεις εμφανίζονται σε εικόνες οικοδομών σε διάφορες χώρες ή μεγαλουπόλεις με ουρανοξύστες δεκάδων ορόφων, πράγματι ξύνουν τον ουρανό, μέσα στους οποίους ζουν εγκιβωτισμένοι εκατοντάδες ή χιλιάδες άνθρωποι παρά την ποικιλία των κάθετων και οριζόντιων γραμμών των αρχιτεκτονικών σχεδίων.

Κτίρια με δεκάδες ορατές και αόρατες κάμερες στις εισόδους και στους ορόφους, με ένστολους ή μη, άντρες και γυναίκες ασφαλείας, με ανιχνευτικά ηλεκτρονικά μηχανήματα, που δημιουργούν ένα αίσθημα ασφαλείας και ταυτόχρονα τρομοκρατίας, στη σκέψη ότι μπορεί να συμβεί κάτι απρόβλεπτο και κυρίως ότι ο καθένας μπορεί να είναι τρομοκράτης, ή τουλάχιστον ύποπτος.

Σε πολλά από αυτά τα κτίρια δεν έχεις πρόσβαση παρά την ταυτοποίησή σου, εκτός αν επιβεβαιώσει ο υποδοχέας, άτομο ή υπηρεσία, δημόσια ή ιδιωτική, με τους οποίους θα επικοινωνήσει ο σχετικός άνθρωπος ασφαλείας, ότι αναμένεσαι, οπότε σου επιτρέπεται να συνεχίσεις την επίσκεψή σου.

Στην πολυκατοικία όπου διαμένω, στη Νέα Υόρκη, ενώ δεν υπάρχει καμιά δημόσια αρχή ή επαγγελματική στέγη, το σύστημα ασφαλείας υπάρχει, αλλά σε μικρότερη κλίμακα.

Κάποτε ρώτησα τον άνθρωπο μπροστά στις οθόνες, στον γυάλινο θάλαμο της εισόδου, τι τα κάνουν όλα αυτά τα φιλμ που μας βιντεοσκοπούν μπαίνοντας και βγαίνοντας – τα παιδιά και οι νέοι μπαινοβγαίνουν πολλές φορές την ημέρα.

Η απάντηση ήταν πως αν εντός 75 ωρών δε φανεί κάτι ύποπτο ή κάποιος δεν καταγγείλει κάτι που τους διέφυγε, τα καταστρέφουν.

Αν τους διαφύγει κάτι, οι συνέπειες μου είναι άγνωστες.

«Καημένη Καισαριανή», είπα.

«What?» με ρώτησε.

«Τίποτα. Σ’ εμένα μίλησα».

Και να του έλεγα πως η αντίσταση της Καισαριανής ή της Κοκκινιάς ή και αλλού στην Ελλάδα, τα χρόνια της Γερμανικής Κατοχής, δε θα είχε συμβεί με τόση τόλμη, ευστροφία, αιλουροειδή κινητικότητα και επιτυχία αν δεν υπήρχαν οι χαμηλές παράγκες και μάντρες, τα δρομάκια, τα σοκάκια, οι λακκούβες, οι νεραντζιές και οι ακακίες –έστω και απότιστες– στα πεζοδρόμια, δε θα είχαν γραφτεί σελίδες Ιστορίας και δόξας.

Ασφαλώς, δεν υπαινίσσομαι ότι θα έπρεπε να ζούμε όπως έζησαν πολλοί ομοεθνείς μας στην Ελλάδα μετά την Καταστροφή της Μικράς Ασίας το 1922, ή η ύπαιθρος των προηγούμενων δεκαετιών, ούτε υπάρχει νοήμον ον που να μην αναγνωρίζει την ανάπτυξη με το πέρασμα του χρόνου και την ανθρώπινη επιθυμία και προσπάθεια για μια καλύτερη ζωή.

Όμως, φαντάζει λες και η σύγχρονη οικοδομική δραστηριότητα –το Real Estate– έχει σχεδιάσει, προτείνει και συμβάλει στην απομάκρυνση του ατόμου από την κοινή διαβίωση, και έχει συμμαχήσει με τις διακυβερνητικές Αρχές για ένα σύγχρονο τρόπο εξασφαλισμένης καταστολής χιλιάδων ανθρώπων σε περίπτωση οποιασδήποτε αντίστασής τους σε κάποια επιβαλλόμενα αντιλαϊκά μέτρα.

Τα καινούργια μέσα του ηλεκτρονικού πολιτισμού μας είναι οι σύγχρονοι καταδότες και φύλακες του κατεστημένου.

Η καθιέρωση του επαγγέλματος του θυρωρού στις πολυκατοικίες στον τόπο μας, που ενισχύθηκε στα χρόνια της απριλιανής δικτατορίας των στρατιωτικών, υπήρξε, κατά το πλείστον, το επίσημο και παραδεδεγμένο επάγγελμα του καταδότη στις Αρχές, αφού αυτός θα μπορούσε να παρακολουθεί τις συμπεριφορές των ενοίκων και της καθημερινής τους ζωής. Ήταν αυτός που έβλεπε κάθε κίνηση γνωστών και αγνώστων, ποιος ερχόταν και πότε έφευγε.

Στην Ελλάδα, η οριζόντια ιδιοκτησία δεν ήταν τυχαία, ούτε συνέβη ως αποτέλεσμα του παραμυθιού της αστυφιλίας. Ήταν πολιτικό σχέδιο, από τις αρχές της εισόδου μας στην τότε ΕΟΚ, με πρωταρχική προτεραιότητα την εκδίωξη κάθε αντικαθεστωτικού στοιχείου, που θα επέστρεφε για επανεγκατάσταση στον τόπο του μετά τις ταλαιπωρίες της δεκαετίας του ’40 και τη σταδιακή συρρίκνωση της αγροτιάς.

Ένα μεγάλο ποσοστό αγροτών αναγκάστηκαν να πουλήσουν σε εξευτελιστικές τιμές τη γη τους, τα πατρογονικά τους σπίτια και να μεταναστεύσουν στην πρωτεύουσα, όπου αγόρασαν υπόγειες γκαρσονιέρες, αν ήταν αρκετά τα λεφτά τους, ή να χτίσουν με τσιμεντόλιθους σπίτια στην περιφέρεια για να στεγαστούν.

Και στον παρόντα χρόνο με την υποτίμηση και απαξίωση της ιδιοκτησίας τους και τη φορολόγησή τους νιώθουν ότι δεν έχουν τόπο για να επιστρέψουν.

Εκείνο το ξερίζωμα και η αύξηση του πληθυσμού της πρωτεύουσας δημιούργησε άλλες ανάγκες και άλλους τρόπους για την εξεύρεση του μεροκάματου.

Σε άλλες χώρες επικρατούσαν και εξακολουθούν να διεξάγονται οι πόλεμοι ή μάχες του δρόμου, εξαιτίας της δικής τους εδαφικής ιδιομορφίας, των οικισμών και κυρίως της πολεοδομικής διαγράμμισης ή ανυπαρξίας.

Οι πόλεις-μαμούθ, με τα εκατομμύρια των κατοίκων τους, τις ανισότητες και άλλα κοινωνικά φαινόμενα που κάποια εξ αυτών προκαλούν τη φτώχεια και την εγκληματικότητα, συντηρούνται και διατηρούνται από τα πλέον κατασταλτικά μέτρα που επιβάλλονται και εφαρμόζονται στους μη προνομιούχους, underdog.

Αναρωτιέμαι ακόμη ποιοι χαράζουν το δρόμο που ακολουθεί η σημερινή οικονομία.

Twitter