fbpx
«Μικροαστών έπαινος»

«Μικροαστών έπαινος»

του Μ. Γ. Μερακλή

Εδώ και κάμποσο καιρό μου έχει γεννηθεί η επιθυμία να ασχοληθώ με το πολιτισμό των μικροαστών στην περίοδο του Μεσοπολέμου (στην ελληνική εκδοχή του). Νομίζω ότι ο μικροαστικός πολιτισμός της περιόδου εκείνης έφτασε στη σοβαρότερη έκφανσή του. Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ακολούθησαν ριζικές αλλαγές, που επηρέασαν σχεδόν τα πάντα.

Θέλω να συνηγορήσω υπέρ ενός τρόπου ζωής, ενός τύπου ανθρώπου που, νομίζω, απαξιώθηκε από τους κοινωνιολόγους, τους ιστορικούς και άλλους, με το κύριο επιχείρημα ότι η τάξη εκείνη αποτελούσε μια τροχοπέδη στην κοινωνική πρόοδο.

Φρονώ ότι οι άνθρωποι εκείνοι είχαν μια σύνεση, τη σύνεση, έστω, μιας φιλήσυχης ζωής. Τηρούσαν, κατά κανόνα με ευλάβεια, την κατηγορική προσταγή μιας δικής τους παροιμίας, ν’απλώνουν τα πόδια τους ως εκεί που φτάνει το πάπλωμά τους. Γνώριζαν ότι τα οικονομικά τους δεν επέτρεπαν σπατάλες.

Από αυτό το αίτημα προέκυψε και η α π έ ρ ι τ τ η κάλυψη των αναγκών τους, η απέριττη ζωή τους. Ασφαλώς είχαν προηγηθεί, ήδη από αρχαίους χρόνους, για ορισμένες τάξεις εποχές υπέρμετρης σπατάλης και εκζήτησης στο περιττό. Οι μικροαστοί ευτύχησαν να μη μπορούν να φτάσουν σε τέτοιες καταστάσεις.

Η φαντασιακή κατάργηση των τάξεων, που χαρακτηρίζει την σε πολλά κίβδηλα εποχή μας, οδήγησε στην παρανόηση της αξίας του απέριττου. Και ο πιο φτωχός τείνει να πιστέψει ότι μπορεί κάποια στιγμή να συμμετέχει στα πάντα της ζωής, άρα και στην απόλαυση του περιττού. Μία από τις αξίες του μικροαστού τείνει να καταργηθεί τελείως. Το απέριττο μένει στα αζήτητα.

Δημιουργήθηκε - ίσως και καλοπροαίρετα στην αρχή - μια ιδεολογία του περιττού. Σύμφωνα με αυτήν η ζωή καταξιώνεται με την απόκτηση και την απόλαυση του επιπλέον του αναγκαίου. Αυτό θα μπορούσε ίσως, υπό όρους, να έχει και μια θετικήν εφαρμογή. Αλλά επικράτησε η εκχυδάιση της ανάγκης του περιττού, γιατί έτσι το θέλησε η κυρίαρχη βούληση της αγοράς. Όχι ένα αυτοκίνητο, που το είχε και ο μικροαστός ανάγκη, αλλά, ο ένας, πολλά αυτοκίνητα, ad libitum. Η ανάγκη του περιττού διαστρεβλώθηκε σ’ ένα απεριόριστο αριθμό περιττών αναγκών.

«Αφήνουν τα πάντα αχαλίνωτα, ώσπου να καταντήσουν βλαβερά», λέει ο Γκαίτε με το στόμα του κεντρικού ήρωά του στο έργο του Τα χρόνια μαθητείας του Βίλχελμ Μάιστερ (μετάφραση Άγγελου Παρθένη, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1995, τ.Α’, σελ.109). Οι επίγονοι των μικροαστών του Μεσοπολέμου, ζώντας τώρα κι αυτοί στο διασαλευμένο πλανήτη μας που έχει παραδοθεί σ’ ένα αχαλίνωτο τρέξιμο, χωρίς να ξέρει πού αυτό τον οδηγεί, παρ’ όλες τις αβαρίες που έχουν υποστεί, παραμένουν οι συγκριτικά πιο κοντινοί στις αρχές μιας μετρημένης ζωής, όπως οι προγονοί τους την πραγματοποιούσαν.

Το επιμαρτυρεί αυτό, στα παρόντα χρόνια δεινής οικονομικής κρίσης, η αυθόρμητη ανταπόκρισή τους στο χρέος της αλληλεγγύης και της (ονειδισμένης από τους πάσης φύσεως προοδευτικούς) ελεημοσύνης, όπως τους την υπαγόρευε και τότε η χριστιανική συνείδησή τους και η ανθρωπιά τους.

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.