fbpx
«Οι κακοί οινοχόοι»

«Οι κακοί οινοχόοι»

της Ελένης Λαδιά

«Όταν, οίμαι, δημοκρατουμένη πόλις ελευθερίας διψήσασα κακών οινοχόων προστατούντων τύχη, και πορρωτέρω του δέοντος ακράτου αυτής μεθυσθή, τους άρχοντας δη, αν μη πάνυ πράοι ώσι και πολλήν παρέχωσι την ελευθερίαν, κολάζει αιτιωμένη ως μιαρούς τε και ολιγαρχικούς.» (Όταν, νομίζω, μια δημοκρατούμενη πόλη με άσβεστη την δίψα της ελευθερίας τύχη νάχη κακούς οινοχόους άρχοντες και μεθύση, γιατί της παρέχουν την ελευθερία περισσότερο άκρατη απ’ ό,τι πρέπει, και τότε τους άρχοντες, αν δεν είναι καλόβολοι και δεν της παραχωρούν όλο και περισσότερη ελευθερία, τους τιμωρεί κατηγορώντας τους ως καταχθόνιους και ολιγαρχικούς.) 1

‘Ο Πλάτων γράφει πως εξαιτίας της απεριόριστης ατομικής ελευθερίας η δημοκρατική πολιτεία τα ποδοπατεί όλα και δεν την νοιάζει ποιός ασχολείται με την πολιτική, αρκεί μόνον να ισχυρισθεί πως ενδιαφέρεται για τον λαό. Η πολιτεία της δημοκρατίας είναι ευχάριστη (ηδεία) αναρχική (άναρχος) και ποικίλη (ποικίλη) που διανέμει κάποια ισότητα το ίδιο σε ίσους και άνισους. Επισημαίνει επίσης πως αν η δημοκρατία ξεπεράσει τα όρια, φέρνει την αναρχία ακόμη και ανάμεσα στα ζώα. Τότε ο πατέρας γίνεται όμοιος με τα παιδιά του και τα φοβάται, τα παιδιά ούτε ντρέπονταν ούτε φοβούνται τους γονείς τους, ο μέτοικος γίνεται ίσος με τον πολίτη, και ο πολίτης ίσος με τον μέτοικο και τον ξένο. Ο διδάσκαλος φοβάται και θωπεύει τους μαθητές του, ενώ οι μαθητές δεν σέβονται ούτε τους διδασκάλους ούτε τους παιδαγωγούς. Οι νέοι επιθυμούν να φαίνονται σαν τους γεροντότερους ενώ οι τελευταίοι μιμούνται τους νέους, για να μην θεωρηθούν απεχθείς και δεσποτικοί.

Από μία τέτοια αχαλίνωτη δημοκρατία επέρχεται η τυραννία. Αυτή οδηγεί τα άτομα και την πόλη στην δουλεία. Συνεπώς από την απεριόριστη ελευθερία προέρχεται η μεγαλύτερη και αγριώτερη δουλεία. «...εξ οίμαι της ακροτάτης ελευθερίας δουλεία πλείστη τε και αγριωτάτη.»

Όπως η δημοκρατία γεννάται από την ολιγαρχία με την επικράτηση των πτωχών, που σκοτώνουν, εξορίζουν η μοιράζονται τα αγαθά, την εξουσία και τα αξιώματα με τους πλούσιους, έτσι και η δημοκρατία στην υπερβολή της γίνεται ασυδοσία και γεννά την τυραννίδα.

Φαίνεται πως ό,τι ξεπερνά τα όριά του, πέφτει στο αντίθετο άκρο. Γι’ αυτό και ο Ηράκλειτος εκφράζει την συμπαντική ισορροπία με την θαυμασία του ρήση: « Γιατί ο ήλιος δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια του, αλλιώς θα τον βρουν οι Ερινύες που βοηθούν την δικαιοσύνη.» (Ήλιος γαρ ουχ υπερβήσεται μέτρα· ει δε μη, Ερινύες μιν Δίκης επίκουροι εξευρήσουσιν.)2

Όμως οι κακοί οινοχόοι είναι αυτοί, οι οποίοι μεθούν τον λαό εξαναγκάζοντάς τον να υπερβαίνει τα όριά του και να βουλιάζει στην ασυδοσία. Μήπως θυμίζει αυτό κάτι; Μήπως είναι αληθής η θεωρία της αιώνιας επιστροφής;

Σημειώσεις:

  1. 1.Πλάτωνος Πολιτεία, βιβλίο Η, μτφρ. Φιλ. Παππάς εκ. Πάπυρος, 1959
  2. 2.Ηράκλειτος μτφρ. Σ. Διαμάντη—Π. Γκέκα εκ.Πλέθρον, 1987

 

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.