«Το ήσυχο απόγευμα του Γκεόργκι Ρουκαβίτσιν...» του Πέτρου Γκάτζια
Ο Γκεόργκι Ρουκαβίτσιν είχε φύγει πρωί από το απομονωμένο χωριό του, το Ουζχέπ, στην ανατολική Σιβηρία, για να κάνει μερικά ψώνια στη γειτονική πόλη. Ο Γκεόργκι είναι 46 ετών, παλαιοημερολογίτης, και οι προγονοί του είχαν καταφύγει σ’ αυτόν τον τόπο όταν ήρθαν σε ρήξη με την εκκλησία και τον Τσάρο, που τους ανάγκαζαν να συμβαδίσουν με την ελληνο-ορθόδοξη εκκλησία. Ακόμη και σήμερα ζουν όπως και πριν απο 400 χρόνια, επιτρέποντας όμως στον εαυτό τους μερικές πολυτέλειες, όπως η εφημερίδα. Όσο λοιπόν διάβαζε πως οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης, οι άλλοτε δορυφόροι της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης, είναι ιδιαίτερα προβληματισμένες με τη συχνά αντιδημοκρατική πολιτική του Πούτιν, τόσο φοβόταν πως η ιστορία επαναλαμβάνεται και το μόνο που επιθυμούσε ήταν να περάσει απλώς ένα ήσυχο απόγευμα.
Το βλέμμα του έπεσε πάνω σε μια κριτική, μια πολύ αυστηρή κριτική, που αφορούσε μια σατιρική ταινία. Απόρησε με το ύφος του δημοσιογράφου της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας. Η υπόθεση της ταινίας έχει ως εξής: Το Κρεμλίνο ανακοινώνει ξαφνικά τη διεξαγωγή ελεύθερων εκλογών, χωρίς παρεμβάσεις, αλλά οι Ρώσοι, έχοντας συνηθίσει τόσα χρόνια διαφορετικά, δεν μπορούν να αποδεχθούν τη νέα πραγματικότητα και δεν ξέρουν τι να κάνουν. Ο σκηνοθέτης προσπάθησε μ’ αυτόν τον τρόπο να ασκήσει κριτική στην πολιτική Πούτιν, χωρίς να υποστεί τις συνέπειες, καλυπτόμενος πίσω από τη σάτιρα.
Ο ίδιος και μερικοί απο τους ηθοποιούς της ταινίας, μάλιστα, έκαναν μια παραπάνω πράξη αντίστασης. Βρέθηκαν στην Οδησσό, καλεσμένοι στην τηλεοπτική εκπομπή της Ξένια Σομπτσάκ, κόρης του άλλοτε μέντορα του Πούτιν και μετέπειτα αντιπάλου του, του δολοφονηθέντος πρώην δημάρχου της Αγίας Πετρούπολης Ανατόλι Σομπτσάκ.
Η Ξένια, δημοσιογράφος αλλά και ηθοποιός, κατέφυγε στην Οδησσό και από εκεί με εκπομπές και πύρινα άρθρα έχει ξεκινήσει τον δικό της αγώνα εναντίον του Πούτιν. «Αυτό δεν σημαίνει ότι τον μισώ», συνηθίζει να λέει. «Απλώς είμαι αναγκασμένη να το κάνω. Και γι’ αυτό έχω επιλέξει την αυτοεξορία».
Στην Οδησσό βρίσκεται και μια άλλη κόρη ενός από τους βασικούς αντιπάλους του Πούτιν. Η Ζάνα Νεμτσόβα, κόρη του ηγέτη της αντιπολίτευσης Μπορίς Νεμτσόφ, που δολοφονήθηκε στη Μόσχα και που οι ρωσικές αρχές έκλεισαν συνοπτικά την υπόθεση, αποδίδοντας τη δολοφονία στους Τσετσένους αυτονομιστές. Το κατηγορώ της κόρης καταγράφηκε σε ένα βιβλίο που έγινε ανάρπαστο στη Γερμανία, με τον τίτλο Ταράζοντας τη Ρωσία. Προγραμματίζει μάλιστα και τη σύσταση ενός ιδρύματος στο όνομα του πατέρα της, αφιερωμένο στην ελευθερία.
Αμέσως μετά τη δολοφονία, ο Πούτιν χάθηκε από το προσκήνιο για τουλάχιστον δέκα ημέρες, οδηγώντας τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες στο συμπέρασμα ότι στο μεσοδιάστημα έγιναν τεράστιες, παρασκηνιακές ζυμώσεις. «Δεν λέω ότι ο Πούτιν διέταξε τη δολοφονία του», λέει η Ξένια, αναφερόμενη στον Νεμτσόφ. «Όμως, είναι αυτός που έχει δημιουργήσει όλη αυτή την αδίστακτη μηχανή που τώρα ενδεχομένως δεν μπορεί να ελέγξει».
Οι δύο γυναίκες ενώνουν τις δυνάμεις τους ενάντια σε αυτόν το μηχανισμό που τους στέρησε ό,τι πολυτιμότερο είχαν. Σύμμαχός τους και μια άλλη κόρη, η Μαρία Γκαϊντάρ. Ο πατέρας της, Γιεγκόρ Γκαϊντάρ, ήταν ο τελευταίος πρωθυπουργός, υπό την προεδρία του Μπορίς Γιέλτσιν, αμέσως μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Υπήρξε μεγάλος οικονομικός μεταρρυθμιστής και βέβαια αντίπαλος του Πούτιν. Η Μαρία επέλεξε, και αυτή, την εξορία, ζώντας πια μόνιμα στην Κολωνία.
Οι τρεις τους πλέον βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία, διαπιστώνοντας ότι έχουν πολλά κοινά. Μεγάλωσαν με τις αρχές της Δημοκρατίας και της ελευθερίας.
Οι γονείς τους υπήρξαν ενεργοί πολιτικοί την περίοδο που το καθεστώς της Σοβιετικής Ενωσης παρέδιδε την εξουσία σε μια δημοκρατική Ρωσία. Αρχικά στήριζαν τον Πούτιν σαν υπέρμαχο των αρχών της ελευθερίας και της Δημοκρατίας, τώρα όμως, μετά τα όσα μεσολάβησαν, τον κατηγορούν ότι είναι εκείνος που καρφώνει το καρφί στο φέρετρο που θάβει τα ιδανικά και το μέλλον της σύγχρονης Ρωσίας.
Μέσα σε αυτή την μπερδεμένη κατάσταση, πώς μπορεί να περιμένει κανείς απλοί άνθρωποι σαν τον Ρουκαβίτσιν να καταλάβουν τι πραγματικά συμβαίνει στη χώρα τους; Από την άλλη, μπορεί οι μεγάλες αποφάσεις να ήταν διαφορετικές εάν πρώτα εκείνοι που τις έπαιρναν είχαν περάσει ένα ήσυχο απόγευμα.
(Όλα τα πρόσωπα της ιστορίας είναι υπαρκτά).
