fbpx
«Από τη θέση του “Τώρα”» του Χρήστου Χρυσόπουλου

«Από τη θέση του “Τώρα”»

Η λέξη «Τώρα» σηματοδοτεί την ίδια στιγμή μια στάση και μια αντίληψη. Δεν ορίζει μόνο το χρόνο και τον τόπο της συνείδησης («αυτήν τη στιγμή»/«από αυτό το σημείο»), αλλά επίσης ονομάζει τη διαλεκτική σχέση με τους αντίποδές τους («σε άλλον χρόνο»/«σε άλλον τόπο»). Έτσι, λοιπόν, μια μικρή, σχετικά κοινή, τετραγράμματη λέξη ενσωματώνει την εξαιρετικά πολύπλοκη δέσμη υπονοημάτων για τη στάση που κρατούμε ως πρόσωπα και κοινωνίες, για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το επιστητό και για την ταυτότητα που επιλέγουμε για τους εαυτούς μας: «Από ποιο σημείο βλέπουμε και προς τα πού». Αυτή η σκέψη βρίσκεται πίσω από τη διοργάνωση του τριημέρου «ΝOW».

Αφετηρία είναι το σημείο συνάντησης: το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά. Πρόκειται για ένα μνημείο που δεν αποτελεί απλώς έναν υποβλητικό χώρο φιλοξενίας. Στην ουσία, είναι ένα πεδίο σημειολογίας πάνω στο οποίο ξεδιπλώνεται το «NOW». Η λειτουργία του ίδιου του θεάτρου ως μιας σκηνής που αναπαριστά και αφηγείται τη ζωή, η διάκριση ανάμεσα στο παρασκήνιο και το προσκήνιο, η ιστορία του συγκεκριμένου θεάτρου, η μνημειακότητα, η αίσθηση της εξουσίας, η θέση του στο λιμάνι και στο συγκεκριμένο σημείο ανάμεσα σε άλλους θεσμούς (εκκλησίες, πολιτικά κόμματα, τράπεζες κ.ά.), ο ρόλος του θεάτρου ως τόπου εκφοράς δημόσιου λόγου, ο τρόπος με τον οποίο το κτίριο δομεί τον χώρο εσωτερικά, πώς τοποθετεί και με ποιον τρόπο χειρίζεται την ανθρώπινη παρουσία, ο προσανατολισμός και η κλίμακα του κτιρίου στον δημόσιο χώρο, ο αναχρονισμός που επιτελείται εντός του κατά τη διάρκεια της θεατρικής πράξης, όσα συμβαίνουν γύρω του, η μνήμη που ανακαλείται από την όψη του…

Αφετηρία είναι το σημείο συνάντησης: το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά. Πρόκειται για ένα μνημείο που δεν αποτελεί απλώς έναν υποβλητικό χώρο φιλοξενίας. Στην ουσία, είναι ένα πεδίο σημειολογίας πάνω στο οποίο ξεδιπλώνεται το «NOW».

Όλο αυτό το πολυφωνικό σύμπλεγμα αναφορών ενεργοποιείται σχεδόν αυτόματα από τη στιγμή που κάποιος αποφασίσει να χρησιμοποιήσει το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά προς κάποιον σκοπό, και γι’ αυτό η «στιγμή», το «τώρα» επιλέχτηκε για να ονομάσει την τριήμερη συνάντηση που διοργανώνεται στις 17-18-19 Ιουνίου από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Συγγραφέων και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Allianz.

Η λογοτεχνία είναι ο συνεκτικός ιστός του τριημέρου «ΝΟW» («Τώρα»). Νέοι συγγραφείς, με δυνατή φωνή από τα Βαλκάνια (Σερβία, Κροατία, Κόσοβο), συναντούν Έλληνες συναδέλφους τους (Έρση Σωτηροπούλου, Θεόδωρο Γρηγοριάδη, Χρήστο Χρυσόπουλο) συζητώντας για τη λογοτεχνία και το ρόλο της στην κατανόηση του «Τώρα» στην ευρωπαϊκή και διεθνή συγκυρία. Αφορμή είναι το πρόγραμμα «Η λίστα του Finnegan» της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Συγγραφέων, μέσω του οποίου επιλεγμένοι συγγραφείς γίνονται πρεσβευτές βιβλίων παλαιότερων συναδέλφων τους, που αξίζει να τους ξαναδιαβάσουμε σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε τον σημερινό κόσμο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι συγγραφείς που θα βρεθούν στο ΔΘΠ θα μιλήσουν για ένα διαφορετικό σημαντικό βιβλίο που έχει ο καθένας επιλέξει, ώστε μέσω αυτού να συλλογιστεί τη σημερινή εποχή. Με αυτό τον τρόπο γεφυρώνεται το χάσμα του χρόνου και η λογοτεχνία επικυρώνεται ως ένα ίχνος που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τη θέση και τη στιγμή του «Τώρα».

Γύρω από το λογοτεχνικό πρόγραμμα θα γίνουν δύο ανοιχτές συζητήσεις – μία για τη μετάφραση και το ρόλο της γλώσσας στη λογοτεχνία και μία για το σχεδιασμό της πολιτικής σχετικά με τον πολιτισμό. Ουσιαστικά, πρόκειται για ευρύτερους ανοιχτούς διαλόγους με το κοινό, σε μια προσπάθεια να διατυπωθούν σκέψεις γύρω από το πώς μεταδίδεται ο λόγος από πολιτισμό σε πολιτισμό, από πρόσωπο σε πρόσωπο, και με ποιους τρόπους μπορούμε να επιθυμήσουμε (ή ακόμα και να απαιτήσουμε) να γίνει αυτή η μετάδοση.

festival.fairead
Η συνεισφορά της εικαστικού Αναστασίας Δούκα φέρνει στην επιφάνεια το ευρύ πεδίο διαφορετικών (παρότι συγγενικών) στοιχείων της σημειολογίας του θεάτρου ως χώρου, αλλά και των γεγονότων που συμβαίνουν εντός του. Η προσέγγισή της είναι μια «στάση» παρεμβατική αλλά και αυτόνομη, επιτελώντας μια ουσιαστική διερώτηση για το τι θα μπορούσε να σημαίνει μια θέση στο «Τώρα». Στο σώμα του έργου «the price of the ticket», η Αναστασία Δούκα επιλέγει να εργαστεί στο εσωτερικό του θεάτρου, πάνω σε δυο σημεία που αψηφούν το δάπεδο, ψάχνοντας εναλλακτικές της όρθιας θέσης και του βαδίσματος.

Η Τζένυ Αργυρίου προσέρχεται στο «Τώρα» με μια περφόρμανς που ονομάζει «Somata 3». Λέξεις όπως Τροχιές / Ήχος / Εσωτερικός χώρος / Άνθρωποι / Απόσταση / Είσοδος / Πλήθος / Παύση / Ρυθμός / Συγχρονισμός / Έξοδος / Σιωπή έχουν επιλεγεί από την ίδια για να σηματοδοτήσουν ένα έργο που επικεντρώνεται στη φυσική παρουσία και την κίνηση του ανθρώπινου σώματος μέσα στο χώρο. Η συγχρονικότητα και ο εφήμερος χαρακτήρας του έργου της Τζένυς Αργυρίου τοποθετούν την καλλιτεχνική πράξη στη στιγμή που συμβαίνει, στο χρόνο του «Τώρα».

Η Ένωση Ελληνικού Ντοκιμαντέρ συνεισφέρει τον αντίποδα της περφόρμανς: τη διαρκή και ορισμένη χρονικότητα της κινηματογραφικής αφήγησης. Η Κυριακή 19 Ιουνίου είναι αφιερωμένη στο ντοκιμαντέρ και σε ταινίες που γυρίστηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία πέντε χρόνια. Εδώ συναντιούνται η μαρτυρία, η ερμηνεία και η πολιτική. Τι σημαίνει τα τελευταία χρόνια να μιλά κανείς για το «Τώρα»; Πώς έχει αλλάξει αυτό που αντιλαμβανόμαστε συλλογικά ως την κοινή μας εμπειρία; Πώς να σταθεί κανείς προσωπικά απέναντι στο επίκαιρο που τον περιβάλλει και εν πολλοίς τον ορίζει; Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που προκύπτουν από τις έξι ταινίες, οι οποίες θα προβληθούν και θα συζητηθούν στο στρογγυλό τραπέζι «Το ντοκιμαντέρ ως μέσο τεκμηρίωσης και αλλαγής» που θα συνοδεύσει το κινηματογραφικό πρόγραμμα.

Αφορμή είναι το πρόγραμμα «Η λίστα του Finnegan» της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Συγγραφέων, μέσω του οποίου επιλεγμένοι συγγραφείς γίνονται πρεσβευτές βιβλίων παλαιότερων συναδέλφων τους, που αξίζει να τους ξαναδιαβάσουμε σε μια προσπάθεια να κατανοήσουμε τον σημερινό κόσμο.  

Τέλος, στο υποσκήνιο του Δημοτικού Θεάτρου θα φιλοξενηθεί το συλλογικό ηχητικό έργο «Φτερό στο πέτο», μια σειρά από ηχητικά έργα που συνεισέφεραν καλλιτέχνες όταν επισκέφτηκαν την έκθεση «En[Syn]Aesthesis / Άννα Βέρα» η οποία είχε οργανωθεί στον ίδιο χώρο. Μέσα από αυτή την πανσπερμία ήχων καταργείται η διάκριση ανάμεσα στον εσωτερικό και τον εξωτερικό χώρο, και το υποσκήνιο του θεάτρου γίνεται έξαφνα αντιληπτό ως ένας δημόσιος χώρος. Στο έργο συμμετέχουν 23 καλλιτέχνες, συγγραφείς, ποιητές, εικαστικοί κ.ά.

Το τριήμερο «NOW» υλοποιεί την ιδέα ενός χώρου ανοιχτού στους πολίτες προσφέροντας ερεθίσματα για σκέψη, διάλογο και ψυχαγωγία. Φιλοδοξεί να προσελκύσει στον Πειραιά κοινό από όλη την Αττική, ανοίγοντας τις πύλες ενός μνημείου μεγάλης αξίας (Δημοτικό Θέατρο Πειραιά), που όμως βρίσκεται και σε ένα γεωγραφικό σημείο αιχμής για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη σημερινή συγκυρία.

Το αναλυτικό πρόγραμμα για όλες τις εκδηλώσεις, που έχουν ελεύθερη είσοδο, βρίσκεται εδώ: http://festival.fairead.net/now

 

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΑΠΟΨΕΙΣ
«Για “Τα γενέθλια” της Ζωρζ Σαρή: Μικρή βιωματική ανάγνωση» της Εριφύλης Μαρωνίτη

Αν ζούσε εκείνος –ο νονός, ο μπαμπάς– θα έκλεινε φέτος τον Απρίλη τα 95. Η Άννα, η βαφτισιμιά, θα γινόταν 65. Στη ζωή και στο βιβλίο. Το νήμα, ωστόσο, των κοινών γενεθλίων στις 22 Απριλίου των...

ΑΠΟΨΕΙΣ
«Η “εφαρμοσμένη” διαλεκτική επιστήμης και “ποίησης” στο έργο του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη» της Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού

Για τον γλωσσολόγο ως φορέα επιστημονικού λόγου με αντικείμενο τη γλώσσα, εν αρχή ην ο Λόγος. Αν αναρωτηθούμε πότε και με ποια κυρίαρχη συνθήκη γεννιέται συνειδητά το ανθρώπινο πλάσμα, η απάντηση...

ΑΠΟΨΕΙΣ
«Χουάν Χέλμαν (1930-2014), η φωνή και η συνείδηση της Αργεντινής» του Πάνου Νιαβή

Τον περασμένο Νοέμβριο, το Diastixo.gr δημοσίευσε δυο ποιήματα του Χουάν Χέλμαν (Juan Gelman) σε δική μου απόδοση στα ελληνικά (δείτε εδώ). Μ’ εκείνη τη δημοσίευση, επιχείρησα να συστήσω στους λάτρεις της ποίησης έναν από τους...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.