«Το πάθος του δασκάλου» της Ελένης Λιντζαροπούλου
Είναι η μουσικός Γεωργία Ευθυμιοπούλου και ο εκπαιδευτικός και υποδιευθυντής Παναγιώτης Ψαρράς οι δάσκαλοι για τους οποίους θέλω να μιλήσω. Αν «έπαιρναν ναρκωτικά», θα είχαν συρθεί σε πρωτοσέλιδα και εκπομπές για ανθρωποβόρο κοινό στην τηλεόραση. Αν είχαν «μαλώσει» κανένα παιδάκι, θα είχαν απειληθεί ότι «θα τους φέρουν τα κανάλια». Κι αν αυτοί οι διασυρμοί δεν θα ήταν πιθανοί γι’ αυτούς τους συγκεκριμένους, σίγουρα ο εκπαιδευτικός κλάδος δεν είναι λίγες φορές που έχει λοιδορηθεί και απαξιωθεί. Από την άλλη, αποτελεί κοινοτοπία να πούμε ότι οφείλουμε τα μέγιστα, έκαστος γι’ αυτό που είναι, στην αγωγή που λάβαμε από τους δασκάλους μας, ενώ δεν χάνουμε ευκαιρία να αναφερθούμε στα καθοριστικά αποτελέσματα της εκπαίδευσης για την πορεία του νέου ανθρώπου και την μετέπειτα του ενήλικα. Παρ’ όλα αυτά, έχω αμφιβολίες για το αν εννοούμε τους ισχυρισμούς μας. Διότι αν τους εννοούμε, πού είναι «τα κανάλια» και οι δημοσιογράφοι για να μας δείξουν τι μπορεί να πράξει «το πάθος του δασκάλου»; Πού είναι όλοι αυτοί για να μετρήσουν την περηφάνια και την συγκίνηση; Πού είναι για ν’ αποτυπώσουν το θαύμα; Πού συμβαίνουν όλα αυτά που λέω; Μα στα σχολεία μας. Τα σχολεία τα ρημαγμένα από προσωπικό και υποδομές. Τα σχολεία τα απορφανισμένα από ειδικότητες. Τα σχολεία μας που αντέχουν, γιατί τα συντηρεί το άσβεστο μεράκι του Έλληνα εκπαιδευτικού που ξέρει πολύ καλά ότι το δημόσιο σχολείο αποτελεί το τελευταίο οχυρό ενός λαού και μιας χώρας που πρέπει να αντέξει για να ξανακερδίσει το μέλλον και την αξιοπρέπειά της. Μ’ αυτές τις σκέψεις και με δάκρια στα μάτια καταχειροκρότησα, όπως και οι περίπου 400 ακόμη θεατές, στις 3 Ιουνίου, την εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε από το 1ο Δημοτικό Σχολείο Κορυδαλλού –και στην οποία βρέθηκα προσκεκλημένη και θερμά ευχαριστώ– στον φιλόξενο χώρο του Δημοτικού Κινηματογράφου Σινέ Παράδεισος της πόλης, με την εξαιρετική, ομολογώ, ακουστική, για τα 90χρονα του Μίκη Θεοδωράκη, με τον τίτλο: «Μίκης Θεοδωράκης... 90 χρόνια, ρόδο αμάραντο!».
80 παιδιά, όλοι δηλαδή οι μαθητές Δ’ και Ε’ δημοτικού, παραταγμένα με πειθαρχία, αγωνία αλλά και χαρά τραγούδησαν άψογα επί δύο σχεδόν ώρες κάποια από τα εκλεκτότερα έργα του κορυφαίου δημιουργού, ενώ παράλληλα, στην εξαιρετική ταινία για την ζωή και το έργο του, μας παρουσίασαν βιογραφικά στοιχεία, σπουδαίους ποιητές και ποιήματα, μεγάλες ιστορικές στιγμές της νεότερης Ελλάδας, καθώς και τα καλλιτεχνικά και πολιτικά ερεθίσματα του συνθέτη και πτυχές της προσωπικότητάς του. Ο Θεοδωράκης, στο διάστημα των έξι μηνών που οι μαθητές εργάστηκαν πάνω στο έργο του, έγινε οικείος και προσιτός, έγινε για τα παιδιά «ο Μίκης». Ο ίδιος, στην επικοινωνία του μαζί τους, τόνισε ότι αποτελεί το καλύτερο δώρο για τα γενέθλιά του, αλλά και μεγάλη χαρά και συγκίνηση να γνωρίζει ότι μικρά παιδιά μελετούν το έργο του βιωματικά. «Παρακολουθώ την προσπάθειά σας», ανέφερε, «που κράτησε τόσους μήνες και η μεγαλύτερη ικανοποίηση για μένα είναι το ότι, με αφορμή το δικό μου έργο, προσεγγίσατε το Ελληνικό Τραγούδι, την Ελληνική Ποίηση και μάθατε τόσα για εκείνες τις εποχές στις οποίες ο Λαός μας ήταν περήφανος, ήταν όρθιος, αγωνιζόταν για κάτι καλύτερο και παράλληλα δημιουργούσε.»
Ηθικοί αυτουργοί αυτής της εκδήλωσης, όπως και τόσων άλλων σπουδαίων των τελευταίων χρόνων, οι δάσκαλοι που ανέφερα στην αρχή αυτού του σημειώματος. Μας συγκλόνισαν το 2010 με το: «Με την πατρίδα τους δεμένη στα πανιά», ένα αφιέρωμα στους ποιητές και την μελοποιημένη ποίηση από τους κορυφαίους Μάνο και Μίκη, και έκτοτε μας αφήνουν άφωνους με τα έργα που παρουσιάζουν με την συνεργασία της θεατρολόγου Τάνιας Νεοφύτου, της γυμνάστριας Ιωάννας Αχλιόπτα, της δασκάλας Μαρίας Ελευθερίου-Αμερικάνου, του καθηγητή Πληροφορικής Κώστα Σαλπασαράκη, και πάντα σ’ ένα κλίμα εμπιστοσύνης που δημιουργεί η δασκάλα και διευθύντρια του σχολείου, Χρυσούλα Βάου. Φέτος όμως, εκτός από την περηφάνια, την αισθητική απόλαυση και την συγκίνηση, μας γέμισαν ελπίδα. Καθώς αυτά τα 80 παιδιά τραγουδούσαν με ασυγκράτητη ορμή: «Ομπρός, βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την Ελλάδα» και «Λίγο ακόμα, να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα», την ώρα που στην οθόνη παρήλαυναν μεγάλες μορφές της τέχνης, της επιστήμης, της φιλοσοφίας... Έλληνες που σφράγισαν με τους αγώνες και το έργο τους την πορεία της πατρίδας μας, πιστέψαμε ότι όλα είναι δυνατά αν επενδύσουμε ως χώρα σε τούτο το μέλλον, σ’ αυτά τα παιδιά, σ’ αυτούς τους δασκάλους.
Σήμερα ήταν 80 παιδιά εδώ. Είναι βέβαιο ότι παρομοίως θα συνέβη ένα τέτοιο «θαύμα» και σε πολλά άλλα σχολεία της χώρας που δεν θα μάθουμε ποτέ... Είναι παραπάνω από βέβαιο, διότι, αν δεν ήταν έτσι, θα είχαμε τσακίσει. Είναι παραπάνω από βέβαιο ότι οι δάσκαλοί μας επουλώνουν με την δουλειά τους τις πληγές που ανοίγει η πολιτεία (μειωμένες ώρες διδασκαλίας της λογοτεχνίας, ελλείψεις παντός είδους κλπ). Οι δάσκαλοι αντιστέκονται, με το μόνο όπλο που τους έχει απομείνει: το πάθος του εκπαιδευτικού και μια κιμωλία.
