fbpx
«Μικρά βιογραφικά του Δημήτρη Καλοκύρη» του Τάκη Γραμμένου

«Μικρά βιογραφικά του Δημήτρη Καλοκύρη» του Τάκη Γραμμένου

Με κάθε έκδοση νέου βιβλίου του Καλοκύρη, καταρχήν κεραυνοβολούμαι –και όχι μόνο εγώ, φαντάζομαι– από τους δεκάδες τίτλους που επιμόνως παραθέτει κάθε φορά, τίτλους οι οποίοι καλύπτουν όλα σχεδόν τα είδη της λογοτεχνίας και τείνουν να καλύψουν, σε μένα τουλάχιστον, μισό και ράφι από τα μεγάλα. Ύστερα προσπαθώ να δώσω μία εξήγηση από πού αντλεί αυτή την απίστευτη υπερρεαλιστική ετοιμότητα που του επιτρέπει ακόμη και τις συμφορές ή την περιρρέουσα αθλιότητα να τις μεταπλάθει σε πάσης φύσεως μορφές του λόγου, όλο λάμψη. Ίσως και να είναι θέμα επιβίωσης, ίσως και γενετικό. Ένα είναι το σίγουρο. Για να συμβιώσει με την πραγματικότητα πρέπει να τη φιλτράρει από τα φουγάρα του φανταστικού, του υπερρεαλιστικού, μπορεί και του Παραδείσου που αυτός κατασκευάζει. Να γίνει ένα αεράκι στο τέλος. Κυρίως όμως, για να συμβιώσει με την πραγματικότητα του παρόντος, αναπλάθει συνεχώς το παρελθόν, όπως μόνο αυτός ξέρει. Ιδιαίτερα στα δύο τελευταία του βιβλία, Ισαύρων και Μια μηχανή για κινούμενα τοπία και τα συναφή. Είναι ένας επίμονος υπερρεαλιστής που, σε πείσμα ίσως του υπερρεαλισμού, ασχολείται, ιδίως τελευταία, με την υπερρεαλιστική μετάπλαση του προσωπικού του παρελθόντος.

Η διαχείριση, για να πω και εγώ τη λέξη, του παρελθόντος συνιστά το α και το ω της λογοτεχνίας. Η νεότητα αντιπαθεί τα καθ’ ημέραν ημερολόγια γιατί νομίζει ότι θα κερδίσει την αθανασία. Ελάχιστοι υπήρξαν σώφρονες. Αφού περάσουν τα χρόνια, από τύψεις για την έλλειψη αυτής της σωφροσύνης, άλλοι αρχίζουν τις γραμμικές αυτοβιογραφίες (π.χ. Βαφόπουλος), άλλοι αυτοβιογραφούνται με διάφορους τρόπους: με βάση συγκεκριμένα θέματα, με βάση διαχρονικά θέματα, με βάση πρόσωπα κ.λπ. Ο Κ., που αντιπαθεί, ως γνωστόν, όπως ο διάολος το λιβάνι την έλλειψη πρωτοτυπίας, έχει βρει και σε αυτά τα βιβλιαράκια ένα σωρό τρόπους να αυτοβιογραφηθεί και, βέβαια, κανείς δεν ξέρει αν έχει κρατημένο κάποιο «κανονικό» ημερολόγιο και πότε θα το ξεφουρνίσει. Και ενώ μπορεί να μιλήσει με βάση προσωπικά αυτοβιογραφικά βιώματα π.χ. για λογοτέχνες (Ελύτης, Εμπειρίκος, Εγγονόπουλος, Καββαδίας), από την άλλη μεριά θα μπορούσε να κάνει, ας πούμε για τους ίδιους, διάλεξη απόλυτα ακαδημαϊκού τύπου. «Ήμην αυτήκοος» για Εμπειρίκο και Καββαδία...

Στο Ισαύρων, φωτογραφία του εξωφύλλου του οποίου κοσμεί σπίτι στο οποίο έμεινε ο Κ. στις αρχές της δεκαετίας του ’60 κάπου δίπλα στη Μαυρομιχάλη των Αθηνών, φωτογραφία το πρώτο επίπεδο της οποίας κοσμεί εξαίρετος κάδος για σκουπίδια του Δ.Α., εφευρίσκει, ο αθεόφοβος, τον εξής αυτοβιογραφικό τρόπο: ανάγει στα δώδεκα κεφάλαια της Παλαιάς Διαθήκης φρασούλες/ψήγματα αυτοβιογραφικά που μεταβάλλονται, διαβάζοντάς τα, σταδιακά, σε ποίηση ή που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τίτλους από κείμενα μικρά ή και μεγαλύτερα. Τα περισσότερα από τα ποιήματα που ακολουθούν είναι επίσης καθαρά αυτοβιογραφικά, με ευρηματικό και απολαυστικό και κατάπικρο το «Curriculum Vitae», ενώ το «Κρούσματα» εμφανίζει δημιουργικές επιδράσεις και μετεξελίξεις από το έργο του Ελύτη, ιδιαίτερα τη Μαρία Νεφέλη.

Το πρώτο κείμενο του Μια μηχανή για κινούμενα τοπία και τα συναφή, με τίτλο «Σκυλιά του αέρα», είναι στην ουσία σενάριο που δεν γυρίστηκε ποτέ. Αναφέρεται στην υπόθεση Λαμπράκη και έχει ενσωματωμένα με τρόπο αριστοτεχνικό δύο κείμενα για δύο μυθικές μάρκες ελληνικών τσιγάρων: Santé και Hellas Special. Τα κείμενα αυτά, αλλά και όσα ακολουθούν, έχουν βαθύτατο αυτοβιογραφικό πυρήνα που αναφέρεται εξάλλου διακριτικά και από τον ίδιο. Μακάρι το σενάριο αυτό να γυριζόταν και τα κείμενα να έπεφταν ως... ετεροχρονισμένα διαφημιστικά για τις δύο αυτές μάρκες! Οι χειροποίητες μαγικές του εικόνες, που διανθίζουν το βιβλίο, εικόνες που μας έχει συνηθίσει όλες τις τελευταίες δεκαετίες (μαγικού ρεαλισμού να τις πω;), κάνουν τη σκληρότητα των σκυλιών ακόμη πιο επώδυνη και ακατανόητη.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΑΠΟΨΕΙΣ
«Για “Τα γενέθλια” της Ζωρζ Σαρή: Μικρή βιωματική ανάγνωση» της Εριφύλης Μαρωνίτη

Αν ζούσε εκείνος –ο νονός, ο μπαμπάς– θα έκλεινε φέτος τον Απρίλη τα 95. Η Άννα, η βαφτισιμιά, θα γινόταν 65. Στη ζωή και στο βιβλίο. Το νήμα, ωστόσο, των κοινών γενεθλίων στις 22 Απριλίου των...

ΑΠΟΨΕΙΣ
«Η “εφαρμοσμένη” διαλεκτική επιστήμης και “ποίησης” στο έργο του Χριστόφορου Χαραλαμπάκη» της Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού

Για τον γλωσσολόγο ως φορέα επιστημονικού λόγου με αντικείμενο τη γλώσσα, εν αρχή ην ο Λόγος. Αν αναρωτηθούμε πότε και με ποια κυρίαρχη συνθήκη γεννιέται συνειδητά το ανθρώπινο πλάσμα, η απάντηση...

ΑΠΟΨΕΙΣ
«Χουάν Χέλμαν (1930-2014), η φωνή και η συνείδηση της Αργεντινής» του Πάνου Νιαβή

Τον περασμένο Νοέμβριο, το Diastixo.gr δημοσίευσε δυο ποιήματα του Χουάν Χέλμαν (Juan Gelman) σε δική μου απόδοση στα ελληνικά (δείτε εδώ). Μ’ εκείνη τη δημοσίευση, επιχείρησα να συστήσω στους λάτρεις της ποίησης έναν από τους...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.