Το κείμενό μου κομίζει την ανησυχία μου για την αναιμική πνευματική καλλιέργεια των παιδιών που θα εξεταστούν με το νέο εκπαιδευτικό σύστημα, αν πράγματι η Λογοτεχνία πάψει να αποτελεί εξεταζόμενο Πανελλαδικώς μάθημα.

Ακούγοντας προ μηνών τον υπουργό Παιδείας να εκτιμά τη σύγχρονη «πνευματική άνοιξη» των Νεοελλήνων και να επισημαίνει ότι «πρώτη φορά τόσοι Έλληνες γράφουν ποίηση», ησύχασα πως η Λογοτεχνία επιτέλους θα βρει τη θέση που οφείλει να έχει η Τέχνη και ο Λόγος στα Γράμματά μας, και μάλιστα σε όλες τις κατευθύνσεις −καθώς εκφράστηκε το ενδεχόμενο να συνεξετάζονται Έκθεση και Λογοτεχνία− αδιακρίτως θετικών «αμνών» και θεωρητικών «εριφίων». Ανάλογα, άλλωστε, συμβαίνει στο εξωτερικό, όπου δεν διαχωρίζονται στεγανά τα θετικά από τα θεωρητικά μαθήματα στους τριτοβάθμιους στόχους, όπως συμβαίνει στη χώρα μας.

Εκπλήσσομαι που στην Ελλάδα της κλασικής κουλτούρας που γεννά νομπελίστες ποιητές, η Ποίηση που μπορεί «να γεννιέται σ' απροσδόκητους τόπους» κατά τον Γ. Σεφέρη κι «έχει τις ρίζες της στην ανθρώπινη ανάσα», ασφυκτιά σήμερα από τις αναθυμιάσεις της χρησιμοθηρίας και του θετικισμού.

Φέτος σε τάξεις της Β' Λυκείου, ανήσυχες ως πρότινος για την Πανελλαδικώς εξεταζόμενη Λογοτεχνία, ευτύχησα ν' απολαύσω χλωρά εφηβικά μάτια που δεν άφηναν «τον τελευταίο στίχο να μείνει τελευταίος», γιατί δημιουργούσαν τον πρώτο, επόμενο, δικό τους στίχο. Με τον εξοβελισμό της Λογοτεχνίας από τις εξετάσεις, όπως αντιλαμβάνεστε, η φιλαναγνωσία θα μαραθεί, όπως και η δημιουργικότητα του νεανικού πνεύματος − μέλημα που έμοιαζε ευτυχώς ν' αποτελεί προτεραιότητα του Υπουργείου Παιδείας. Γνωρίζετε πως στη χώρα μας βάση δίνεται στο επιβεβλημένο από τις εξετάσεις μάθημα κι όχι στο «αμελητέο» ενδοσχολικό, δεδομένου του σχολικού φόρτου και της εντατικής προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές εξετάσεις. Όπως επίσης γνωρίζετε πως παρθενογένεση δεν υπάρχει ούτε στη φιλαναγνωσία, ούτε στην επαφή με την Τέχνη, αν δεν προηγηθεί το ερέθισμα, πρωτίστως και προφανώς από το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα. Στα δεκαπέντε από τα τριάντα χρόνια της εκπαιδευτικής μου διαδρομής, που δίδαξα Λογοτεχνία κατεύθυνσης, διαπίστωσα την ευεργετική της επίδραση στο πνεύμα των παιδιών. Δεν είναι απογοητευτικό να εισάγονται στις θεωρητικές σχολές νέοι που δεν εντρύφησαν στη Λογοτεχνία;

Είναι αλήθεια ότι συχνά γεννιέται ο σκεπτικισμός πως το μάθημα της Λογοτεχνίας από τη φύση του αντιστέκεται σε εξεταστικά κριτήρια. Λέγεται πως «δεν είναι ό,τι καλύτερο να εξετάζεται», λόγω του υποκειμενισμού στην προσέγγιση της Τέχνης. Έχετε όμως σκεφτεί πως θα ήταν «ό,τι χειρότερο» να παροπλίζεται στο περιθώριο των εκπαιδευτικών προτεραιοτήτων ένα Μάθημα που θα έπρεπε να αποτελεί πνευματική βακτηρία των Νεοελλήνων, προτού ξυλιάσουμε στα υπαρξιακά μας αδιέξοδα;

Φρονώ πως η λύση για το αδόκιμο της εξέτασης της Λογοτεχνίας έγκειται όχι στην απόσυρση του μαθήματος από τους βασικούς πυλώνες των εκπαιδευτικών στόχων του Ελληνικού Λυκείου, μα στη γενίκευση σεμιναρίων, φιλολογικών συζητήσεων και υποδειγματικών διδασκαλιών των κειμένων που θα φωτίσουν πολύπλευρα τις προσεγγίσεις τους. Αυτομάτως θα αφυπνίσουν το μεράκι δασκάλων και μαθητών −που ούτως ή άλλως δεν λείπει− ώστε η Τέχνη του Λόγου να γίνει ο «άρτος κι ο οίνος» της ζωής μας, σήμερα που τα πνευματικά γεύματά μας φτωχαίνουν σε έμπνευση, καταδικασμένα στον τυπικό και ανούσιο κόρο των έτοιμων γνώσεων που υπόσχεται η ανόρεκτα «μασημένη» σχολική τροφή.

Η Εταιρεία Συγγραφέων εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση για τη μείωση των ωρών διδασκαλίας της Λογοτεχνίας:
Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα, ρωτούσε ο Διονύσιος Σολωμός. Επειδή όχι μόνο χωρίς ελευθερία κινδυνεύει η γλώσσα, αλλά επειδή και χωρίς γλώσσα κινδυνεύει η ελευθερία, η Εταιρεία Συγγραφέων δεν μπορεί παρά να είναι αντίθετη στη συρρίκνωση των ωρών διδασκαλίας της Λογοτεχνίας στην εκπαίδευση.

Twitter