«Έλληνες πολιτικοί, συγγραφείς αστυνομικών αναγνωσμάτων» του Φίλιππου Φιλίππου
Ο Γιάννης Μαρής (1916-1979), ο εισηγητής της αστυνομικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα, που άρχισε τη συγγραφική του σταδιοδρομία το 1953 με το Έγκλημα στο Κολωνάκι, ήταν από πολιτική οικογένεια της Φθιώτιδας, έδρασε στο βουνό στη διάρκεια της Κατοχής ως στέλεχος του ΕΑΜ, αλλά στη συνέχεια δεν ασχολήθηκε με την πολιτική ούτε και πήρε κυβερνητικό αξίωμα. Ο πρώτος Έλληνας πολιτικός από τον χώρο της Αριστεράς που ασχολήθηκε με την αστυνομική λογοτεχνία, ο Αλέξης Σεβαστάκης (1925-1999), κατά τον χρόνο της εκτόπισής του στο Παρθένι της Λέρου, το 1967, έγραψε το αστυνομικό μυθιστόρημα Σφαγείο (εκδόθηκε το 1987), το οποίο περιέχει όλα τα στοιχεία του είδους, αλλά και ηθογραφικές, κοινωνικές και πολιτικές επισημάνσεις. Το μυθιστόρημα δείχνει με σαφήνεια πως οι αριστεροί διανοούμενοι είχαν γοητευτεί από την αστυνομική λογοτεχνία σε πείσμα των επίσημων απόψεων της Αριστεράς γι’ αυτή. Στη Σάμο, τη γενέτειρά του, ο Σεβαστάκης εξέδιδε προδικτατορικά την εφημερίδα Δημοκρατική. Την περίοδο 1964-1967 ήταν αντιδήμαρχος στο Καρλόβασι και είχε πολιτευτεί στις εκλογές του 1961, του 1963 και του 1964 με το κόμμα της ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά). Στις εκλογές του 1990 εξελέγη βουλευτής με τον Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου και ήταν μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του.
Ο Αναστάσιος Μπάλκος (1916-1995), πρώην αντάρτης του ΕΔΕΣ, φοίτησε στη Σχολή Ευελπίδων, έφθασε έως τον βαθμό του αντιστράτηγου κι εκλεγόταν κατ’ επανάληψη βουλευτής στην Πρέβεζα. Επί κυβερνήσεως Νέας Δημοκρατίας του Κωνσταντίνου Καραμανλή είχε τοποθετηθεί στον κλάδο αντικατασκοπείας της ΚΥΠ (Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών) και μετέπειτα, το 1977, έγινε υπουργός Δημόσιας Τάξης. Το 1967 κυκλοφόρησε το αστυνομικό-κατασκοπικό μυθιστόρημά του Δίχτυα στην Τασκένδη, με θέμα τους Έλληνες πρόσφυγες που, μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού, κατέφυγαν στη Σοβιετική Ένωση, καθώς και τις ελληνικές μυστικές υπηρεσίες. Το 1979, εν ενεργεία υπουργός, εξέδωσε το δεύτερο ομοειδές βιβλίο του, Αποστολή στα Βαλκάνια, με τους ίδιους ήρωες. Το θέμα του ήταν πάλι οι πρόσφυγες, που αυτή τη φορά ζούσαν σε κάποια γειτονική βαλκανική χώρα.
Ο Άγγελος Τσουκαλάς (1906-1996), πρόσωπο της δημόσιας ζωής πριν και κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, έγραψε αστυνομικά μυθιστορήματα στη δύση του βίου του. Γνωστός δικηγόρος της Αθήνας, μπήκε από νωρίς στην πολιτική και απέκτησε ποικίλα αξιώματα: βουλευτής με το Κόμμα Φιλελευθέρων (1956-1958), δήμαρχος Αθηναίων (1959-1964) με την υποστήριξη της Αριστεράς (υπήρξε συνήγορος υπεράσπισης του Νίκου Μπελογιάννη), υπουργός Δικαιοσύνης επί δικτατορίας (1970-1973). Το πρώτο του μυθιστόρημα, το Επικίνδυνη ομοιότης, μια κλασική αστυνομική ιστορία, είχε ως ήρωα τον αστυνόμο Βεκρή και εκδόθηκε το 1992, σύντομα ακολούθησαν άλλα δύο παρόμοιου τύπου.
Θυμίζουμε πως η αστυνομική λογοτεχνία ανέκαθεν γοήτευε τους πολιτικούς ανά τον κόσμο, και όχι μόνο ως αναγνώστες.
Ο Στέλιος Κούλογλου (1953) υπήρξε στέλεχος του ΕΚΚΕ (Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κίνημα Ελλάδας). Απόφοιτος της Φαρμακευτικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Κούλογλου, ύστερα από σπουδές στο εξωτερικό, έγινε επαγγελματίας δημοσιογράφος. Εργάστηκε στον ημερήσιο Τύπο και αργότερα στην τηλεόραση, κάνοντας έρευνες για την εκπομπή «Ρεπορτάζ χωρίς σύνορα» (με σκηνοθέτη τον Ανδρέα Αποστολίδη). Το 1988, δημοσίευσε το Έγκλημα στο προεδρικό μέγαρο, το οποίο διαφημίστηκε ως «το πρώτο ελληνικό πολιτικό θρίλερ». Ήταν μυθιστόρημα με αναφορές σε πρόσωπα της δημόσιας ζωής και στην οργάνωση «17 Νοέμβρη», εντασσόταν δε στο λογοτεχνικό ρεύμα, το οποίο αργότερα επονομάστηκε «μεσογειακό αστυνομικό μυθιστόρημα». Το 2002 εξέδωσε το Μην πας ποτέ μόνος στο Ταχυδρομείο, με χώρο δράσης την πρώην Σοβιετική Ένωση. Το 2014 ήταν στη λίστα του ΣΥΡΙΖΑ για την Ευρωβουλή και σήμερα είναι ευρωβουλευτής του κόμματος.
Ο Γιάννης Πανούσης (1949) σπούδασε Εγκληματολογία και υπήρξε πρύτανης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Από το 1978 ήταν μέλος του ΠΑΣΟΚ, από το οποίο άρχισε να διαφοροποιείται το 1983 και αποχώρησε τελικά εξαιτίας του σκανδάλου Κοσκωτά. Στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2006 ήταν υποψήφιος με τον Συνασπισμό για την υπερνομαρχία Αθηνών-Πειραιώς. Στη συνέχεια τάχθηκε με τη Δημοκρατική Αριστερά του Φώτη Κουβέλη, με την οποία εξελέγη βουλευτής στην Α’ Αθηνών στις εκλογές του 2012. Αποχώρησε από τη Δημοκρατική Αριστερά και το 2015 έγινε υπουργός Προστασίας του Πολίτη στην πρώτη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Το 2010, ο Γιάννης Πανούσης ήταν ανάμεσα στους συγγραφείς που ίδρυσαν της ΕΛΣΑΛ (Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας). Έχει γράψει μια μελέτη για την αστυνομική λογοτεχνία που τιτλοφορείται Εγκληματικές επιστήμες και αστυνομικό μυθιστόρημα. Εκεί, υπερασπιζόμενος το κάποτε παραγνωρισμένο είδος, υπογραμμίζει πως: «Το αστυνομικό όχι μόνο δεν είναι “ανήθικο” μυθιστόρημα αλλά συχνά μέσα από τον ρομαντικό, ιστορικό, ηθογραφικό, ψυχολογικό του χαρακτήρα χάνεται το noir στοιχείο και αναδύεται μια “διδακτική διάπλαση” που διαμορφώνει ψυχές». Επίσης, έχει γράψει αστυνομικά διηγήματα που περιλήφθηκαν σε συλλογές (Οικοεγκλήματα, Η επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα).
Θυμίζουμε πως η αστυνομική λογοτεχνία ανέκαθεν γοήτευε τους πολιτικούς ανά τον κόσμο, και όχι μόνο ως αναγνώστες. Ο Εντγκάρ Φορ, πρωθυπουργός της Γαλλίας το 1952 και το 1955, μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, έγραψε αστυνομικά μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Εντγκάρ Σαντέ. Στην Ιταλία έχουμε την περίπτωση του Λεονάρντο Σάσα, συγγραφέα του μυθιστορήματος Η μέρα της κουκουβάγιας με θέμα τη μαφία στη Σικελία. Ο Σάσα πέρασε από το ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα, αλλά διαφώνησε και το 1979 εξελέγη βουλευτής με το Ριζοσπαστικό Κόμμα. Στη Νορβηγία υπάρχει η Άνε Χολτ, με σπουδές Νομικής, η οποία την περίοδο 1996-1997 διετέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης και σήμερα γράφει αστυνομικά μυθιστορήματα.
