Κι όμως πρέπει να λογαριάσουμε κατά πού προχωράμε, χωρίς την καθημερινή τρεμούλα για τα μικροπράγματα ή έστω και για τα μεγάλα, γράφει ο Σεφέρης στον «Γέροντα στην ακροποταμιά». Χρειάζεται να δούμε πού ήμασταν και πού είμαστε για να καταλάβουμε πού πάμε. Αυτή την πορεία μας, που χαράζεται κάθε μέρα, με κάθε λόγο, πράξη ή ενέργεια, με κάθε αμέλεια, πρέπει να την αναγνωρίζουμε στη γειτονιά μας, γιατί χωρίς τη γειτονιά μας η πορεία μας είναι ανύπαρκτη, για να μην πω και η ύπαρξή μας.

Ήμουνα μικρός, τη δεκαετία του ’40, δέκα χρονών παιδί και έμενα στα Λιόσα, στο σημερινό Ίλιο. Ήμουνα αυτό που λένε παπαδάκι και κάθε Κυριακή πήγαινα στην εκκλησία τη μεγάλη, την Ευαγγελίστρια. Είχα όμως και υψηλότερα καθήκοντα: έλεγα το «Πιστεύω». Όταν ήταν η ώρα, έπαιρνα θέση μπροστά στην Ωραία Πύλη και απάγγελνα το Σύμβολο της Πίστεως με καθαρή φωνή και σεβασμό στα λεγόμενά μου. Καταλάβαινα καλά τι έλεγα κι αυτό έκανε την απαγγελία μου επιτυχημένη. Εκείνο που δεν καταλάβαινα από τότε ήταν εκείνο το «αοράτων», που έκτοτε με κυνηγάει και το κυνήγησα κι εγώ στο βιβλίο μου Θέλοντα και Αθέλοντα που κυκλοφόρησε ο Δίαυλος το 2014. Στα Λιόσα, τότε, μυήθηκα και στην ποίηση από τον πατέρα μου και τη μητέρα του, τη νενέ μου. Όμως, τόσο η «ποίηση» όσο και το «αοράτων» παρέμειναν στην αφάνεια, μέχρις ότου, προ των πυλών του Πολυτεχνείου, αποκαλύφθηκε η αγάπη μου για τη φυσική και τους νόμους της. Την ποίηση την ξαναθυμήθηκα, αργότερα, όταν με γήτεψε η άρρηκτη και περίεργη σχέση της με τη φυσική και τις επιστήμες του ουρανού. Ήταν τότε που σιγά σιγά άρχισα να αποκρυπτογραφώ τη γειτονιά μου, το περιβάλλον μας το τόσο θαυμαστό και το τόσο ταλαιπωρημένο, το απέραντο αμόλυντο έξω μας, το δυσπρόσιτο μικρούτσικο έξω μας και εντός μας. Η γειτονιά μας είναι αυτό που θα λέγαμε μικροοικονομία, τα γύρω μας σπίτια και οι δρόμοι και η αλάνα και τα δέντρα και η εκκλησία, το άμεσο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζει και αναπνέει η οικογένεια. Εκεί όπου η επικοινωνία είναι σχεδόν πλήρης και όπου ακμάζουν οι έρωτες και οι κακίες, τα κουτσομπολιά και η αγάπη για τον γείτονα, όπου όλοι συμμετέχουν σε όλα: σε χαρές, δυσκολίες και αντιδικίες. Αλλά η γειτονιά είναι το σχολείο που διαμορφώνει χαρακτήρες και όπου καλλιεργούνται τα πρώτα σκιρτήματα και ανθίζουν οι πρώτες συγκινήσεις. Η γειτονιά αποτελεί τον πυρήνα της κοινωνικότητας η οποία έχει καταστραφεί μέσα στην ξέφρενη εξέλιξη και αντικαταστάθηκε, σαν ανάγκη αδήριτη, από τη διαδικτυακή επικοινωνία, τη στρεβλή, η οποία, παρά τη μυθική της επιτυχία, αυξάνει τη μοναχικότητα των ανθρώπων εν τη επικοινωνία τους. Γιατί η εκ του μακρόθεν φωνή και εμφάνιση στερείται της πληρότητας και αμεσότητας, αποσβένοντας τις αναπνοές που δεν σχεδιάζονται και τη θαλπωρή που δεν μεταφέρεται μέσα στα ψυχρά διαδικτυακά κύματα. Και τώρα, καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, νιώθω να με πλημμυρίζουν τα Λιόσα και ο Κολωνός με τις χαρούμενες καθημερινότητες που έλαμπαν γλυκύτερα κάθε πρωί, ραντίζοντας με το χάδι της αφθονίας την απόλυτη ένδεια. Αυτό το αεράκι το μαγικό της παιδικής ηλικίας που απαλύνει το πένθιμο και το μεταμορφώνει σε μια παρουσία που ακόμη μένει ζωντανή, ανεξήγητα δυνατή στα παιδικά μάτια καρφωμένα με απάθεια στα χείλη που σιώπησαν.

Η πορεία Από τα Λιόσα στον Κολωνό είναι γεμάτη από συναντήσεις με υπάρξεις της δεκαετίας του ’40, που κανένας δεν καταδέχτηκε να καταγράψει. Κι όμως, ήταν όλες και όλοι εκεί όπου έζησαν και πόνεσαν και γέλασαν και γλέντησαν και χάθηκαν μέσα στον απόηχο της σιωπής.

Η διαδρομή, Από τα Λιόσα στον Κολωνό, δεν αρνείται τις φαιές αποχρώσεις της Κατοχής και του Εμφυλίου, ούτε την ακατανόητη διχόνοια που μαίνεται ακόμη στα χαρακώματα των φαντασμάτων που ψάχνουν την εξιλέωση στην τελική νίκη των ιδεών πάνω στις ιδέες. Όμως, ενάντια στους εραστές των μελανών, είναι διανθισμένη με μέρες ζεστές, καλοκαιρινές, χωρίς καταχνιά, χωρίς καταιγίδες, να διυλίζονται στάλα στάλα, νύχτες ολόκληρες, μέσα στον κουβά που μαζεύει τα νερά που δεν συγκρατούν τα σπασμένα κεραμίδια. Αυτή η διαδρομή είναι σπαρμένη, μέσα στην ερημιά της, με υλικό εκλεκτό, ζεστό, ανθρώπινο, κόντρα στα δάκρυα του ιταλικού μελό, με δόση σαρκασμού που δίνει διέξοδο στα αδιέξοδα. Η πορεία Από τα Λιόσα στον Κολωνό είναι γεμάτη από συναντήσεις με υπάρξεις της δεκαετίας του ’40, που κανένας δεν καταδέχτηκε να καταγράψει. Κι όμως, ήταν όλες και όλοι εκεί όπου έζησαν και πόνεσαν και γέλασαν και γλέντησαν και χάθηκαν μέσα στον απόηχο της σιωπής. Αλλά η πορεία Από τα Λιόσα στον Κολωνό αποτελεί, περισσότερο, τη νωπογραφία μιας εποχής με τους ανθρώπους και τα σημάδια τους. Με τους ανθρώπους που έζησαν και πέθαναν χωρίς να ξέρουν το γιατί, αλλά που τα σημάδια τους ξεκάθαρα διαβάζονται και εξηγούν εκείνα που εκείνοι ήταν ανήμποροι να συλλαβίσουν.

Από τα Λιόσα στον Κολωνό
Στέφανος Π. Γεωργακόπουλος
Δίαυλος
114 σελ.
ISBN 978-960-531-406-4
Τιμή: €6,50

Twitter