Γιάννης Τσιαντής
Το ρεμπέτικο τραγούδι έχει αφήσει ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στον μουσικό πολιτισμό παραδίδοντας ως κληρονομιά πληθώρα ηχογραφήσεων δίσκων γραμμοφώνου. Η ιδέα του βιβλίου μού γεννήθηκε στη σκέψη ότι στο ρεμπέτικο τεκετζίδικο τραγούδι υπάρχουν αναφωνήσεις σε γυναικεία ονόματα και πολλαπλά στιχάκια που μαρτυρούν τη φυσική παρουσία γυναικών σε τεκέδες της εποχής του Πειραιά, είτε σε ρόλο τεκετζή, είτε ακόμα σε θέση θαμώνα-τραγουδίστρια του τεκέ. Γυναικείες παρουσίες και μελωδίες που κέρδισαν ισάξια ένα «στασίδι» γύρω από τον μυθικό μουσικό υπόκοσμο του Πειραιά και της Δραπετσώνας, αλλά που παρέμειναν ανώνυμες και ανέκδοτες.
Το κορίτσι του τεκέ είναι ένα μυθιστόρημα κινηματογραφικής γραφής, βασισμένο στη διαδρομή του προπολεμικού ρεμπέτικου ήχου του Πειραιά και της Δραπετσώνας, έτσι όπως διαμορφώθηκε στους τεκέδες, στα κακόφημα πορνεία των Βούρλων και στα προσφυγικά παραπήγματα, μέσα σε ένα κοινωνικό συνονθύλευμα προσφυγιάς, μέθης, πορνείας και φτώχειας. Το μυθιστόρημα ταλαντεύεται μεταξύ ιστορίας και επινόησης, ακολουθώντας το χρονικό μιας από τις ελάχιστες και άγνωστες τραγουδίστριες του τεκέ στα Χιώτικα της Δραπετσώνας, ενός κοριτσιού που γεννήθηκε το 1905 και έζησε στον τεκέ του Μίχαλου, στα σκληρά χρόνια του νταή Πειραιώτη. Το πειραιώτικο μπουλασιλίκι, ο προσφυγικός μανές και το χαμαιτυπείο συναντούν με σεβασμό το ανώνυμο κορίτσι, ένα μυθοπλαστικό πρόσωπο βγαλμένο από δίστιχα και τετράστιχα της ρεμπέτικης στιχουργικής.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην ανώνυμη, μη ηχογραφημένη τραγουδίστρια του τεκέ, που τραγούδησε, μέθυσε και εκπορνεύτηκε με ηθική και σεβασμό.
Η Μανταλιώ γεννήθηκε στη γέφυρα του ρεμπέτη και τη μεγάλωσε η Λενιώ, η γυναίκα του πιο γνωστού τεκετζή της Δραπετσώνας… Οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας κατακλύζουν το λιμάνι και στήνουν αυτοσχέδιες παράγκες στη Δραπετσώνα… Η Ακριβούλα από τα παραπήγματα πέφτει στα γαμοσέντονα της Ντουντού… Ο Μάρκος και ο Δελιάς ξημεροβραδιάζονται στα Βούρλα… Κάποιος είπε ότι την γκάστρωσε… Για τη συγγραφή, χρειάστηκε να απομαγνητοφωνήσω, ερευνήσω και ξεσαβουρώσω φωτογραφίες και δίσκους γραμμοφώνου στα παλιατζίδικα της πλατείας Αβησσυνίας, πενήντα τρία χρόνια αργότερα.
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στην ανώνυμη, μη ηχογραφημένη τραγουδίστρια του τεκέ, που τραγούδησε, μέθυσε και εκπορνεύτηκε με ηθική και σεβασμό. Μια ιεροτελεστία που υπερβαίνει τη διαφορά του ταλαίπωρου μεροκαματιάρη από αυτή του παράνομου νταή, δυναμώνοντας την αδελφικότητά μας. Ναι, την αδελφικότητά μας. Μιας και ο αναστεναγμός των ανθρώπων είναι κοινός!
Παράλληλα με το βιβλίο, κυκλοφορεί και το ομώνυμο CD, που ακολουθεί το ρεμπέτικο ηχόχρωμα, όχι ως μουσειακό στοιχείο αλλά ως ένα ζωντανό μουσικό κύτταρο συνέχειας και εξέλιξης, τροφοδοτώντας έναν σύγχρονο ήχο που διατηρεί μια γεφυρική καταγραφή μεταξύ του τότε και του τώρα προσφυγικού «απόκοσμου». Περιλαμβάνει 10 τραγούδια σε δικές μου συνθέσεις (μουσική και στίχο), που ερμηνεύουν οι Ιουλία Καραπατάκη, Αντώνης Ξηντάρης, Σωτήρης Παπατραγιάννης, Σπύρος Πατράς, Κατερίνα Τσιρίδου, Γιάννης Χαραλαμπάκης και ο Λάκης Παπαδόπουλος, καθώς και μία διασκευή του «Έπεσε βροχή κι αγέρας» των Ηλία Ανδριόπουλου και Μάνου Ελευθερίου, που ερμηνεύω ο ίδιος. Συμμετέχουν οι σολίστες: Δημήτρης Μυστακίδης, Μιχάλης Παούρης και Νίκος Τατασόπουλος. Έπαιξαν οι μουσικοί και δεξιοτέχνες: Δήμος Βουγιούκας, Νίκος Πρωτόπαπας, Γιώργος Ρόκας, Σπύρος Πατράς, Θοδωρής Πετρόπουλος, Γιώργος Στογιώργης, Μιχάλης Δανιάς, Σταύρος Παργινός, Στράτος Σαμιώτης, Εύη Κανέλλου, Κατερίνα Τσιρίδου, Γιάννης Τσιαντής, Κωνσταντίνος Καλατζής.
Το κορίτσι του τεκέ
Οδοιπορικό Δραπετσώνα
Γιάννης Τσιαντής
Μετρονόμος
248 σελ.
ISBN 978-618-5339-50-0
Τιμή €14,84