«“Πού είναι η μάνα σου, μωρή;” στον Πολυχώρο Vault» της Μάριον Χωρεάνθη
Τον Ιανουάριο του 1946, με το ξέσπασμα του εμφυλίου πολέμου, η τετράχρονη τότε Δήμητρα Πέτρουλα είδε την οικογένειά της να σφαγιάζεται με αποτρόπαιη αγριότητα από Χίτες (μέλη της Οργάνωσης Χ, που είχε ιδρυθεί κατά τη γερμανική Κατοχή από τον αντισυνταγματάρχη Πεζικού Γεώργιο Γρίβα). Μέσα σε μια επταετία έχασε 31 συνολικά συγγενείς – μεταξύ των οποίων και τον πατέρα της, καπετάνιο του ΕΛΑΣ Σωτήρη Πέτρουλα, τον οποίο ούτε από φωτογραφίες δεν πρόλαβε να γνωρίσει. Τις φρικτές αυτές αναμνήσεις κατέγραψε στο αυτοβιογραφικό της μυθιστόρημα Πού ’ναι η μάνα σου, μωρή; που κυκλοφόρησε το 1986 και ξανά το 2008 από τις εκδόσεις Κέδρος, ενώ επανεκδόθηκε το 2011 από τη Σύγχρονη Εποχή.
Φέτος, στην εβδομηκοστή «επέτειο» της μαύρης εκείνης χρονιάς για τον τόπο μας, το έργο της Δήμητρας Πέτρουλα ανέβηκε για πρώτη φορά στη σκηνή LAB του Θεάτρου «Σημείο» ως ωριαίος μονόλογος σε διασκευή Σοφίας Αδαμίδου και σκηνοθεσία Ένκε Φεζολάρι (ο οποίος επιμελήθηκε επίσης τη μουσική επένδυση της παράστασης), με πρωταγωνίστρια τη Βέρα Κρούσκα και συμμετοχή της Ορνέλας Λούτη και της Αγάπης Παπαθανασιάδου. Με τους ίδιους ακριβώς συντελεστές, το Πού είναι η μάνα σου μωρή; παίζεται αυτή την περίοδο και ως τον Ιανουάριο του 2017 στον Πολυχώρο Vault.
Ο χρόνος δεν γιατρεύει πάντα τις πληγές – ίσως η οδύνη μετριάζεται τόσο μονάχα όσο να αντέχεται, ώστε να συνεχιστεί η ζωή όπως μπορεί. Το κοριτσάκι που μπροστά στα μάτια του ξεδιπλώθηκε όλο το σκοτάδι της ανθρώπινης θηριωδίας δεν ξεπέρασε ούτε θα καταφέρει ποτέ να ξεπεράσει τα όσα αντίκρισε και έζησε κυριολεκτικά στο πετσί του: ένα κομμάτι της ψυχής και της μνήμης του θα μένει εκεί καθηλωμένο, σαστισμένο και ανίσχυρο ανάμεσα στα διαμελισμένα πτώματα των αγαπημένων του, προσμένοντας απάντηση σ’ ένα αιώνια ανεξήγητο «γιατί».
Η Βέρα Κρούσκα διαθέτει γνήσια και ατόφια ιδιοσυστασία τραγωδού. Η δωρική της παρουσία απορροφά και συγχρόνως εκπέμπει στο ακέραιο την ωμή, αφιλτράριστη οξύτητα του ακραία τραυματικού βιώματος. Αβίαστα, με σπαρακτική πειστικότητα, μεταβαίνει από την πονεμένη εγκαρτέρηση της ενήλικης αφηγήτριας στην πικρά κουρελιασμένη αθωότητα του νηπιακού εαυτού της, που αναγκάστηκε να μάθει και να συνειδητοποιήσει το ζόφο της απώλειας και του πένθους πριν τις χαρές και την ομορφιά της ζωής. Στο πλευρό της, οι εξίσου θαυμάσιες Ορνέλα Λούτη και Αγάπη Παπαθανασιάδου «εικονογραφούν» καθοριστικά στιγμιότυπα της μεγαλόφωνης αναπόλησης, πότε σχηματίζοντας άρτια χορογραφημένους ζωντανούς πίνακες και πότε συμμετέχοντας με σύντομους διαλόγους στην ιστορούμενη δράση.
Σφιχτή και απέριττη, η σκηνοθεσία του Ένκε Φεζολάρι ζωντανεύει με ευρηματική, συχνά ποιητική αφαιρετικότητα ένα κείμενο όπου η συμπύκνωση των νοημάτων βαθαίνει ακόμα πιο έντονα το ανάγλυφο της πρωτογενούς εμπειρίας, απομονώνοντας και αναδεικνύοντας συγκλονιστικά την ουσία της. Το «σπαρτιάτικο» σκηνικό και τα κοστούμια της Χριστίνας Κωστέα, σε συνδυασμό με τους φωτισμούς της Ελίζας Αλεξανδροπούλου, παραπέμπουν με τα χρώματα και την αισθητική τους σε παλιές, κιτρινισμένες ασπρόμαυρες φωτογραφίες (ή ταινίες επικαίρων), ενώ η εσκεμμένη έλλειψη άλλων οπτικών περισπασμών επιτείνει σχεδόν συντριπτικά το συναισθηματικό φόρτο τόσο εντός όσο και εκτός σκηνής.
Η ζωή του ανθρώπου αλλά και κάθε έμψυχου όντος, είτε μεμονωμένα είτε συλλογικά, είναι ένα τίποτα μέσα στη «μεγαλύτερη εικόνα» της Ιστορίας. Το ατομικό δράμα δεν μετρά, δεν υπάρχει. Τα γεγονότα μάς παρασέρνουν στην αμείλικτη δίνη τους, μας κατακρεουργούν σωματικά και ψυχικά και μας αφήνουν αδιάφορα πίσω τους. Η εκ των υστέρων αποτίμησή τους με την απόσταση του χρόνου καταδεικνύει την τραγική ματαιότητα του φανατισμού σε όποια απόχρωση ή μορφή του, το φρούδο εφήμερο, εν τέλει, των ιδεολογιών.
Πέρα από πολιτικές πεποιθήσεις και κομματικές τοποθετήσεις, εξάλλου, μαρτυρίες όπως η συγκεκριμένη αποτελούν μια δυσβάστακτα αλγεινή όσο και διαχρονικά καίρια υπενθύμιση ότι ποτέ δεν πρέπει να εφησυχάζουμε, να ξεχνάμε για τι είναι ικανό το υποτίθεται «εξελιγμένο» και «ανώτερο» (τρομάρα του) είδος μας έτσι και του δοθεί η ευκαιρία να αποβάλει το επίχρισμα του πολιτισμού και να βγάλει το κτήνος από μέσα του.
Συντελεστές
Κείμενο: Δήμητρα Πέτρουλα
Διασκευή: Σοφία Αδαμίδου
Σκηνοθεσία-Μουσική επιμέλεια: Ένκε Φεζολάρι
Σκηνικά-κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα
Φωτισμοί: Ελίνα Αλεξανδροπούλου
Παίζουν
Βέρα Κρούσκα
Ορνέλα Λούτη
Αγάπη Παπαθανασιάδου
Παραστάσεις
Παρασκευή και Σάββατο 9:00 μ.μ.
Κυριακή 7:00 μ.μ.
Τιμές εισιτηρίων
€13, φοιτητικό €10
Vault Theatre Plus
Μελενίκου 26, Βοτανικός
Τηλ.: 2130356472, 6945993870
