Ο Ρίτσος, διαχρονικός ποιητής
Στο λιτό θέατρο «Εν Αθήναις» μια απολύτως σύγχρονη ερμηνεία της διαχρονικής «Ισμήνης» από την Τέταρτη Διάσταση του μεγάλου μας ποιητή Γιάννη Ρίτσου. Η Άσπα Τομπούλη προσάρμοσε το έργο στη σύγχρονη πολυπολιτισμική και σαστισμένη Αθήνα του χάους και των ρύπων παντός είδους. Η Κάτια Γέρου είναι μια απόλυτα εύπλαστη ηθοποιός με γερή φιλολογική αρματωσιά και τη μεγάλη παράδοση του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν να την εμπνέει και να καθοδηγεί με ασφάλεια τα βήματά της σε κάθε σκηνικό της εγχείρημα. Θαύμασα την απόλυτη σωματοποίηση του ποιητικού λόγου, την ακέραια έκφραση, τη μουσική εκφορά των λέξεων, των συλλαβών, των ήχων, τις ανάσες, τα αισθήματα, τους ρυθμικούς βηματισμούς, την εκφραστικότητα των χεριών, τη στιλιζαρισμένη μιμική του προσώπου. Η Ισμήνη του Ρίτσου βρίσκεται πια στην τέταρτη διάσταση, στον άχρονο χώρο των νεκρών, των φαντασμάτων και των αθάνατων λογοτεχνικών προσώπων. Κινείται στην επικράτεια του μύθου κι εμείς ακούμε το είδωλο της μορφής της να εκστομίζει μεγάλες αλήθειες με τον πλέον συνηθισμένο τρόπο, αφού στο βασίλειο του τετελεσμένου καμία φιλοδοξία, υποβολή, επιβολή, χειρισμός δεν έχει θέσιν. Έτσι κι ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος μιλάει, μέσα από την περσόνα της αδελφής της ηρωικής Αντιγόνης, για όλα εκείνα που συνιστούν τη ζωή, πριν από την επέλασιν των μονοθεϊστικών θρησκειών που χώρισαν τον άνθρωπο στα δύο και πέταξαν το κάτω μέρος (όπως λέει ο ίδιος). Η ηθική των αρχαίων Ελλήνων δόξαζε τη Ζωή και προετοιμαζόταν για το Θάνατο απόλυτα συμφιλιωμένη με τον πρόσκαιρο χαρακτήρα των φαινομένων, χωρίς να υποτιμά τις γήινες ηδονές, χωρίς να αρνείται το φιλί και το χάδι. Αυτή η σωματικότητα είναι το χαρακτηριστικό των ύστερων έργων του πολιτικοποιημένου ποιητή. Η Ισμήνη του θέλει να ζήσει τον ατομικό παράδεισο του αισθησιασμού και της απόλαυσης μακριά από την κιμαδομηχανή της Ιστορίας. Παραβολή για το ξόδεμα ενός κοινωνικοποιημένου ταλέντου που βλέπει τη ζωή να φεύγει και συνειδητοποιεί ίσως ότι στον ισολογισμό των ενεργειών το σώμα είναι ο μόνος χαμένος. Ο Θάνατος ούτως ή άλλως μας περιμένει. Το χρυσό νόμισμα για τον φριχτό περατάρη κύλησε στο χώμα και χάθηκε, ξοδεύτηκε, εκλάπη, σπαταλήθηκε, αγνοήθηκε, παραπετάχτηκε. Ούτως ή άλλως θα μας πάρει που θα μας πάρει. Γιατί να τον πληρώσουμε κιόλας; Αυτό αναρωτιέται η Ισμήνη του Ρίτσου. Ποθεί, σαν τον Οδυσσέα, να ήταν μια φτωχή, ανώνυμη γυναίκα του λαού, που θα απολαύσει αυτά που η ζωή τής επιφυλάσσει, αυτά που της αναλογούν και ίσως λίγα παραπάνω (αν συνυπολογίσεις και την αξία του χρυσού νομίσματος – προίκα και σταυρός του μαρτυρίου). Ο Ρίτσος είναι πια ώριμος στην Τέταρτη Διάσταση. Καίριος, λιτός, αμφισβητίας, αιρετικός, εικονοκλάστης. Η αποκαθήλωση των εμβληματικών μορφών, η σωματική μνήμη που ξυπνά κι απαιτεί, η απουσία καλολογικών στοιχείων, η χειρουργική πένα που βυθίζεται στα αποστήματα της νεοελληνικής παθογένειας και μια κάποια πίκρα στα χείλη για τα ροδάκινα που δεν προλάβαμε να γευτούμε ανάμεσα σε δυο χαμένους στόχους και μια επιτυχημένη σκοποβολή.
Συναρπαστική η φιγούρα του βωβού (αλλά δρώντος) ηθοποιού Στέφανου Κοσμίδη, μεταφέρει το μονόλογο στα καθ’ ημάς, στο παράλογο, στο απρόβλεπτο, στο απροσδόκητο της κρίσιμης πραγματικότητάς μας. Επιτυχημένη αναλογία με άλλες προπολεμικές-μεταπολεμικές εποχές της ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.
Συντελεστές:
Σκηνοθεσία – Σκηνικός χώρος: Άσπα Τομπούλη – Τόλης Τατόλας
Κοστούμια: Χριστίνα Μπάρλου-Παπούλια
Συνθέσεις ήχων: Δημήτρης Ιατρόπουλος
Φωτισμοί: Ηλίας Κωνσταντακόπουλος
Φωτογραφίες: Γιώργος Αλεξανδράκης
Παίζουν:
Ισμήνη: Κάτια Γέρου
Ακροατής: Στέφανος Κοσμίδης
ΘΕΑΤΡΟ «Eν Αθήναις»
Ιάκχου 19, Γκάζι
Τηλ.: 2103425170 / 6975620984
Παραστάσεις: κάθε Τετάρτη και Πέμπτη, στις 21:15
Τιμή εισιτηρίου: € 15,00 κανονικό, € 10,00 φοιτητικό, ανέργων κτλ.
