Έχω βρεθεί στην Κομεντί Φρανσέζ στο Παρίσι, σε αυτό που εμείς οι θεατρολόγοι αποκαλούμε «θεατρικό σκάνδαλο»: παιζόταν η Φαίδρα του Ρακίνα με πλήρη εκφορά του αλεξανδρινού στίχου, με «βέκιο» τρόπο από παλαίμαχους ηθοποιούς και τα σχολεία που παρακολουθούσαν την απογευματινή παράσταση, κάθε φορά που σβήναν τα φώτα σε πλατεία κι εξώστες, προέβαιναν σε γιουχαΐσματα και βανδαλισμούς παντός είδους. Δεν τους ενδιέφερε προφανώς τους προεφήβους και εφήβους αυτή η πατιναρισμένη από τον Χρόνο «αρχαιολογία» κι ουδεμίαν σχέσιν είχε με την καθημερινή λαλιά, τα προβλήματα και τις ανησυχίες τους. Η παράσταση διακόπηκε πολλές φορές, ένας γιγαντιαίος ηθοποιός υπερασπίστηκε σθεναρά τις υποκριτικές ικανότητες της σιτεμένης πρωταγωνίστριας, που είχε καταρρεύσει το νευρικό της σύστημα κι έκλαιγε σπαρακτικά (εκτός ρόλου) επί σκηνής και τα λοιπά και τα λοιπά. Εγώ, από την άλλη, απόλαυσα ιδιαίτερα αυτό το διαδραστικό απρόσμενο συμβάν και χάρηκα με την αμηχανία των καθηγητών-συνοδών των μαθητών.

Με αυτές τις σκέψεις προσήλθα κι εγώ στην Πειραιώς 260, μπήκα στη μεγάλη αίθουσα Δ, χάθηκα μέσα σε ομίχλες και κινηματογραφικούς φωτισμούς, είδα γυμνούς τους τοίχους και τα τζάμια της σκηνής, είδα γυμνούς ηθοποιούς να επιδίδονται σε χειρομαλάξεις και περιπτύξεις ελισαβετιανού θεάτρου, άκουσα με προσοχή την έμμετρη μετάφραση που φιλοτέχνησε ο Στρατής Πασχάλης, μπερδεύτηκα από τις «ψείρες» και τα μεγάφωνα ποιος μιλούσε σε ποιον, αλλά... δεν έπληξα. Κάτι είναι κι αυτό σε καιρούς κρίσιμους, που όλοι έχουμε διάφορα δυσάρεστα πράγματα στο μυαλό μας κι οπωσδήποτε πόρρω απέχουμε από τα ερωτικά πάθη μιας βασίλισσας της Παλαιστίνης που θέλει να γίνει και αυτοκράτειρα της Ρώμης, κραδαίνει ως σημαία τον έρωτά της για τον τροπαιούχο και στο τέλος συμβιβάζεται με τη φιλήδονη μοναξιά στο βασίλειό της, χωρίς βεβαίως να αυτοκτονήσει, αλλά αφού εκβιάσει πρόσωπα και καταστάσεις μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο. Σε αυτή την «τραγωδία» του ο Ρακίνας βάζει ένα γλυκόπικρο «αίσιον τέλος», όπως ο Ευριπίδης σε πολλά δράματά του. Κι αυτό τον καθιστά μάλλον σύγχρονο, ή διαχρονικό – αν προτιμάτε.

Για τον επαρκή θεατή και θεατρόφιλο, αυτό ήταν ένα καλό πείραμα αναβίωσης-ανανέωσης των σκουριασμένων κλασικών κειμένων. Κι ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης το κέρδισε. Όλοι οι ηθοποιοί ήταν υπέροχοι. Οι συντελεστές απαξάπαντες θα μπορούσαν να σταθούν σε οποιαδήποτε σκηνή του κόσμου, απέναντι στο πλέον απαιτητικό κοινό.

Στα συν του Φεστιβάλ Αθηνών 2015.

Το έργο Βερενίκη του Ρακίνα παρουσιάστηκε από την Εταιρεία Θεάτρου Dot – Θέμελη Γλυνάτση, στο Κτίριο Δ της Πειραιώς 260, στις 24-25 Ιουλίου 2015.

Twitter