«Σονάτες του Σεργκέι Προκόφιεφ με τον Τίτο Γουβέλη στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών» της Μαρίας Κοτοπούλη
Ένα εξαιρετικό ρεσιτάλ πιάνου, του Τίτου Γουβέλη, με έργα του Σεργκέι Προκόφιεφ, παρακολουθήσαμε στις 14-2-’17, στο πλαίσιο του κύκλου «Πανόραμα. Μουσική Δωματίου. Από τη Ρωσία με αγάπη», στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στην Αίθουσα «Δημήτρης Μητρόπουλος».
Ο Σεργκέι Προκόφιεφ (1891-1952), ευφυής και ριζοσπαστικός, από τις σπουδαιότερες μορφές της κλασικής μουσικής του 20ού αιώνος, παρά την επαναστατικότητα, την ειρωνεία, το πικρό χιούμορ και τη σκωπτική κριτική που επεφύλαξε για τα νεανικά του έργα, στα οποία ενυπάρχει η κλασική φόρμα, ανήκει στην παράδοση ενός Τσαϊκόφσκι. Το πιάνο ήταν πάντα το κέντρο της μουσικής του σκέψης και στα εννιά του χρόνια ήταν ένας εκπληκτικός πιανίστας. Στα δεκατρία του είναι ο νεότερος φοιτητής που έγινε ποτέ δεκτός από το Κονσερβατουάρ της Αγίας Πετρούπολης και σύντομα κερδίζει το παρωνύμιο του «τρομερού παιδιού», «enfant terrible».
Ο Γουβέλης ερμήνευσε τρεις πιανιστικές σονάτες του Προκόφιεφ, τη 2η, την 5η και την 8η, γραμμένες από τη νεότητα ως την ωριμότητά του. Τη Σονάτα αρ. 2 σε ρε ελάσσονα έργο 14 συνέθεσε στα 21 του χρόνια, το 1912, και φέρει όλα εκείνα τα νεοκλασικά και παραδοσιακά στοιχεία που διαμόρφωσαν το συνθετικό του έργο. Είναι αφιερωμένη στον φίλο του Maximilien Schmidtlof που είχε πρόσφατα αυτοκτονήσει. Πρωτοπαίχτηκε τον Φεβρουάριο του 1914 στη Μόσχα με τον συνθέτη στο πιάνο.
Τη Σονάτα αρ. 5 σε ντο μείζονα συνέθεσε έντεκα χρόνια αργότερα, το 1923, στις Βαυαρικές Άλπεις και την αφιέρωσε στον μουσικολόγο και φίλο του Pierre Souvtchinski. Έργο με εμφανή ερευνητική και πειραματική αναζήτηση, αναθεωρήθηκε το 1952/’53 και ήταν αυτή η εκδοχή που ερμήνευσε ο σολίστ.
Η Σονάτα αρ. 8 σε σι ύφεση μείζονα, έργο 84 γράφτηκε το 1944, στην ώριμη ηλικία του συνθέτη, και είναι η τρίτη από τις τρεις σονάτες του πολέμου, «The tree war sonatas». Οι άλλες δύο είναι η 6η (1940) και η 7η (1942). Και οι τρεις συμπεριλαμβάνονται στα σημαντικότερα έργα του συνθέτη. Παίχτηκε στη Μόσχα στις 30 Δεκεμβρίου του 1944 με τον Emil Gilles στο πιάνο. Είναι ίσως η δυσκολότερη από τις τρεις που ακούσαμε, καθώς συνδυάζει σημαίνοντα, δραματουργικά στοιχεία με τη χάρη της μουσικής μπαλέτου και τον δυναμικό, ρωμαλέο βηματισμό του εμβατηρίου.
Σπουδαίος δεξιοτέχνης πιανίστας ο Τίτος Γουβέλης, δεν δυσκολεύτηκε να κατακτήσει τις τρεις, σπάνια παιζόμενες, σονάτες του Ρώσου συνθέτη. Με τη θαυμάσια ερμηνεία του ανέδειξε την ιδιαιτερότητα και τα χαρακτηριστικά κάθε σονάτας, συνταίριασε το παραδοσιακό και νεοκλασικό με το πειραματικό στοιχείο και αποθέωσε, με τη λεπταίσθητη ερμηνεία του, τη στοχαστική, λυρική γραφή του Σεργκέι Προκόφιεφ, αλλά και τον ανατρεπτικό του λόγο: «Αποστρέφομαι τη μίμηση και αποστρέφομαι το σύνηθες». Δικαίως τον αντάμειψαν οι πολυπληθείς ακροατές του με το αποθεωτικό τους χειροκρότημα!
