ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΑΝΟΣ, ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΥΣΙΑΣ
της Πέρσας Σούκα
Ο Δημήτρης Μητροπάνος γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 2 Απρίλιου 1948. Μέχρι τα δεκαέξι του νόμιζε ότι ήταν ορφανός (γνωρίζοντας ότι ο πατέρας του πέθανε στον Εμφύλιο), ώσπου έφτασε στα χέρια του ένα γράμμα που του έλεγε ότι ο γονιός του ζει και μένει στη Ρουμανία. Ουσιαστικός πατέρας υπήρξε γι’ αυτόν ο θείος του, αδελφός της μητέρας του, που τον κατεύθυνε μέχρι τα είκοσι οκτώ του χρόνια. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας της μάνας του πηγαινοέρχονταν στη φυλακή και στην εξορία εξαιτίας των πολιτικών τους φρονημάτων.
Στα δώδεκά του χρόνια τον καλούν στην Ασφάλεια της πόλης για να του συστήσουν να μάθει κάποια τέχνη, γιατί με τις πεποιθήσεις που είχαν στο σπίτι του δεν υπήρχε περίπτωση να τον αφήσουν να σπουδάσει. Έτσι, εγκαταλείπει το όνειρο να γίνει αρχιτέκτονας. Το χαστούκι ενός καθηγητή στη Γ’ Γυμνάσιου επειδή «έκανε το λάθος» να μιλήσει ανοιχτά για τις απόψεις του, του στοίχισε τόσο που αποφάσισε να κατηφορίσει προς την πρωτεύουσα.
Το ’64 τον βρίσκει να συγκατοικεί με τον θείο του στην οδό Αχαρνών, να εργάζεται και παράλληλα να πηγαίνει στο σχολείο. Πριν κλείσει τα δεκαοκτώ του χρόνια, βρέθηκε τυχαία σ’ ένα νυχτερινό μαγαζί να τραγουδάει στο τέλος της βραδιάς. Ο Μπιθικώτσης, που τραγουδούσε εκεί σαν πρώτο όνομα, εντυπωσιάζεται και τον πηγαίνει στην εταιρεία Columbia. Ο διευθυντής της δισκογραφικής τον παραδίδει στον Γιώργο Ζαμπέτα για να μαθητεύσει δίπλα του. Το 1966, τραγουδάει σε συναυλίες του Μίκη Θεοδωράκη το «Άξιον εστί» και το 1967 κυκλοφορεί το πρώτο του σαρανταπεντάρι με το τραγούδι «Θεσσαλονίκη». Στην πορεία του έμελλε να συνεργαστεί με πολύ σπουδαίους συνθέτες και στιχουργούς (Δήμος Μούτσης, Απόστολος Καλδάρας, Γιάννης Σπανός, Μάριος Τόκας, Θάνος Μικρούστικος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Φίλιππος Γράψας, Άλκης Αλκαίος), τραγουδώντας εκπληκτικά τραγούδια που έγιναν σταθμοί της σύγχρονης ελληνικής μουσικής ιστορίας. Ποιος είναι αυτός που δεν τραγούδησε έστω και μια στροφή από τη «Ρόζα», το «Άλλος για Χίο τράβηξε», τις «Θάλασσες», το «Πάντα γελαστοί», τα «Καλοκαίρια και χειμώνες», το «Σ’ αναζητώ», τα «Λαδάδικα»...
Πριν από λίγο καιρό, κυκλοφόρησε το τελευταίο του cd single με τον συμβολικό τίτλο Χωρίς επίλογο, αφού το άλμπουμ έμεινε στη μέση εξαιτίας του απροσδόκητου θανάτου του. Όμως κι αυτά τα πέντε τραγούδια τα οποία περιέχονται σ’ αυτό φτάνουν για να μας ηλεκτρίσει την ψυχή με τον μοναδικό τρόπο ερμηνείας του (παρότι η ηχογράφηση είναι από τα δοκιμαστικά που είχε κάνει στο στούντιο) με βαθύ αίσθημα, όπως ακριβώς πίστευε ότι έπρεπε να τραγουδάει κανείς. Η ψυχή ήταν γι’ αυτόν το πρώτιστο, η τεχνική δευτερεύουσας σημασίας. Οι εξαίρετες μουσικές είναι των Μίνωα Μάτσα, Σπύρου Περιστέρη και οι στίχοι του Άκου Δασκαλόπουλου και της Ελένης Φωτάκη.
Στο Χωρίς επίλογο να επισημάνουμε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που παρουσιάζουν, εκτός των τραγουδιών, το φωτογραφικό υλικό και μια ένθετη μικρή νουβέλα του Οδυσσέα Ιωάννου, η οποία ξετυλίγει τη ζωή του τραγουδιστή ξεκινώντας από τις τελευταίες του στιγμές και καταλήγοντας στα πρώτα του βήματα.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος είναι ένας ερμηνευτής που δεν χρησιμοποίησε τίποτε άλλο εκτός από τη φωνή του για να διακριθεί και να λάμψει. Όταν έκλειναν τα φώτα της σκηνής, ήθελε και ήξερε να ζει μια φυσιολογική ζωή. Απλός άνθρωπος, που δεν απόκτησε ποτέ του έπαρση, ούτε την εγωιστική συμπεριφορά και τις ιδιοτροπίες των διασήμων. Ήταν ένας αυθεντικός λαϊκός τραγουδιστής, που δεν ξέχασε την καταγωγή του. Έμεινε με τα πόδια του να πατούν στέρεα στη γη και τη φωνή του να μας ταξιδεύει.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος ήταν ο λαϊκός τραγουδιστής όλων των Ελλήνων.
Ένας καλλιτέχνης που όλοι αγαπούσαν. Όλοι εκτιμούσαν. Μηδενός εξαιρουμένου.
