NEEΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ 6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ
του Νίκου Νικολαΐδη
Η κινηματογραφική δραστηριότητα είναι έντονη και στην ελληνική περιφέρεια όπου δεν υπάρχει η πληθώρα επιλογών που έχει κάποιος στην Αττική και τη Θεσσαλονίκη. Ξεκίνησε την πρώτη του μήνα και θα ολοκληρωθεί στις 9 Δεκεμβρίου, το 3ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πελοποννήσου «ΓΕΦΥΡΕΣ» που πραγματοποιείται στο Λουτράκι (Αλεξάνδρειο Πολιτιστικό Κέντρο) και την Κόρινθο (κινηματογράφος Λαΐς). Δεκαεπτά ταινίες στο διαγωνιστικό τμήμα από Αυστραλία, Ιαπωνία, Ινδονησία, Ρωσία και Ελλάδα θα διεκδικήσουν το «Χρυσό Πήγασο», το βραβείο του Φεστιβάλ, ενώ θα προβληθούν άλλα τριάντα έξι φιλμ μικρού μήκους, κινουμένων σχεδίων και ντοκιμαντέρ. Στις παράλληλες εκδηλώσεις της διοργάνωσης με συναυλία, σεμινάριο φωτογραφίας, masterclass, ξεχωρίζει η έκθεση βιβλίου έντεκα Ελλήνων συγγραφέων που κατάγονται από τις δύο πόλεις-έδρες του Φεστιβάλ.
Με σύνθημα «Εμείς δεν πεθάναμε από έρωτα, από πείνα θα πεθάνουμε;», η Λέσχη Κινηματογράφου Πάτρας εγκαινίασε στις 29 Νοεμβρίου τις προβολές της στο κέντρο πολιτισμού Περί Τεχνών στην καρδιά της πόλης. Κάθε Πέμπτη βράδυ όλο το Δεκέμβριο, έχουν προγραμματιστεί ταινίες μικρού μήκους με μία ξεχωριστή ενότητα κάθε εβδομάδα και μία μεταμεσονύχτια προβολή το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου, με θέμα «Η θλίψη μετά τον έρωτα». Όλες με ελεύθερη είσοδο για το κοινό.
ΑΜΛΕΤ (ΓΑΜΛΕΤ) Επανέκδοση
ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ/140'/NEW STAR
Σκηνοθεσία: Γριγκόρι Κόζιντσεφ
Ηθοποιοί: Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι, Έλζα Ραζντίνα, Μιχαήλ Ναζβάνοβ
Ο μύθος: Ο πρίγκιπας Άμλετ πληροφορείται από το φάντασμα του νεκρού πατέρα του ότι ο θείος του Κλαύδιος είναι υπεύθυνος για το θάνατο του και τον προτρέπει να πάρει εκδίκηση. Ο Κλαύδιος έχει στο μεταξύ ανακηρυχτεί βασιλιάς και είναι ο νέος σύζυγος της μητέρας του.
Η ανάγνωσή μας: Η πιο επιβεβλημένη κίνηση έπειτα από την ανάγνωση του διάσημου έργου του Σαίξπηρ, είναι να παρακολουθήσεις τη σπουδαιότερη κινηματογραφική μεταφορά του (μαζί με αυτή του Λόρενς Ολίβιε το 1948) που τιμήθηκε με το ειδικό βραβείο της κριτικής επιτροπής στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1964. Βασισμένο σε μετάφραση του Μπόρις Πάστερνακ, το φιλμ ήταν η συμμετοχή της Σοβιετικής Ένωσης στον εορτασμό των τετρακοσίων χρόνων από τη γέννηση του συγγραφέα. Ο Κόζιντσεφ μένει πιστός στο σαιξπηρικό κείμενο του οποίου υπήρξε αφοσιωμένος μελετητής και εισάγει μία υπαρξιακή χροιά στις πράξεις του ήρωα του, διατυπώνοντας ένα συναρπαστικό στοχασμό πάνω στις έννοιες της εκδίκησης, της αυτοδικίας και της αξιοπρέπειας. Η αναπόφευκτη απώλεια της ποιητικότητας του έργου στη ρωσική μετάφραση, ισοσταθμίζεται από την επική συμφωνική μουσική του Ντμίτρι Σοστακόβιτς που συμβάλλει αποφασιστικά στην ατμόσφαιρα του φιλμ σε καίρια σημεία. Ο Κόζιντσεφ αναπαριστά με ξεχωριστή φαντασία και λεπτομερή ακρίβεια το αρχιτεκτονικό τοπίο που κινούνται οι ήρωες, αφού μόνο το κάστρο που εξελίσσεται η πλοκή χρειάστηκε έξι μήνες για τη κατασκευή του και η έφεση του σε εύστοχα εξωτερικά γυρίσματα δίνει μία άλλη οπτική στη θεατρικότητα του έργου. Ο Ινοκέντι Σμοκτουνόφσκι είναι ένας διαυγής, παθιασμένος και τραγικός Άμλετ που κατευθύνει υποκριτικά τη μνημειώδη φράση «Να ζει κανείς ή να μη ζει», σε μία δισυπόστατη απάντηση και το μόνο του ψεγάδι είναι η άδικη σύγκριση με τον Λόρενς Ολίβιε.
Αξιολόγηση :9/10
ΚΑΤΙ ΣΑΝ ΕΡΩΤΑΣ (LIKE SOMEONE IN LOVE)
ΓΑΛΛΙΑ-ΙΑΠΩΝΙΑ/109'/FEELGOOD
Σκηνοθεσία: Αμπάς Κιαροστάμι
Ηθοποιοί: Ταντάσι Οκούνο, Ρίο Κάσε, Ριν Τακανάσι
Ο μύθος: Μια φοιτήτρια από την επαρχία που βιοπορίζεται ως συνοδός, πηγαίνει σε νυχτερινό ραντεβού στο σπίτι ενός συνταξιούχου καθηγητή κοινωνιολογίας. Το επόμενο πρωινό εκείνος θα τη μεταφέρει με το αυτοκίνητο του στο πανεπιστήμιο, όπου θα γνωριστεί με το ζηλιάρη σύντροφο της.
Η ανάγνωσή μας: Ένας Ιρανός σκηνοθέτης σε μία γαλλο-ιαπωνική συμπαραγωγή γυρισμένη στο Τόκιο, με έναν αγγλικό πρωτότυπο τίτλο δανεισμένο από το ομώνυμο άλμπουμ και τραγούδι της Έλα Φιτζέραλντ του 1957, αναδεικνύει για πολλοστή φορά την τέχνη ως τη μόνη οικουμενική γλώσσα. Με τη δεύτερη ταινία του μακριά από το Ιράν, ο Κιαροστάμι αποκαθιστά τη φήμη του έπειτα από το προβληματικό ΠΙΣΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ που σκηνοθέτησε στην Ιταλία και μας προσφέρει μια θαυμάσια μελέτη χαρακτήρων συνδυάζοντας τα γνωρίσματα της γραφής του με το μοντερνισμό του σύγχρονου ιαπωνικού κινηματογράφου. Η εισαγωγική δεκαπεντάλεπτη σεκάνς, φλερτάρει με την αυθεντικότητα του ντοκιμαντέρ, με την ασταμάτητη κίνηση των κομπάρσων στο πλάνο και τη ροή των διαλόγων, που με πλάγιο τρόπο δίνουν φειδωλές λεπτομέρειες για τη ζωή του ενός call girl που πιέζεται από το προαγωγό του. Ο πελάτης της νεαρής είναι ένας ηλικιωμένος ευγενικός άνδρας που σαστίζει από την εξωστρέφεια και τον παρορμητισμό του κοριτσιού. Χωρίς ίχνος σεξουαλικού υπαινιγμού ή αληθινής ερωτικής πρόθεσης, ο Κιαροστάμι ενώνει την ανθρώπινη μοίρα και δύο εκ διαμέτρου διαφορετικές όψεις της μοναξιάς στη σύγχρονη μεγαλούπολη. Το επόμενο πρωινό, η αγοραία σχέση τους θα έχει μεταμορφωθεί σε ένα ασυνείδητο πατρικό ενδιαφέρον. Οι δύο κορυφαίες σκηνές του φιλμ εξελίσσονται μέσα σε ένα αυτοκίνητο, ένα προσφιλές σημείο δράσης των ταινιών του Ιρανού σκηνοθέτη. Στην πρώτη, το ταξί της ηρωίδας διασχίζει περιμετρικά το σημείο που την περιμένει η γιαγιά της, με μοναδική ηχητική συνοδεία τα επτά μηνύματα που ακούει από το κινητό της, που πυροδοτούν τις ενοχές και τη συναισθηματική της φόρτιση. Ο Κιαροστάμι εμπνεύστηκε και πρόβαρε τη συγκεκριμένη σκηνή σε κάποια από τις πολλές επισκέψεις του στην Ιαπωνία στο παρελθόν. Η δεύτερη, θα λάβει χώρα στο ακινητοποιημένο όχημα του καθηγητή, στη γνωριμία του με τον εραστή της κοπέλας. Αυτή η συνάντηση, θα μετατραπεί σε διάλεξη με θέμα την ίδια τη ζωή και μια σπουδή πάνω στη σημασία της ταυτότητας. Είναι το επιστέγασμα των δύο κορυφαίων ανδρικών ερμηνειών, από το γηραιό Ταντάσι Οκούνο και το νεότερο Ρίο Κάσε, της μόνης διασημότητας του καστ. Κάθε επιλογή μας έχει ένα τίμημα, υποστηρίζει ο Κιαροστάμι που ολοκληρώνει με ένα βίαιο και κοφτερό φινάλε, το εικοσιτετράωρο αυτό ταξίδι των ηρώων του προς την αυτογνωσία. Δίχως να έχει την ανάγκη να αποδείξει κάτι η περιπλάνηση του δημιουργού εκτός των ιρανικών τειχών. είναι ωφέλιμη για τον ίδιο, ανανεώνοντας ταυτόχρονα το ενδιαφέρον των θαυμαστών για το έργο του.
Aξιολόγηση: 7/10
ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΑΜΝΗΣΙΑΣ
ΕΛΛΑΔΑ/110'/ΟΝΕ FROM THE HEART
Ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία: Στέλλα Θεοδωράκη
Εμφανίζονται: Θάνος Αναστόπουλος, Πέτρος Σεβαστίκογλου, Ηλίας Αδάμης, Αντώνης Καρυστινός
Ο μύθος: Η σκηνοθέτης συνθέτει μία ταινία τεκμηρίωσης με υλικό από τη προσωπική της ζωή που κατέγραψε τις περιόδους 1985-86 σε super 8 και 2010-12 σε ψηφιακό φιλμ και σχολιάζει η ίδια τις εικόνες.
Η ανάγνωσή μας: Με χαμηλότονη αλλά διαρκή παρουσία, η Στέλλα Θεοδωράκη επανέρχεται με ένα ακόμη ντοκιμαντέρ στην καριέρα της, ενώ έχει επίσης υπογράψει δύο μεγάλου και τρεις μικρού μήκους ταινίες μυθοπλασίας. Το φιλόδοξο, όπως προδίδει και ο ιδιότροπος τίτλος του, diary film, είναι πέρα από καλλιτεχνική αναγκαιότητα της δημιουργού, μία ακόμη απτή απόδειξη της ένδειας του ελληνικού κινηματογράφου, να εφεύρει ελκυστικές ιστορίες, και της ανεπάρκειας να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα οικονομικά εφόδια για την υλοποίηση τους. Η Θεοδωράκη ανασυντάσσει τη μνήμη της μέσα από την προβολή στιγμών από την ιδιωτική της ζωή το 1985, χρονιά που φαίνεται να γύρισε τη μισή υφήλιο (Κρήτη, Λονδίνο, Βαρκελώνη, Λονδίνο, Αυστραλία), εστιάζει όμως όχι τόσο στους τόπους, όσο στα πρόσωπα και στα συναισθήματα. Η ίδια εξομολογείται τις σκέψεις μετά από συνεχείς παρακολουθήσεις αυτού του υλικού και ελαφρώς ναρκισσιστικά μας προσδιορίζει πόσες φορές είδε το κάθε πλάνο του. Συνθέτει εκείνη την περίοδο με πολυφορεμένες εικόνες των διαδηλώσεων και των αγανακτισμένων Ελλήνων της τελευταίας τριετίας, όχι μόνο όπως καταγράφηκαν από την ψηφιακή της κάμερα, αλλά και από τα τηλεοπτικά δελτία ειδήσεων. Ο συνδυασμός των εποχών είναι τυχαίος και εντελώς άνισος, αφού στη σημερινή εποχή οι κοινωνικοί παράγοντες εμπλέκνονται ως τροχοπέδη στην ψυχοσύνθεση της και τα πρόσωπα που τη περιβάλλουν, εκτός από σάρκα και οστά έχουν και φωνή. Αντίθετα, στο υλικό του '85 τα πρόσωπα ποζάρουν βωβά και οι κοινωνικές συνθήκες αποσιωπούνται, ελπίζουμε όχι επειδή η σκηνοθέτης θεωρούσε ιδανικό το πολιτικό και το οικονομικό πλαίσιο της χώρας. Αν και το φιλμ είναι ένα παράθυρο στον ιδιωτικό της βίο, ποτέ η πληροφορία δεν είναι σαφής και πλήρης, η ατομική συνθήκη δεν προκαλεί το συλλογικό ενδιαφέρον, με συνέπεια οι επιθυμίες της δημιουργού, να μην διασταυρώνονται με εκείνες των θεατών. Η Θεοδωράκη επιχειρεί να τακτοποιήσει τις αναμνήσεις της με ένα καλοφτιαγμένο τεκμήριο ματαιοδοξίας, που πέρα από τα οικεία της πρόσωπα, είναι ανέφικτο να αφορά ουσιαστικά κάποιον άλλο, έστω και για μία και μοναδική θέαση.
Αξιολόγηση: 4/10
THE MASTER
HΠΑ/144'/ODEON
Σκηνοθεσία: Πολ Τόμας Άντερσον
Ηθοποιοί: Γιοακίν Φίνιξ, Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν. Έιμι Άνταμς, Λόρα Ντερν
Ο μύθος: Ένας βετεράνος αξιωματικός του Ναυτικού, επιστρέφει μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αμερική και πιάνει προσωρινά δουλειά ως φωτογράφος. Κυνηγημένος επειδή θεωρήθηκε υπεύθυνος για μία δηλητηρίαση, επιβιβάζεται λαθραία σε ένα πλοίο όπου θα διεξαχθεί μία γαμήλια τελετή. Εκεί γνωρίζεται με τον αρχηγό μιας πνευματιστικής οργάνωσης που αποκαλείται «Η Υπόθεση» και γίνεται αφοσιωμένο μέλος της.
Η ανάγνωσή μας: Εμπνευσμένος από τα φιλοσοφικά και θρησκευτικά κινήματα που αναδύθηκαν τη δεκαετία του '50 και άτυπα από τον ιδρυτή της Σαϊεντολογίας Ρον Χάμπαρντ, ο αγαπημένος σκηνοθέτης της αμερικανικής και ευρωπαϊκής κριτικής, επιστρέφει με ένα ακόμη δραματικό φιλμ, που η εταιρεία Universal απέρριψε εξαιτίας σεναριακής ανεπάρκειας και υπέρβασης του προϋπολογισμού. Ο Φρέντι Κουέιλ, ένας ψυχικά καταρρακωμένος άνδρας, έρμαιο της κλονισμένης αυτοκυριαρχίας του, θα εισχωρήσει σε ένα αμφιλεγόμενο κίνημα, ως προστατευόμενος του ηγέτη του Λάνκαστερ Ντοντ. Χαρισματικός κήρυκας ή πανούργος τσαρλατάνος, ο Ντοντ θέλγει τα πλήθη με το πάθος του και περιφέρεται στην αμερικανική ενδοχώρα, δίνοντας στη σέκτα του την ταυτότητα μιας οικογένειας, όχι απλώς επειδή σε αυτήν ανήκουν η γυναίκα, τα παιδιά και ο γαμπρός του. Ενδόμυχα ο Πολ Τόμας Άντερσον δεν επιδιώκει να καυτηριάσει τις κοινωνικές επιπτώσεις μίας αίρεσης και μόνο σε τρία σημεία αποσπασματικά φέρνει αντιμέτωπο τον αρχηγό, με αληθινό αντίλογο που διατυπώνουν ένας αμφισβητίας καλεσμένος, η φανατική χρηματοδότρια του και ο νόμος με την προσωρινή σύλληψη του για κατάχρηση. Ο Αμερικανός δημιουργός, έχει μία αρχική ιδέα αλλά όχι λύσεις που να την υποστηρίζουν ή ένα plan b, για να υπερβαίνει σκηνές χωρίς νόημα, με αποτέλεσμα να πλασάρει τη σύγχυση του, ως αισθητική άποψη. Χαρακτηριστική απόδειξη είναι ότι αν και ο ίδιος δήλωσε ότι η ταινία του βλέπει τα πράγματα από την οπτική του Φίνιξ (Φρέντι Κουέιλ), βαφτίζεται με το προσωνύμιο του Χόφμαν (Λάνκαστερ Ντοντ), χαρακτήρα που επηρεάζει το βασικό ήρωα. Στις τεχνικές κατηγορίες, η ταινία αναπλάθει πειστικά το κλίμα της εποχής, γυρισμένη μάλιστα στο ρετρό φιλμ των 70mm. Οι δύο πρωταγωνιστές επιφορτίζονται επάξια όλο το βάρος μιας ανούσιας δραματουργίας, στηριζόμενοι αποκλειστικά στο ταλέντο τους. Ο Άντερσον υποχρεώνει εμφανισιακά τον Φίνιξ σε μία ανεξήγητα αδυνατισμένη και καμπουριασμένη όψη, όμως εκείνος οργιάζει με τις εκφράσεις του βλέμματος και τη σωματική ερμηνεία του. Ο Χόφμαν, απών μόνο στο ΘΑ ΧΥΘΕΙ ΑΙΜΑ από τις έξι ταινίες του δημιουργού, υποδύεται άριστα το στιβαρό αρχηγό, ενώ η Έιμι Άνταμς ως σύζυγος του (στην τρίτη συνεργασία τους μετά την ΑΜΦΙΒΟΛΙΑ του Τζον Πάτρικ Σάνλεϊ και τα ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΞΟΥΣΙΑ του Μάικ Νίκολς), χαραμίζεται στην απόπειρα του σκηνοθέτη να χωρέσει ένα σοβαρό γυναικείο ρόλο. Ο Άντερσον αναζητά τους δικούς του πιστούς με την προσοχή στραμμένη στην Αμερικανική Ταινιοθήκη ή σε κάποιο ευρωπαϊκό φεστιβάλ αλλά όχι στις αμερικανικές αίθουσες.
Αξιολόγηση: 4/10
