NEEΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
του Νίκου Νικολαΐδη
Έπειτα από μία τριετή ανάπαυλα το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου επανέρχεται με την έβδομη διοργάνωση του από τις 17 έως τις 27 Οκτωβρίου στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος. Θα περιλαμβάνει αφιερώματα στον εικαστικό και κινηματογραφιστή Χαρούν Φαρόκι, μέντορα του Κρίστιαν Πέτζολντ, τον Πορτογάλο σκηνοθέτη Πέδρο Κόστα αλλά και τον Ρομπέρτο Ροσελίνι με την ψηφιακή αποκατάσταση έξι ταινιών του σπουδαίου εκπροσώπου του ιταλικού νεορεαλισμού. Παράλληλα θα υπάρχουν τα τμήματα: «Αφηγηματικά + Όχι» με τις δέκα ταινίες του διαγωνιστικού προγράμματος «Κινηματογραφικά Μέτωπα» με πειραματικά φιλμ, «Ελληνικό Σινεμά Τώρα» με εννέα μεγάλου και έντεκα μικρού μήκους ταινίες, ανάμεσα τους τη νέα δουλειά του Νίκου Γραμματικού και ένα αναδρομικό αφιέρωμα στο σκηνοθέτη της διασποράς Αθανάσιο Καρανικόλα και το «Some Like It Short» με δέκα μικρού μήκους φιλμ από το εξωτερικό. Το πρόγραμμα πλαισιώνουν masterclasses, συζητήσεις και μία ημερίδα στις 25 Οκτωβρίου με τίτλο «Κινηματογραφιλία Ξανά».
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΥΠΟΘΕΣΗ (POZITIA COPILULUI)
ΡOYMANIA /112'/SEVEN FILMS-SPENTZOS FIL
Σκηνοθεσία: Καλίν Πέτερ Νέτζερ
Ηθοποιοί: Λουμινίτα Γκεοργκίου, Μπόγνταν Ντουμιτράτσε, Ιλίνκα Γκόια
Ο μύθος: Η Κορνέλια, μία ώριμη γυναίκα της μεγαλοαστικής τάξης, έχει ως μοναδική έννοια τον τριαντάχρονο μοναχογιό της που συζεί με μία διαζευγμένη. Όταν εκείνος συλλαμβάνεται ως υπαίτιος για το θάνατο ενός αγοριού σε τροχαίο η μητέρα του θα επέμβει να τον σώσει από τις κατηγορίες που τον βαρύνουν.
Η ανάγνωσή μας: Ένα υπαρξιακό δράμα στη Ρουμανία της μετακομμουνιστικής εποχής, με επίκεντρο μία ασφυκτική μητρική αγάπη, που τιμήθηκε με τη Χρυσή Άρκτο και το βραβείο της FIPRESCI στο φετινό φεστιβάλ Βερολίνου. Ο Κάλιν Πέτερ Νέτζερ, στην τρίτη σκηνοθετική του δουλειά, πετυχαίνει, πριν το μοιραίο συμβάν που αδιαφορεί να το αναπαραστήσει, σε τρεις σημαντικές σκηνές (δύο συζητήσεις με μία φίλη γιατρό, την οικιακή βοηθό και ένα πάρτι) να φωτίσει τη δεσποτική προσωπικότητα της πρωταγωνίστριας του. Η διάσωση του γιου της από τις ποινικές ευθύνες θυμίζει την προστασία των μεγαλομαφιόζων στα μέλη τους. Ο Νέτζερ και ο συνσεναριογράφος Ράζβαν Ραντουλέσκου κριτικάρουν τη γραφειοκρατία και τις μεθοδεύσεις της μητέρας να επηρεάσει όλους τους εμπλεκόμενους στο δυστύχημα (αστυνομικούς, μάρτυρες, και την οικογένεια του θύματος) με χρηματισμό και τις υψηλές διασυνδέσεις της. Προετοιμάζουν το έδαφος για την ψυχολογική σκιαγράφηση μίας παθολογικής αγάπης και το μελόδραμα που ξεδιπλώνεται με μεγάλες σκηνές στο δεύτερο μέρος. Ο Νέτζερ μας παρασύρει με την ένταση, τη νατουραλιστική ακρίβεια και τους ουσιώδεις διαλόγους, στις συγκρούσεις και τα συναισθήματα των χαρακτήρων. Η Λουμινίτα Γκεοργκίου (με συμμετοχές σε ταινίες των Κριστιάν Μουνγκίου και Μίκαελ Χάνεκε) είναι κάτι παραπάνω από συγκλονιστική, θέτοντας υποψηφιότητα για την κορυφαία γυναικεία ερμηνεία της χρονιάς. Στη μοναδική στιγμή που σκέφτεται τον εαυτό της αυτοσαρκάζεται λέγοντας ότι είναι τριάντα ετών αλλά μοιάζει εξήντα. Ο Μπόγκνταν Ντουμιτράτσε υποδύεται τον άβουλο και υποχόνδριο γιο της. Οι δύο ηθοποιοί είχαν συναντηθεί και στην ταινία Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΛΑΖΑΡΕΣΚΟΥ του Κρίστι Πούιου. Ένα λαμπρό δείγμα του νέου κύματος του ρουμανικού κινηματογράφου και ένας προικισμένος δημιουργός που προσθέτει το όνομα του σε μία σπουδαία φουρνιά σκηνοθετών όπως ο Άντριαν Σιτάρου, ο Κορνέλιου Πορουμπόιου και ο Φλόριν Σέρμπαν.
Αξιολόγηση: 9/10
ΝΕΑ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΗ (JEUNE & JOLIE)
ΓΑΛΛΙΑ/95'/FEELGOOD
Σκηνοθεσία: Φρανσουά Οζόν
Ηθοποιοί: Μαρίν Βακτ, Ζεραλντίν Παϊγιάς, Φρεντερίκ Πιερό, Σαρλότ Ράμπλινγκ
Ο μύθος: Αφού χάνει την παρθενιά της κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών της διακοπών η δεκαεπτάχρονη Ιζαμπέλ επιλέγει, κρυφά από την οικογένεια της, το επάγγελμα της πόρνης.
Η ανάγνωσή μας: Από την πρώτη του ταινία SITCOM του 1998 μέχρι την περσινή ΤΟ ΑΓΟΡΙ ΣΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΘΡΑΝΙΟ τα παιδιά και οι έφηβοι κατέχουν μία σταθερή, αν και συχνά ανορθόδοξη, παρουσία στη φιλμογραφία του Φρανσουά Οζόν. Το ΝΕΑ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΗ δεν ξεφεύγει από αυτή τη διαπίστωση έχοντας ως ηρωίδα μία μαθήτρια που θα ακολουθήσει το δρόμο της εκπόρνευσης. Το φιλμ ELLES της Πολωνής Μαλγκορζάτα Σουμόφκα έθιγε το θέμα της πορνείας φοιτητριών ως τρόπο βιοπορισμού μέσα από την έρευνα μίας δημοσιογράφου που υποδύονταν η Ζιλιέτ Μπινός. Ο Οζόν δεν αποσκοπεί σε μία παρόμοια κοινωνιολογική μελέτη και τα ερεθίσματα που δίνει στο θεατή είναι καλά κρυμμένα σε μία γοητευτική μυθοπλασία, διαποτισμένα από τη φιλήδονη και αισθησιακή οπτική του. Η Ιζαμπέλ είναι μία εσωστρεφής κοπέλα που αποφασίζει, δίχως συναισθηματισμούς και ηθικές αναστολές, να εξερευνήσει τη σεξουαλικότητα της. Δεν επιλέγει την πορνεία από οικονομική ανάγκη αν και προθυμοποιείται να πληρώσει τον ψυχολόγο, που έχει αναλάβει την παρακολούθηση της, με τα χρήματα που εξοικονόμησε από τη συγκεκριμένη απασχόληση! Ο Γάλλος δημιουργός καλλιεργεί τον ερωτισμό στις περιπτύξεις της ηρωίδας που προτιμά τους ηλικιωμένους πελάτες και η οποία, όταν το μυστικό της αποκαλυφθεί, συνιστά μία επικίνδυνη Λολίτα για κάθε άνδρα του περιβάλλοντός της. Ο Οζόν, όπως συχνά προτιμά στο έργο του, χωρίζει τη δράση σε χρονικά διαστήματα (εδώ οι τέσσερις εποχές του χρόνου διανθισμένες από ισάριθμα τραγούδια της Francoise Hardy), τακτική που δεν κρίνεται απαραίτητη αλλά ούτε και ενοχλητική. Ο παραγωγικός δημιουργός, που συνεργάζεται για τέταρτη φορά με την Σαρλότ Ράμπλινγκ, ακολουθεί ευλαβικά τη διαίσθηση του και σε αντίθεση με την ηρωίδα του γνωρίζει απόλυτα τις επιθυμίες του.
Αξιολόγηση: 7/10
ΜΙΑ ΣΤΑΣΗ ΠΡΙΝ ΤΟ ΤΕΛΟΣ (FRUITVALE STATION)
HΠΑ/85'/ODEON
Σκηνοθεσία: Ράιαν Κούγκλερ
Ηθοποιοί: Μάικλ Μπ.Τζόρνταν, Μέλονι Ντίαζ, Οκτάβια Σπένσερ
Ο μύθος: Το τελευταίο εικοσιτετράωρο της ζωής ενός νεαρού μαύρου Αμερικανού που θα πέσει νεκρός κατά τη διάρκεια αστυνομικού ελέγχου στο σιδηροδρομικό σταθμό του Όκλαντ.
Η ανάγνωσή μας: Βασισμένο σε αληθινό περιστατικό που θορύβησε τνη κοινή γνώμη των ΗΠΑ, την Πρωτοχρονιά του 2009, με θύμα τον Ρίτσαρντ Γκραντ, ένα νεαρό οικογενειάρχη και πατέρα μίας τετράχρονης κόρης. Ο Ράιαν Κούγκλερ στο σκηνοθετικό του ντεμπούτο θέλησε να μιλήσει για την τελευταία μέρα ενός συμπολίτη και συνομήλικου του και εξασφάλισε τη χρηματοδότηση από την εταιρεία παραγωγής του ηθοποιού Φόρεστ Γουιτάκερ. Ο 27χρονος σκηνοθέτης κινηματογραφεί χωρίς περιττές εξάρσεις και ηρωϊκούς συμβολισμούς τη ζωή του ήρωα του, τα οικονομικά προβλήματα, την προσπάθεια του να ξεφύγει από το επιβαρυμένο ποινικά παρελθόν και τις σχέσεις του με τη σύντροφο, την κόρη και τη μητέρα του. Όμως πέρα από αυτή την αξιοσημείωτη ωριμότητα στη ρεαλιστική αποτύπωση, το σεναριακό υλικό δεν προσφέρεται για ένα βαθύτερο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα και ο ενημερωμένος θεατής απλά περιμένει το θλιβερό συμβάν για να αισθανθεί τον αποτροπιασμό και να εκφράσει την οργή του. Ο Κούγκλερ αναπαριστά με μετριοπάθεια τη σκηνή του θανάσιμου τραυματισμού, δίχως να θέτει άμεσα ερωτήματα για τις κοινωνικές αδικίες και τις υφιστάμενες φυλετικές διακρίσεις. Αφήνει κινηματογραφικά αδιευκρίνιστο αν επρόκειτο για ανθρωποκτονία εξ' αμελείας ή για ένα κραυγαλέο δείγμα αστυνομικής βαναυσότητας. Σε αναντιστοιχία με τις πραγματικές του προθέσεις στα χέρια του το δράμα μετατρέπεται σε τυχαίο θάνατο ενός Αφροαμερικανού που προσπαθούσε να ορθοποδήσει στη ζωή του.
Αξιολόγηση: 5/10
ΟΣΑ ΦΕΡΝΕΙ Ο ΧΡΟΝΟΣ (ΑΒΟUT TIME)
AΓΓΛΙΑ/123'/UIP
Σκηνοθεσία: Ρίτσαρντ Κέρτις
Ηθοποιοί: Ντόμχνολ Γκλίσον, Ρέιτσελ Μακ Άνταμς, Μπιλ Νάι, Τομ Χολάντερ
Ο μύθος: Λίγο πριν ξεκινήσει την καριέρα του ως νομικός στο Λονδίνο και αναζητήσει το μεγάλο έρωτα ένας νεαρός μαθαίνει για το κληρονομικό χάρισμα των ανδρών της οικογένειας του να επιστρέφουν σε επιλεγμένες χρονικές στιγμές από το παρελθόν και να αλλάζουν την εξέλιξη των γεγονότων προς όφελος τους.
Η ανάγνωσή μας: Η τρίτη ταινία του Ρίτσαρντ Κέρτις αρχίζει στο ήρεμο περιβάλλον της Κορνουάλης με ένα εύρημα που παραπέμπει στο σινεμά του φανταστικού: την ικανότητα ενός άντρα να διορθώνει τα λάθη του ξαναζώντας συγκεκριμένα περιστατικά. Στη συνέχεια μεταμορφώνεται σε μία τυπική ρομαντική κομεντί που αξιοποιεί όλο και σπανιότερα το προνόμιο του ήρωα και ολοκληρώνεται ως δακρύβρεχτο δράμα για το δεσμό πατέρα-γιου. Δυστυχώς για τον Άγγλο δημιουργό, με την αυστραλιανή καταγωγή, όλες οι ιδέες του αποδεικνύονται αποτυχημένες. Όπως συμβαίνει σε πολλές παραγωγές με καλλιτεχνικές φιλοδοξίες το ταξίδι στο χωροχρόνο είναι παταγωδώς άστοχο και αδέξια γυρισμένο, το φλερτ και η γαμήλια ζωή απεικονίζονται με μία αναχρονιστική ματιά και η σχέση του ήρωα με το πατέρα του γεμάτη ανυπόφορο διδακτισμό. Ο Ιρλανδός Ντόμχνολ Γκλίσον (ΑΝΝΑ ΚΑΡΕΝΙΝΑ, Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΟΠΩΝ) χαραμίζει το ταλέντο του στον πρώτο πρωταγωνιστικό αλλά αταίριαστο ρόλο του. Στο πλευρό του η άχαρη Ρέιτσελ Μακ Άνταμς επαναλαμβάνεται μονότονα ως ο θηλυκός πόλος σε ερωτικές κομεντί από την εποχή που γύρισε ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ του Νικ Κασαβέτη. Μάλιστα μετά το φιλμ Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗ του Ρόμπερτ Σβέτκε υποδύεται ξανά τη σύζυγο κάποιου που μπορεί να μεταφέρεται στο χρόνο. Αβέβαιος για την αποτελεσματικότητα των εικόνων του ο Κέρτις βάζει στο φινάλε εμφαντικά τον ήρωα να μας μεταφέρει το μήνυμα του για τη γοητεία που έχουν τα ανθρώπινα σφάλματα χωρίς τη σιγουριά των δεύτερων ευκαιριών αποδεικνύοντας την τωρινή σεναριακή του ένδεια.
Αξιολόγηση: 3/10
RIDDICK
ΗΠΑ-ΑΓΓΛΙΑ/119'/AUDIOVISUAL
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Τούχι
Ηθοποιοί: Βιν Ντίζελ, Ζόρντι Μόλα, Ματ Νέιμπλ
0 μύθος: Ο δραπέτης Ρίτσαρντ Ρίντικ ζει σε έναν ακατοίκητο πλανήτη έχοντας να αντιμετωπίσει αιμοβόρα αρπακτικά και ερπετά για να επιβιώσει. Δύο ομάδες μισθοφόρων θα εντοπίσουν το κρησφύγετο του και θα προσπαθήσουν, για ξεχωριστούς λόγους, να τον συλλάβουν.
Η ανάγνωσή μας: Είχαμε σχεδόν ξεχάσει το φρανσάιζ με τον επικηρυγμένο εγκληματία, που σε κάθε ταινία βρίσκεται σε λάθος πλανήτη, ύστερα από την εισπρακτική αποτυχία του δεύτερου φιλμ ΤΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΤΟΥ ΣΚΟΤΟΥΣ, το 2004. Οι μόνοι που δεν είχαν χάσει το κουράγιο τους ήταν ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Τούχι και ο πρωταγωνιστής Βιν Ντίζελ, που επανέρχονται για να επαναλάβουν την έκπληξη που είχαν προκαλέσει με την πρώτη ταινία ΑΠΕΡΑΝΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ. Στο πρώτο εικοσάλεπτο έχεις την εντύπωση ότι βλέπεις μία καλτ παραλλαγή των ταινιών Ο ΝΑΥΑΓΟΣ του Ρόμπερτ Ζεμέκις και η ΖΩΗ ΤΟΥ ΠΙ του Ανγκ Λι με τον ήρωα να μάχεται σε μία αφιλόξενη φύση γεμάτη σαρκοβόρα πλάσματα ενώ προσπαθεί να επουλώσει τα τραύματά του. Έπειτα για μεγάλο διάστημα εξαφανίζεται από την πλοκή η οποία μετατοπίζεται στον ανταγωνισμό και τις κόντρες των δύο διαφορετικών γενεών μισθοφόρων, που στο τέλος θα μονομαχήσουν με το στόχο τους. Το διαπλανητικό κυνηγητό περιορίζεται σε ένα μικρό χώρο δράσης, τα gadget εμπνέονται από την επιστημονική φαντασία, η ενδυματολογική γραμμή για το βασικό ήρωα θυμίζει ελληνική μυθολογία και τα τέρατα προδίδουν το προβληματικό CGI. Ο Βιν Ντίζελ, με το γνώριμο μονολιθικό και ράθυμο υποκριτικό του στυλ, είναι ένας σούπερ ήρωας που αποκλείεται να μείνει αξέχαστος. Το μόνο παρήγορο είναι ότι το φιλμ παρακολουθείται άνετα και ίσως με μεγαλύτερη περιέργεια, χωρίς την προϋπόθεση να έχει δει κάποιος τις δύο προηγούμενες ταινίες.
Αξιολόγηση: 1/10
