ΝΕΕΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΑΠΟ 16 ΜΑΪΟΥ
του Νίκου Νικολαΐδη
Ο ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΓΚΑΤΣΜΠΥ επιστρέφει για τέταρτη φορά στη μεγάλη οθόνη όμως η ελληνική εταιρεία διανομής φρόντισε να καθυστερήσει, όσο περισσότερο μπορούσε, τη συνάντηση του με τους κριτικούς και τους δημοσιογράφους, προγραμματίζοντας τη σχετική ενημερωτική προβολή τριάντα ώρες πριν την πρεμιέρα του στις αίθουσες. Αν τελικά άξιζε αυτή η αναμονή θα το γνωρίζετε από τις 16 Μαΐου, όταν θα δημοσιευτεί η άποψη μας για την ταινία από την κινηματογραφική στήλη του diastixo.gr. Tην ίδια ημερομηνία ξεκινάει και το «Ταινιόραμα» στον κινηματογράφο Άστυ που θα διαρκέσει ως τις 3 Ιουλίου, πιστό στο ραντεβού του στο τέλος της άνοιξης. Με σαρανταεννέα ενότητες σε αντίστοιχο αριθμό ημερών και ενιαίο καθημερινά εισιτήριο θα παρελάσουν μεγάλα ονόματα του παρελθόντος και σύγχρονοι δημιουργοί με μοναδικό μειονέκτημα, για τους πιστούς θεατές της διοργάνωσης, ότι ο κύριος όγκος του προγράμματος παραμένει σταθερός κάθε χρόνο. Στα πλαίσια της Διεθνούς Ημέρας και Νύχτας των Μουσείων, στις 18 Μαΐου, μη χάσετε, στο μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ του Μάθιου Έικερς ΜΑRINA ABRAMOVITS: ΤΗΕ ΑRTIST IS PRESENT όπως και το ΑΙ WEIWEI: ΝΕVER SORRY της Άλισον Κλέιμαν που εστιάζουν, όπως υποδηλώνουν οι τίτλοι τους, στη σπουδαία περφόρμερ από το Μαυροβούνιο και τον Κινέζο καλλιτέχνη αντίστοιχα. Οι προβολές, με ελεύθερη είσοδο, θα ξεκινήσουν στις 18:00 και 21:00 και θα πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας.
HANNAH ARENDT
ΓΕΡΜΑΝΙΑ-ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ-ΓΑΛΛΙΑ/113'/STRADA FILMS
Σκηνοθεσία: Μαργκαρέτε φον Τρότα
Ηθοποιοί: Μπάρμπαρα Σούκοβα, Τζάνετ Μακ Τιρ, Άξελ Μίλμπεργκ
Ο μύθος: Το 1961 η Γερμανοεβραία φιλόσοφος Χάνα Άρεντ, που στη διάρκεια του πολέμου απέδρασε από στρατόπεδο συγκέντρωσης πριν διαφύγει στην Αμερική, προθυμοποιείται να καλύψει, για το περιοδικό Νew Yorker, στην Ιερουσαλήμ τη δίκη του Άντολφ Άιχμαν, υψηλόβαθμου αξιωματικού των ναζί. Τα άρθρα και οι εντυπώσεις της από την ακροαματική διαδικασία θα προκαλέσουν θύελλα αντιδράσεων και θα τη στοχοποιήσουν.
Η ανάγνωσή μας: Έπειτα από την, επίσης Γερμανοεβραία, Ρόζα Λούξεμπουργκ και την φιλόσοφο-μοναχή του μεσαίωνα Χίλντεμπραντ φον Μπίγκεν, η Μαργκαρέτε φον Τρότα επιστρέφει εντυπωσιακά με μία ακόμη βιογραφία για την πολιτική επιστήμονα και πανεπιστημιακό Χάνα Άρεντ, που ενσαρκώνει, όπως και τα προηγούμενα πορτραίτα, η Μπάρμπαρα Σούκοβα στην πέμπτη συνολικά συνεργασία τους. Γνήσια εκφραστής του πολιτικού σινεμά, η Γερμανίδα σκηνοθέτης από το ξεκίνημα της με το φιλμ Η ΧΑΜΕΝΗ ΤΙΜΗ ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΜΠΛΟΥΜ, που είχε συνυπογράψει με τον τότε σύζυγο της Φόλκερ Σλέντορφ, δεν αλλάζει ύφος και φωτίζει μία, όχι ευρύτατα γνωστή, πνευματική φυσιογνωμία. Η δίκη του Άντολφ Άιχμαν και η προσεκτική παρατήρηση του κατηγορούμενου οδηγούν την ηρωίδα να συλλάβει την αντίφαση της διαδικασίας. Το κράτος του Ισραήλ έβρισκε την ευκαιρία να δικάσει ένα ολοκληρωτικό καθεστώς στο πρόσωπο ενός άβουλου εκτελεστή διαταγών σύμφωνα με τα συμπεράσματα της Άρεντ, η οποία χαρακτήριζε την τιμωρία (που ήταν τελικά η εκτέλεση με απαγχονισμό) ως επίφαση δικαιοσύνης. Η σκηνοθέτης, εύστοχα και προκειμένου να αποφύγει κάθε μομφή για προσπάθεια χειραγώγησης του κοινού, αναπαριστά μέρος της δίκης χρησιμοποιώντας αυθεντικό υλικό αρχείου με τους μάρτυρες κατηγορίας και τον ίδιο τον Άιχμαν να υπερασπίζεται τον εαυτό του. Στη διδασκαλία της προς τους φοιτητές της η Άρεντ θα ερμηνεύσει τον ολοκληρωτισμό ως την αφορμή για να μελετηθεί, από φιλοσοφική άποψη, το Κακό αποσυνδεόμενο από τον εγωϊσμό και τα ανθρώπινα ελατήρια. Η φον Τρότα σκιτσάρει διακριτικά ιδιωτικές στιγμές της φιλοσόφου, καταφέρνοντας να αποφορτίζει το κλίμα και να αναδείξει τον τρόπο σκέψης και το lifestyle των διανοούμενων εμιγκρέδων τη δεκαετία του '60 στη Νέα Υόρκη, μεγαλούπολη που αναπαριστά σε εσωτερικά ντεκόρ, σε αντίθεση με τα εξωτερικά γυρίσματα στο Ισραήλ. Η φράση της: «η κοινοτοπία του Κακού» θα προκαλέσει σάλο, όπως και η κριτική της για τις ηθικές ευθύνες των ηγετών του εβραϊκού πληθυσμού την περίοδο του πολέμου. Θαρραλέο, όπως και το πρόσωπο που σκιαγραφεί, το biopic της φον Τρότα δεν έρχεται απλά να αναδείξει και να υπερασπιστεί μία διορατική επιστημονική φωνή. Τροφοδοτεί ταυτόχρονα τη σκέψη (αυτή τη μοναχική λειτουργία, όπως πίστευε η Άρεντ με βάση τις συμβουλές του καθηγητή και φημολογούμενου εραστή της Μάρτιν Χάιντεγκερ) του σύγχρονου θεατή, προκειμένου να αναλύσει απερίσπαστα, για ένα κινηματογραφικό δίωρο, την αλματώδη άνοδο της απήχησης ακροδεξιών και εθνικιστικών κομμάτων ανά τον κόσμο.
Αξιολόγηση: 7/10
Ο ΜΑΝΑΒΗΣ
ΕΛΛΑΔΑ/82'
Ντοκιμαντέρ
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος
Ο μύθος: Το εβδομαδιαίο δρομολόγιο του πλανόδιου μανάβη Νίκου Αναστασίου στα απομακρυσμένα χωριά της Πίνδου, όπου τροφοδοτεί τους κατοίκους με τα φρέσκα προϊόντα του.
Η ανάγνωσή μας: Το ενδιαφέρον του Δημήτρη Κουτσιαμπασάκου για το ντοκιμαντέρ και η αδυναμία στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Τρίκαλα, έδρα των ταινιών του Ο ΗΡΑΚΛΗΣ, Ο ΑΧΕΛΩΟΣ ΚΑΙ Η ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ και Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΦΥΛΑΚΑ, τον ώθησαν σε αυτή τη χειροποίητη δημιουργία γύρω από ένα ανώνυμο συντοπίτη του. Ο μανάβης κυρ-Νίκος και η γυναίκα του Σοφία από τη δεκαετία του ογδόντα κάνουν κάθε εβδομάδα αυτή τη διαδρομή στην ξεχασμένη πλευρά της Πίνδου και ο σκηνοθέτης ζωντανεύει τις παιδικές αναμνήσεις του ακολουθώντας το οδοιπορικό τους και στις τέσσερις εποχές του χρόνου. Η κάμερα του επικεντρώνεται στην άφιξη του μανάβικου-φορτηγού τους σε κάθε χωριό και στις σχέσεις με τους κατοίκους που ξεφεύγουν από τα στενά πλαίσια μίας εμπορικής συναλλαγής. Ο μανάβης και η οικογένεια του εκτελούν και άλλου είδους παραγγελίες βοηθούν τις ανήμπορες ηλικιωμένες, αν χρειαστεί, στη μεταφορά των προϊόντων ή στην αντικατάσταση μίας φιάλης υγραερίου, αντιλαμβανόμενοι ότι επιτελούν κοινωνικό έργο ως ο συνδεκτικός κρίκος ενός αστικού κέντρου με την απομονωμένη περιφέρεια. Ο χαρακτήρας του κάθε πελάτη ξετυλίγεται μπροστά στο φακό, όπως και η προσαρμοστικότητα των πωλητών στις ιδιορρυθμίες τους. Ο Κουτσιαμπασάκος ως συμπατριώτης κερδίζει την εμπιστοσύνη τους, αν και σε αρκετά σημεία νιώθεις ότι αυτός ο αυθορμητισμός τους είναι σκηνοθετημένος, όπως ακριβώς οι βουβές φωτογραφικές τους πόζες. Ο κυρ-Νίκος αποδεικνύεται ο πιο συνεσταλμένος, ίσως για αυτό ο πιο αυθεντικός, αλλά σε καμία στιγμή ο απόλυτος πρωταγωνιστής, όπως προϊδεάζει ο τίτλος. Το φιλμ σε ορισμένες στιγμές πλατειάζει, με κάποιες επαναλήψεις, και δεν δικαιολογεί τη διάρκεια του. Παρόλα αυτά η ουμανιστική ματιά και η υπενθύμιση μίας αθέατης πλευράς της Ελλάδας κάμπτουν τις όποιες επιφυλάξεις για έναν σκηνοθέτη που οι δυνατότητες του υπερβαίνουν αυτό το λιτό υφολογικά αλλά γενναιόδωρο συναισθηματικά και κοινωνιολογικά εγχείρημα.
Αξιολόγηση: 5/10
ΜΙΚΡΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ
ΕΛΛΑΔΑ/107΄/ΝΕW STAR
Σκηνοθεσία: Κυριάκος Κατζουράκης
Ηθοποιοί: Κάτια Γέρου, Δημήτρης Πλειώνης, Άρτο Απαρτιάν, Μάρθα Φριτζήλα
Ο μύθος: Ένας νεαρός ζωγράφος σε ένα ταξίδι του στη βόρεια Ελλάδα στα ίχνη του Βυζαντινού αγιογράφου Μανουήλ Πανσέληνου θα γνωριστεί με τη σύζυγο του ιδιοκτήτη ενός μικρού ξενοδοχείου. Αυτή η συνάντηση θα έχει καταλυτικό ρόλο στη ζωή τους
Η ανάγνωσή μας: Το φλερτ του ζωγράφου Κυριάκου Κατζουράκη με τον κινηματογράφο χρονολογείται ήδη από το 1968, όταν εμφανίστηκε στο ΚΙΕΡΙΟΝ του Δήμου Θέου, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα δούλεψε ως σκηνογράφος στην ταινία ΤΟ ΠΡΟΞΕΝΙΟ ΤΗΣ ΑΝΝΑΣ του Παντελή Βούλγαρη. Οι ΜΙΚΡΕΣ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙΣ, παραγωγής 2009, έρχονται σε αίθουσα σε μία περίοδο που δύο εστίες πολιτισμού ταυτόχρονα (!), το μουσείο Μπενάκη και η Πινακοθήκη Γρηγοριάδη, παρουσιάζουν μία αναδρομική έκθεση για τα πενήντα του χρόνια στο χώρο των εικαστικών του θεάτρου και του κινηματογράφου. Αφού κατέθεσε με αφόρητο διδακτισμό και επιτηδευμένη αισθητική το μανιφέστο του για το μεταναστατευτικό ζήτημα και την πολυπολιτισμικότητα στις δύο πρώτες ταινίες του Ο ΔΡΟΜΟΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΥΣΗ και ΓΛΥΚΙΑ ΜΝΗΜΗ, στράφηκε στην ανθρωποκεντρική ιστορία μίας καταπιεσμένης νοικοκυράς την οποία ένας άγνωστος άντρας θα σώσει από το τέλμα. Το τετριμμένο θέμα ενός εκφυλισμένου γάμου, δοσμένο με όλα τα γνωστά στερεότυπα, επισκιάζει την έρευνα ενός ζωγράφου για ένα συνάδελφο του που έζησε το δέκατο τρίτο αιώνα. Οι ανακολουθίες της πλοκής δυναμιτίζουν το ρεαλιστικό άξονα της αφήγησης, το στήσιμο των πλάνων, η χρήση του μοντάζ και των ρακόρ αναδύουν τις σκηνοθετικές αδυναμίες σε τεχνικό επίπεδο. Εντύπωση προκαλεί η παρωχημένη αντίληψη για την ελληνική επαρχία και ανεκμετάλλευτο μένει το παρακλάδι της ιστορίας αναφορικά με έναν μοναχό που οι αμφιβολίες τον οδηγούν πίσω στην κοσμική ζωή. Η πρωταγωνίστρια και συνσεναριογράφος, μαζί με το σκηνοθέτη, Κάτια Γέρου, με το δακρύβρεχτο βλέμμα και την υστερική ερμηνεία, μονοπωλεί το φακό, ενώ η ηθοποιός, σε μια επίδειξη ναρκισσισμού, επεκτείνει τα ηλικιακά όρια φυσικής γονιμοποίησης. Ο προφητικός τίτλος του νέου βιβλίου του Κατζουράκη Τάξη στο Χάος δεν ισχύει για το κινηματογραφικό κεφάλαιο της δουλειάς του, που τρίτη συνεχόμενη φορά αδυνατεί να προσφέρει έστω μία υποψία εικαστικών αρετών, στοιχείο ικανό για την εξαγωγή σφαιρικότερων συμπερασμάτων.
Αξιολόγηση: 3/10
Ο ΥΠΕΡΟΧΟΣ ΓΚΑΤΣΜΠΥ (ΤΗΕ GREAT GATSBY)
HΠΑ-ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ/142'/VILLAGE
Σκηνοθεσία: Μπαζ Λούρμαν
Ηθοποιοί: Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Τόμπι Μακ Γκουάιρ, Κάρεϊ Μάλιγκαν
Ο μύθος: Το 1922, εποχή που η τζαζ πλημμυρίζει τα κοσμικά πάρτι, ανθεί το λαθρεμπόριο και το χρηματιστήριο βρίσκεται στην ακμή του, ο Νικ, ένας νεοφερμένος στη Νέα Υόρκη πτυχιούχος του Γιέιλ, θα γνωριστεί με τον εκκεντρικό εκατομμυριούχο Τζέι Γκάτσμπυ, μία συναναστροφή που θα επηρεάσει τη ζωή του.
Η ανάγνωσή μας: Γραμμένο το 1925, το μυθιστόρημα του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ δεν κατάφερε να αναγνωριστεί στην εποχή του, αν και η έβδομη τέχνη το αγάπησε σχεδόν από την πρώτη στιγμή της κυκλοφορίας του. Γοητευμένος από την προσωπικότητα του Γκάτσμπυ, περισσότερο και από τον μυθοπλαστικό Νικ Κάραγουεϊ, ο Μπαζ Λούρμαν επιχειρεί μία απλοϊκή εικονογράφηση του βιβλίου. Αντιλαμβάνεται την ταύτιση του αφηγητή και επίδοξου συγγραφέα με τον ίδιο τον Φιτζέραλντ, περιορίζει όμως την εξήγηση του στο μυστικό ενός ανεκπλήρωτου έρωτα. Αλλά το μυθιστόρημα ήταν κάτι παραπάνω από μία σκοτεινή ερωτική ιστορία. Τοποθετημένο την εποχή του μεσοπολέμου και λίγο πριν το μεγάλο κραχ περιέγραφε μία Αμερική της αφθονίας και της χλιδής και ένα χρονικό του τρόπου διασκέδασης της μεγαλοαστικής τάξης στο Λονγκ Άιλαντ. Αυτή την ψυχαγωγική φρενίτιδα και την ψευδαίσθηση ευτυχίας ο Αυστραλός σκηνοθέτης δεν έχει πρόβλημα να τη μεταφέρει με τη γνώριμη υπερβολή και τη βιντεοκλιπίστικη κινηματογράφηση. Η ακρίβεια στα κοστούμια και τις κομμώσεις των ηθοποιών όμως δεν τηρείται στο ηχητικό σκέλος της ταινίας. Οι μουσικοί αναχρονισμοί (με τραγούδια από Κέινι Γουέστ και Μπράιαν Φέρι μέχρι τη Λάνα Ντελ Ρέι και τη Μπιγιονσέ) στοχεύουν απλώς στις υψηλές πωλήσεις του σάουντρακ και η σκηνογραφία χωλαίνει όταν η δράση εξελίσσεται έξω από τα δωμάτια και τις πολυτελείς επαύλεις. Οι δυσκολίες για τον Λούρμαν συσσωρεύονται όταν καλείται να σκιαγραφήσει χαρακτήρες και ανθρώπινα συναισθήματα, αφού δεν καταφέρνει, ούτε στιγμή, να φωτίσει τα κίνητρα και τις επιθυμίες τους ή να δώσει την απαισιόδοξη όψη των αντίστοιχων λογοτεχνικών ηρώων. Ο Τόμπι Μακ Γκουάιρ είναι ένας παθητικός αφηγητής. Η συγγενική σχέση του με την Ντέιζι ή η φιλία που του προσφέρεται δεν δικαιολογούν το θαυμασμό για τον εκατομμυριούχο γείτονα του. Η Κάρεϊ Μάλιγκαν θυμίζει μία καρικατούρα μοιραίας γυναίκας. Από τη στιγμή μάλιστα που οι δραματουργικές απαιτήσεις του σκηνοθέτη ήταν περιορισμένες και μόνο η επιλογή της ως αντικείμενο πόθου μάλλον υποβιβάζει τα αρσενικά γούστα. Ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο κροίσος, όπως και στα AVIATOR και DJANGO O ΤΙΜΩΡΟΣ, φτιάχνει έναν ερωτευμένο ιδεαλιστή χωρίς το υποκριτικό σθένος και τη διφορούμενη ψυχρότητα του διάσημου προκάτοχου του, στον ομώνυμο ρόλο, Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Ακόμη και αν ο Φιτζέραλντ δεν είχε δώσει αυτό τον τίτλο στο μυθιστόρημα του θα το έκανε σίγουρα ο Λούρμαν που αναβιώνει φαντασμαγορικά μία ολόκληρη εποχή, αδιαφορώντας επιδεικτικά να κατανοήσει το νόημα της.
Αξιολόγηση: 2/10
