Κρίστιαν Γουόλμαρ: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
Ο Κρίστιαν Γουόλμαρ (Christian Wolmar) είναι κορυφαίος συγγραφέας και ραδιοφωνικός παραγωγός της Βρετανίας σχετικά με θέματα συγκοινωνιών. Γράφει τακτικά για ευρύ φάσμα εντύπων, όπως τα «The Independent», «Evening Standard» και «The Guardian», και εμφανίζεται συχνά στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Στα βιβλία του περιλαμβάνονται τα The Subterranean Railway, Fire and Steam, Blood, Iron and Gold, Engines of War και The Great Railway Revolution, τα οποία γνώρισαν ευρεία αποδοχή από κοινό και κριτικούς. Μίλησε στο diastixo.gr με αφορμή το βιβλίο του Υπερσιβηρικός: Έως την άκρη του κόσμου που κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Η έλευση των σιδηροδρόμων αποτέλεσε την πιο σημαντική τεχνολογική πρόοδο του 19ου αιώνα και είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι, σε αντίθεση με άλλες εφευρέσεις, έχουν ένα σημαντικό ρόλο και στον 21ο αιώνα.
Από πού ξεκινά η αγάπη σας για τα τρένα;
Μου άρεσαν τα τρένα από όταν ήμουν νέος και μάλιστα ήμουν και παρατηρητής τρένων για ένα διάστημα, αλλά το πραγματικό ενδιαφέρον μου είναι στον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό αντίκτυπο των σιδηροδρομικών γραμμών. Η έλευση των σιδηροδρόμων αποτέλεσε την πιο σημαντική τεχνολογική πρόοδο του 19ου αιώνα και είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι, σε αντίθεση με άλλες εφευρέσεις, έχουν ένα σημαντικό ρόλο και στον 21ο αιώνα.
Ποιο ταξίδι από αυτά που κάνατε με τρένο ήταν το πιο αγαπημένο;
Το αγαπημένο μου ταξίδι είναι η αλπική διαδρομή από το Κουρ στο Σεν Μόριτζ, την οποία έχω ακολουθήσει πολλές φορές ως παιδί και είναι μαγική, ιδιαίτερα το χειμώνα, όταν τα βουνά είναι γεμάτα χιόνι. Στη Βρετανία η αγαπημένη μου γραμμή είναι το Κάρλαϊλ- Σετλ,η οποία δεν έκλεισε εξαιτίας των αντιδράσεων που δημιουργήθηκαν και είναι μια εκπληκτική διαδρομή στους ακατοίκητους λόφους.
Γράφετε σε εφημερίδες, εμφανίζεστε στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο. Ενδιαφέρεται ο κόσμος να μαθαίνει για τις συγκοινωνίες;
Υπάρχει πάντα πολύ ενδιαφέρον για τους σιδηροδρόμους. Οι Βρετανοί αγαπούν τα τρένα και υπάρχει μεγάλη συναισθηματικότητα σχετικά με αυτά. Επίσης αναγνωρίζονται πια ως ένα σημαντικό κομμάτι του συστήματος μεταφορών και επιπλέον προσελκύουν πολύ ενδιαφέρον, ειδικά όταν τα πράγματα πάνε στραβά.
Πέρα από τις άλλες δραστηριότητες που αναφέραμε, γράφετε και βιβλία. Ποια είναι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν και ποια είναι τα βιβλία σας;
Το βασικό θέμα όλων των βιβλίων μου που είναι σχετικά με τους σιδηροδρόμους είναι να εξηγήσει τη σημασία τους με ιστορικούς όρους. Πάρτε για παράδειγμα το προηγούμενο βιβλίο μου Engines of War (Οι μηχανές του πολέμου). Αναπτύσσει το θέμα ότι οι σιδηρόδρομοι δεν επηρέασαν απλώς την έκβαση των πολέμων, αλλά αποτέλεσαν έναν καθοριστικό παράγοντα στον τρόπο που αύξησαν την ένταση, το πλάτος και το μήκος των πολέμων αναμετρήσεων. Το τρομερό αδιέξοδο στο Δυτικό Μέτωπο κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ολοκληρωτικά αποτέλεσμα της ικανότητας των σιδηροδρόμων να μεταφέρουν στρατιώτες και ιδιαίτερα πυρομαχικά σε μεγάλες ποσότητες, γρήγορα και αποτελεσματικά. Το Υπερσιβηρικός υποδεικνύει τη σημασία των σιδηροδρόμων στο να ενώνουν χώρες και στο να αλλάζουν τα οικονομικά και δημογραφικά δεδομένα των περιοχών που συνέδεαν. Χωρίς τον Υπερσιβηρικό, η Ρωσία δεν θα ήταν τόσο μεγάλη όσο είναι σήμερα, και πράγματι χωρίς τους υπερηπειρωτικούς σιδηροδρόμους η περιοχή που κατέχεται από τις ΗΠΑ θα ήταν πιθανόν κάτι παραπάνω από μια χώρα.
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί το βιβλίο σας Υπερσιβηρικός. Έως την άκρη του κόσμου. Πώς ξεκίνησε η ιδέα της συγγραφής του;
Εμπνεύστηκα τη συγγραφή του Υπερσιβηρικός επειδή είναι ο μεγαλύτερος σιδηρόδρομος και ήταν πολύ σημαντικός στη γεωπολιτική. Ήταν ένα εκπληκτικό μηχανικό επίτευγμα, αλλά επηρέασε και τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ιαπωνίας. Επίσης, επέτρεψε στη Ρωσία να μετακινήσει πολλές βιομηχανίες ανατολικά κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μία κίνηση στρατηγικής σημασίας, αφού εμπόδιζε τη Γερμανία από το να τις κατακτήσει.
Γράφετε ότι ο υπερσιβηρικός είναι το μεγαλύτερο έργο που έχει γίνει στη Ρωσία. Μπορείτε να αιτιολογήσετε τη γνώμη σας;
Εκτείνεται 9.288 χιλιόμετρα, από το Βλαδιβοστόκ στην Μόσχα – κανένα μεγάλο μηχανικό επίτευγμα δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του. Μπορεί ο προγραμματισμός του χώρου να βρίσκεται στην ίδια κλίμακα, αλλά στην ουσία η κατασκευή του αποτελείται από πολλά σχέδια και όχι από ένα.
Σε όσους ταξιδέψουν με τον υπερσιβηρικό υπόσχεστε ότι θα έχουν ένα από τα γοητευτικότερα ταξίδια. Τι είναι αυτό που κερδίζει ο ταξιδιώτης από αυτό το ταξίδι;
Οι επιβάτες του υπερσιβηρικού μαθαίνουν πόσο μεγάλη είναι η Ρωσία και στην πραγματικότητα όλος ο κόσμος. Η Σιβηρία είναι μεγαλύτερη από όλη την Ευρώπη και τη δυτική Ρωσία μαζί, και θα ήταν η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Η απόλυτη κλίμακα μας βοηθά να καταλάβουμε την ιστορία της Ρωσίας, ενώ οι ακραίες καιρικές συνθήκες εξηγούν πολλά για το ρωσικό ταμπεραμέντο. Υπάρχουν επίσης όμορφα τμήματα και πόλεις στη διαδρομή που ναι μεν δεν είναι θεαματικές, αλλά κρύβουν ενδιαφέρουσες ιστορίες.
Ο υπερσιβηρικός ήταν ζωτικής σημασίας για την ένωση της Ρωσίας και για τη διασφάλιση ότι η Σιβηρία θα παρέμενε κομμάτι της αυτοκρατορίας.
Πότε ξεκίνησε η πραγματοποίηση αυτού του έργου; Ποιος ήταν ο κύριος εμπνευστής του; Ποιες ήταν οι δυσκολίες πραγματοποίησης του έργου;
Οι δυσκολίες είναι όλες τους πολύ προφανείς: η τεράστια απόσταση που έπρεπε να καλυφθεί, οι διαφορές του εδάφους που κυμαίνονταν από τις βαθιές δασώδεις εκτάσεις σε ελώδεις εκτάσεις, τα ποτάμια τα οποία έπρεπε να διασχιστούν και οι ακραίες θερμοκρασίες. Υπήρχε επίσης και το πρόβλημα ότι δεν υπήρχαν αρκετοί ντόπιοι για να κατασκευάσουν τη γραμμή και αναγκαστικά το εργατικό δυναμικό έπρεπε να μεταφέρεται από τη δυτική Ρωσία ακόμα και από το εξωτερικό. Το γεγονός πως ακόμα και κατάδικοι βοήθησαν στην κατασκευή του δείχνει πόσο μεγάλη έλλειψη δυναμικού υπήρχε κατά τη διάρκεια της ανοικοδόμησης του έργου.
Από πού αρχίζει και που τελειώνει η γραμμή του υπερσιβηρικού;
Η βασική γραμμή είναι από την Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ αλλά ο υπερμογγολικός που διασταυρώνεται με το Πεκίνο θεωρείται παρακλάδι του.
Ποιος είναι ο ρόλος του υπερσιβηρικού στην ιστορική ανάπτυξη και εξέλιξη του ρωσικού έθνους;
Ο υπερσιβηρικός ήταν ζωτικής σημασίας για την ένωση της Ρωσίας και για τη διασφάλιση ότι η Σιβηρία θα παρέμενε κομμάτι της αυτοκρατορίας.
Κάποτε η λέξη Σιβηρία ήταν συνώνυμη με το φαινόμενο της εξορίας. Τι έχει αλλάξει από τότε;
Η Σιβηρία παραμένει συνώνυμη με το κρύο και την εξορία. Ωστόσο ο σιδηρόδρομος διασφάλισε την οικονομική της άνθιση και έπαιξε ρόλο-κλειδί στη ρωσική ιστορία.
Τι θα απευθύνατε στους αναγνώστες που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Δοκιμάστε ένα ταξίδι μακρινής διαδρομής με τρένο. Μπορεί να είναι «αργό», αλλά είναι ένας τρόπος ταξιδιού που θα σας ανοίξει τα μάτια.
Θερμές ευχαριστίες για τη μετάφραση από την αγγλική στην ελληνική γλώσσα στον Θοδωρή Ιντζέμπελη.
Υπερσιβηρικός
Έως την άκρη του κόσμου
Christian Wolmar
Μετάφραση: Δημήτριος Σταυρόπουλος
Ψυχογιός
352 σελ.
ISBN 978-618-01-1458-4
Τιμή: €16,60
