Ασάφ Γκαβρόν: συνέντευξη στον Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη
Ο Ασάφ Γκαβρόν πέρασε τα παιδικά χρόνια του σ' ένα μικρό χωριό έξω από την Ιερουσαλήμ. Καταθέτει τη γνώμη του τακτικά σε εφημερίδες και περιοδικά για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση στο Ισραήλ. Είναι, επίσης, τραγουδιστής και συνθέτης του καλτ ποπ συγκροτήματος The Foot and Mouth. Το συγγραφικό του έργο έχει μεταφραστεί σε εννέα γλώσσες και το βιβλίο του Croc Attack, που έχει βραβευτεί τόσο στο Ισραήλ όσο και στην Ευρώπη, είναι το πρώτο βιβλίο του που μεταφράζεται στα ελληνικά.
Ποια ήταν η αφορμή για να γράψετε το μυθιστόρημα Croc Attack;
Ένιωσα ότι εκείνη η περίοδος στο Ισραήλ –η δεύτερη Ιντιφάντα στις αρχές της δεκαετίας του 2000– ήταν τόσο τρελή και σουρεαλιστική, που έπρεπε να γράψω γι' αυτήν, ακόμα και αν ήταν μόνο για τον εαυτό μου, για να θυμάμαι στο μέλλον εκείνη τη περίοδο.
Αυτό που συνέβη στον Εϊτάν Ενώχ θα μπορούσε να συμβεί ακόμη και σήμερα στην πατρίδα σας;
Όχι, σήμερα τα πράγματα είναι πολύ πιο ασφαλή. Δεν γίνονται βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας στους δρόμους των μεγάλων πόλεων. Αλλά υπάρχουν κάποιοι κίνδυνοι σε ορισμένες περιοχές.
Οι βομβιστικές επιθέσεις είχαν και αιματηρά αντίποινα. Πότε όμως θα σταματήσει αυτή η βία;
Είναι μια καλή ερώτηση και δεν έχω την απάντηση, αλλά είναι απίθανο να σταματήσει στο εγγύς μέλλον, διότι και στις δύο πλευρές υπάρχουν άνθρωποι που είναι στην «ευχάριστη» θέση να συνεχίσουν αυτόν τον κύκλο – η επίθεση οδηγεί στην εκδίκηση, που με τη σειρά της οδηγεί σε μεγαλύτερη εκδίκηση. Ένα παράδειγμα αυτό που συνέβη πρόσφατα: ο ισραηλινός στρατός σκότωσε 3 ισλαμιστές τζιχαντιστές τρομοκράτες στη Γάζα, σε αντίποινα 60 πύραυλοι εκτοξεύτηκαν στο Ισραήλ, η αεροπορία μας βομβάρδισε τη Γάζα, και ούτω καθεξής.
Οι Εβραίοι και οι Παλαιστίνιοι ζουν στην ίδια χώρα. Υπάρχει ελπίδα στο μέλλον να ειρηνεύσει ο τόπος και να μην ξανασυμβούν τα λάθη και οι εντάσεις του παρελθόντος;
Υπάρχει κάποια ελπίδα. Σε μερικές περιόδους υπάρχει μεγαλύτερη ελπίδα απ' ό,τι σε άλλες, αυτή όμως τη στιγμή δεν υπάρχει πολλή, επειδή έχουμε μια ακραία κυβέρνηση στην ισραηλινή πλευρά (και μια μετριοπαθή από την παλαιστινιακή πλευρά). Αλλά υπάρχουν όλα τα είδη παραδειγμάτων του να ζήσουμε μαζί. Πιστεύω ότι μπορούμε να μοιραστούμε αυτή τη γη.
Στο μυθιστόρημά σας περιγράφετε την καθημερινή παράνοια με μια ματιά ουμανιστική. Δεν είναι δύσκολο για έναν συγγραφέα να περιγράψει ένα γεγονός με αιματηρά αποτελέσματα; Δεν υπάρχει ο φόβος, πέρα από την κριτική, να αντιμετωπίσει και την οργή του επίσημου κράτους;
Ως συγγραφέας είναι ενδιαφέρον για μένα να ασχολούμαι με θέματα που είναι ευαίσθητα ή επικίνδυνα. Μου αρέσει να αντιμετωπίζω ένα θέμα και να εμβαθύνω σε αυτό. Ένα θέμα που εμπεριέχει θάνατο και φορτισμένα συναισθήματα είναι προφανώς πολύ ενδιαφέρον. Και όσον αφορά το επίσημο κράτος, το Ισραήλ είναι πραγματικά αρκετά φιλελεύθερο σε αυτό το ζήτημα. Κανείς δεν θα μου πει να μη γράψω για ένα θέμα όπως αυτό.
Το μυθιστόρημα έχει κινηματογραφική πλοκή και σε πολλά σημεία μοιάζει με θρίλερ. Είσαστε λάτρης της αστυνομικής γραφής;
Ναι. Μου αρέσει να αναμειγνύω είδη και να γράφω σε διαφορετικά στιλ. Σε αυτό το μυθιστόρημα, υπάρχουν στοιχεία αστυνομικής λογοτεχνίας, σε άλλα επιστημονικής φαντασίας, και επίσης συνδυάζουν το χιούμορ, τον ρομαντισμό και άλλα πράγματα. Αυτή τη στιγμή γράφω ένα ακόμα πιο καθαρό θρίλερ, αν και ακόμη κι αυτό δεν είναι εντελώς καθαρό. Αλλά ναι, δεν σκέφτομαι ότι υπάρχει κάποια διαίρεση μεταξύ υψηλής και χαμηλής λογοτεχνίας, ούτε περιορίζομαι σε ένα είδος. Μου αρέσει να παίζω με όλα τα παιχνίδια που έχω στη λογοτεχνική παιδική χαρά.
Πώς αντιμετώπισε το αναγνωστικό κοινό το μυθιστόρημά σας;
Στο Ισραήλ αντιμετωπίστηκα με καχυποψία, επειδή ήταν μια δύσκολη περίοδος που περάσαμε και οι άνθρωποι δεν ήθελαν να επιστρέψουν εκεί. Επίσης, δεν νομίζω ότι τους άρεσε ο χαρακτήρας του Παλαιστινίου. Έξω από το Ισραήλ είναι η μεγαλύτερη επιτυχία μου, όπου το βιβλίο κέρδισε πολλά βραβεία, έγινε μπεστ σέλερ στη Γερμανία και μεταφράστηκε σε 8 γλώσσες.
Είσαστε και ο ίδιος μεταφραστής, αλλά και συγγραφέας. Πώς συνδυάζετε τις δύο δραστηριότητες; Έχουν συγγενική σχέση;
Για μένα το γράψιμο είναι το σημαντικότερο πράγμα. Με τη μετάφραση ασχολούμαι για βιοποριστικούς λόγους. Επίσης, μαθαίνω από τη μετάφραση, είναι το μάθημα γραφής μου, γιατί εκεί βλέπεις τη βαθιά δομή ενός μυθιστορήματος.
Πριν από λίγο καιρό ήρθατε στην Ελλάδα για να παρουσιάσετε το βιβλίο σας. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας;
Μου άρεσε που επισκέφθηκα την Ελλάδα, και αυτή ήταν η πρώτη μου ευκαιρία από το 1986, όταν ήμουν 17. Την είχα επίσης επισκεφθεί ως παιδί. Αυτή τη φορά ήρθα χειμώνα, παρ' όλα αυτά μου άρεσε η έντονη ζωή, η φιλικότητα των ανθρώπων, η έκδηλη αγάπη για τα βιβλία και την ανάγνωση και, φυσικά, το φαγητό – τόσο στην Αθήνα όσο και στη Θεσσαλονίκη!
Μπορείτε να προτείνετε μερικούς συγγραφείς που είναι γνωστοί στους αναγνώστες μας;
Από την παλαιότερη γενιά, μου αρέσουν οι Yehoshua Kenaz και Meir Shalev. Από τη γενιά μου, μου αρέσουν οι πολύ καλοί φίλοι μου Etgar Keret, Sayed Kashua και Nir Baram.
Ποια είναι η γνώμη σας για την πατρίδα μου και γενικότερα για την άσχημη οικονομική κατάσταση;
Φυσικά ήξερα γι' αυτά πριν έρθω από τις ειδήσεις, αλλά μόνο που είσαι εκεί το νιώθεις – βλέπεις τα κλειστά μαγαζιά, ακούς τις ιστορίες που διηγούνται οι άνθρωποι, ακόμη και αυτή η εικόνα των ανθρώπων που καπνίζουν ελεύθερα παντού, αντίθετα από οπουδήποτε αλλού στην Ευρώπη, και η εξήγηση είναι ότι «υποφέρουν τόσο πολύ, οπότε αφήστε τους τουλάχιστον να καπνίζουν» – αυτό είναι τρελό. Είναι λυπηρό, και ελπίζω να μπορέσετε να βγείτε από την κρίση πολύ σύντομα.
Τι θα προτείνατε στους αναγνώστες μας που θα διαβάσουν τη συνέντευξή σας;
Να μείνουν ψύχραιμοι, να τρώνε σουβλάκι και να διαβάζουν βιβλία!
Ευχαριστίες για τη μετάφραση στον κ. Χρήστο Γεωργιάδη, μεταφραστή και καθηγητή Αγγλικής Φιλολογίας.
Croc Attack
Assaf Gavron
μετάφραση: Χριστίνα Δ. Θεοχάρη
Εκδόσεις Ηλίας Ι. Μπαρτζουλιάνος
367 σελ.
Τιμή € 15,00
