«Ρητορικό», όμως, σημαίνει κάτι «στείρο», «κρύο», «άψυχο»; Όταν αναλογίζεται κανείς τις λογοτεχνικές συλλήψεις, τα γραμματειακά είδη ή την ιστορία των ιδεών των αρχαίων Ελλήνων που σφράγισαν τον παγκόσμιο πολιτισμό, αυθόρμητα ανακαλούνται το έπος, το μυθιστόρημα, η τραγωδία, η ιστορία, η φιλοσοφία. Από την άλλη πληθώρα κειμένων αφορά τη ρητορική τέχνη και τους αττικούς ρήτορες. Για τη δημοκρατία η ρητορική συνιστά από το ξεκίνημα της ένα «ελιξίριο ζωής» και η δημοκρατική Αθήνα είχε θέσει τη δύναμη του λόγου στο επίκεντρο όλων των αποφάσεων. Όσο πιο ελεύθερος ήταν ο δημόσιος λόγος, τόσο πιο καθοριστική ήταν η παρουσία της ρητορικής που ταυτόχρονα αποτελούσε «καθρέφτη της καθημερινής ηθικής» αλλά και καθοδηγητική τέχνη.

Για τη λογοτεχνική παραγωγή η σημασία της ρητορικής ήταν τόσο μεγάλη ώστε όποιος συνέτασσε λογοτεχνικά κείμενα ήταν υποχρεωμένος να ακολουθεί ρητορικές φόρμες, διαδικασίες και κανόνες. Ορισμένοι διάλογοι, μάλιστα, για παράδειγμα στο Συμπόσιο και στον Φαίδρο, συμπεριλαμβάνουν ρητορικούς λόγους.

Ο Ευάγγελος Β. Αλεξίου, αναπληρωτής καθηγητής ΑρχαίαςβΕλληνικής Φιλολογίας στο Α.Π.Θ., επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στον 4ο π.Χ. αιώνα, την εποχή που η τέχνη του λόγου αναπτύχθηκε τόσο, ώστε, παρά την κριτική που δεχόταν από φιλοσόφους, να επιτύχει εντυπωσιακούς θριάμβους.

Στο βιβλίο οι λεγόμενοι ελάσσονες ρήτορες αποτιμώνται για πρώτη φορά συστηματικά δίπλα σε μεγάλους εκπροσώπους της ρητορικής τέχνης όπως τον Δημοσθένη και τον Ισοκράτη. «Μεγάλη συνεισφορά της μελέτης», όπως τονίζει στον πρόλογο ο Μπέρνχαρντ Τσίνεμαν, καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ, αποτελεί επίσης η συνεκτίμηση θεωρητικών αντιπαραθέσεων για την τέχνη του λόγου στα ρητορικά εγχειρίδια του Αναξιμένη και του Αριστοτέλη.

Η ρητορική του 4ου αι. π.Χ.
Το ελιξίριο της δημοκρατίας και η ατομικότητα
Ευάγγελος Β. Αλεξίου
Gutenberg
584 σελ.
ISBN 978-960-01-1779-0
Τιμή: €30,00

Twitter