Ο Ρήγας Βελεστινλής (1757-1798) υπήρξε λαμπρός Έλληνας λόγιος, συγγραφέας και επαναστάτης, του οποίου η μοίρα είναι στενά συνδεδεμένη με τις Ρουμανικές Ηγεμονίες, όπου έζησε για 15 χρόνια. Σε ρουμανικό έδαφος συνέγραψε ο Ρήγας όλο του το έργο ως συγγραφέα, μεταφραστή και στοχαστή. Εδώ ετοίμασε και τα τρία χαρτογραφικά έργα του (μεταξύ των οποίων η Νέα Χάρτα της Βλαχίας και η Γενική Χάρτα της Μολδαβίας), ιδιαίτερης σημασίας για την εποχή, χάρτες τους οποίους τύπωσε το 1797 στη Βιέννη.

Τα δέκα κεφάλαια του δίγλωσσου λευκώματος παρουσιάζουν τη βιογραφία του Ρήγα, από το Βελεστίνο, τη γενέτειρά του στη Θεσσαλία, στην Κωνσταντινούπολη, μέχρι την εγκατάστασή του στο Βουκουρέστι, τα ταξίδια στη Βιέννη και το μαρτυρικό του τέλος στο Βελιγράδι, μαζί με τους άλλους εφτά θυσιασθέντες για την ελευθερία της Ελλάδος – ανάμεσα στους οποίους και ο Κύπριος λόγιος Ιωάννης Καρατζάς. Το λεξικό των συγχρόνων του, τους οποίους συνάντησε (πολλοί εκ των οποίων ήταν Ρουμάνοι) ή οι οποίοι επηρέασαν το έργο και τη ζωή του συμπληρώνει την εικόνα αναβρασμού της εποχής. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο πορτρέτο του Ρήγα και στον αντίκτυπο του έργου του στη ρουμανική ιστοριογραφία. Σε ξεχωριστά κεφάλαια παρουσιάζεται το έργο του Βελεστινλή ως συγγραφέα (το περίφημο εμβατήριο «Θούριος», που περιλαμβάνεται και σε χειρόγραφο του Μιχάι Εμινέσκου, παρουσιάζεται ολόκληρο), ως μεταφραστή και ως χαρτογράφου. Εκτενώς παρουσιάζονται και δημοσιεύονται και οι δύο χάρτες των Ρουμανικών Ηγεμονιών. Ο απόηχος του Ρήγα υπήρξε τεράστιος: έργα τέχνης (προσωπογραφίες, ναΐφ τέχνη, αγάλματα), νομίσματα, χαρτονομίσματα, γραμματόσημα που τον απεικονίζουν.

Τον πρόλογο υπογράφει ο Αθανάσιος Ε. Καραθανάσης, ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ και πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, ενδελεχής μελετητής του ελληνισμού στη Ρουμανία. Οι συγγραφείς του έργου είναι Έλληνες και Ρουμάνοι ειδικοί (Δ. Καραμπερόπουλος, Georgeta Filitti κ.ά.). Η εικονογράφηση συνίσταται σε 250 εικόνες, χάρτες, γκραβούρες, πίνακες εποχής, αντίγραφα κ.ά. που αφορούν σημαντικά ζητήματα σχετικά με την παρουσία του ελληνισμού την εποχή του Διαφωτισμού στα μέρη που επισκέπτεται ο Ρήγας.

Ο Ρήγας Βελεστινλής και οι Παραδουνάβιες Ρουμανικές Ηγεμονίες – Rigas Velestinlis şi Ţările Române
Συλλογικό
Επιμέλεια: Elena Lazăr
Ομόνοια
208 σελ.
ΙSΒΝ 978-973-8319-97-4
Τιμή: €25,00

Twitter