Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ 1862-1933

Κατάσπαρτος ο ελληνισμός κι η Αλεξάνδρεια

στη μέση· και κάτω από τον μέγα θόλο της

Αυτός· κι ολόγυρα έφηβοι, εταίροι, βασιλείς

κι άλλοι, φερμένοι νέοι από το κάλεσμά του:

Σπαρτιάτες, Σύριοι, Ρωμαίοι, Αντιοχείς,

–με μέλη σφύζοντα για πράξεις ποιητικές–,

από χαμαιτυπεία, θέατρα και γυμναστήρια,

από ανάκτορα, και συνοικίες και δρόμους –

αραιά και πού κάποια σπουδαία γυναίκα.

Α, κάλεσμα θλιβερό και πόσο εξαίσιο

κείνες οι σπάνιες νύχτες, οι θεατρικές,

καθώς φορά ο υποκριτής τη φορεσιά του

και παριστά –με τέχνη ασύγκριτη– αρχαία κλέη:

Αντώνιος, Λεύκιος, Μυρτίας, Καισαρίων.

Νύχτες της Αλεξάνδρειας, ντυμένες με μετάξι

πορφυρό, πλημμυρισμένες παρακμή και μεγαλεία.

Φιλιά βασιλοπαίδων σαν χειροκροτήματα θεών,

έκφυλων νέων, άσεμνων, ο γλυκύς χαμός.

Κι Αυτός, τι μέγιστη, γενναιόδωρη συμμετοχή,

ως του βυθού τα τρίσβαθα καταδύεται κι αργά,

κοπιαστικά, σαν άγαλμα, αναδύει την Ποιητική

–στίχο με στίχο– σαν αέτωμα ναού ιωνικού,

καθώς ταιριάζει σε τεχνίτη Έλληνα εξ Αιγύπτου,

απόγονο ενός Αλέξανδρου του Μακεδόνος

και μιας Κλεοπάτρας, της δυναστείας των Λαγιδών.

ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑ

Ήμουν κι εγώ εκεί, εν έτει 429, επί Περικλέους·

μαζί με άλλους Αθηναίους που είχαν καταφθάσει,

άλλοι με ίππους, με άμαξες, ακόμα και πεζή, στην Ολυμπία.

Ήταν Σεπτέμβρης μήνας κι η ήρεμη κοιλάδα του Αλφειού

είχε γεμίσει θεατές απ’ όλες τις γωνιές του ελληνισμού.

Οι Αθηναίοι είχαμε λόγο ακόμα ισχυρότερο να παραστούμε,

καθώς ο ωραίος Μνησικλέους, ο πιο ωραίος νέος, κατατρόπωσε

όλους τους αντιπάλους του στο πένταθλο – λένε γι’ αυτόν,

πως σμίλεψε στο πρόσωπό του τον Ερμή ο Πραξιτέλης.

Σήμερα ήταν η απονομή του επάθλου· εγώ καθόμουν δεξιά,

στα βορειοδυτικά, δίπλα στο άνδηρο των θησαυρών,

με θέα το πρυτανείο που έκαιγε το άσβεστο ιερό φως.

Δώδεκα ελλανοδίκες, ένας κήρυκας, ο σαλπιγκτής,

και πίσω η πομπή των ολυμπιονικών, που ακολουθούσε.

Με φύλλα δάφνης και άνθη έραναν στο διάβα τους τα πλήθη,

κι αυτοί, με χιαστί στα μέλη τους πορφυρές ταινίες, αργά,

διέσχιζαν, με συνοδεία αυλητών, της Άλτεως το χώρο,

κρατώντας κλάδο φοινικιάς, ως το ναό του Δία.

Μετά το σάλπισμα, ο κήρυκας άρχισε να εκφωνεί τους νικητές,

το όνομα του πατέρα τους, της πόλης και του αθλήματός τους.

Στο άκουσμα Μνησικλέους, όλοι οι Αθηναίοι, με υψωμένα χέρια

ζητωκραυγάσαμε «τήνελλα, Καλλίνικε, χαιρ’ άναξ Ηρακλέους!»

ενώ στεφάνι αγριελιάς τού εναπόθεταν ευλαβικά στην κόμη.

Το βράδυ, στήθηκε πλούσιο γεύμα για τα επινίκια –τι φωτιές!–

κι η πράσινη κοιλάδα της Ολυμπίας, ως τα βαθιά μεσάνυχτα,

αντιλαλούσε από παιάνες, ύμνους, Χαίρε και σπονδές –

γλέντι που μόνο εμείς, οι Αθηναίοι, ξέραμε να γιορτάζουμε.

ΦΕΙΔΙΑΣ

Το σώμα μου θα το νικήσεις,

γιατ’ είναι από ύλη εφήμερη·

το έργο όμως που θ' αφήσω,

αυτό, ποτέ δε θα μπορέσεις,

Χρόνε, να το οικειοποιηθείς –

θα μένεις στους Αιώνες

ηττημένος.

Ο Αντώνης Δωριάδης είναι ποιητής και θεατρικός συγγραφέας. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν στα περιοδικά Les Lettres Françaises από τον Louis Aragon και Les Temps Modernes από τον Jean-Paul Sartre. Θεατρικά έργα του έχουν μεταφραστεί και παίζονται σε πολλές χώρες στο εξωτερικό.

Twitter