Μπιλ Μπέβερλι. Λευκός, αμερικανός συγγραφέας, 52 ετών, καθηγητής αμερικανικής λογοτεχνίας και γραφής στο Trinity University στην Washington DC., πρωτοεμφανιζόμενος πεζογράφος, που γράφει για μαύρους εφήβους, παραβατικούς, εγκληματίες και δολοφόνους, μεγαλωμένους σε προάστιο του L.A., οι οποίοι διατρέχουν 1.500 χιλιόμετρα βόρεια για να εκτελέσουν έναν μαύρο δικαστή· κι όλ’ αυτά στο πρώτο του μυθιστόρημα, με τέτοια πιστότητα λες και είναι ο ίδιος μαύρος, πολύ νεαρής ηλικίας, μεγαλωμένος στα επικίνδυνα προάστια, έχοντας συναναστραφεί με τέτοιους τύπους αλλά και έχοντας ζήσει για χρόνια στην αμερικανική επαρχία που τόσο καλά περιγράφει. Αυτά και πολλά άλλα ίσως να έκαναν τους κριτικούς να τον φαντάζονται σαν νέο Σάλιντζερ φέρνοντας στο μυαλό τους τον περιώνυμο Φύλακα στη Σίκαλη, ή πάλι να επικαλούνται τα φαντάσματα του Τουέιν και του Χ. Μέλβιλ για να δουν πώς περιγράφεται σήμερα μια απέλπιδα προσπάθεια επιβίωσης. Το σίγουρο πάντως είναι πως το βιβλίο απέσπασε στα γρήγορα το Gold Dagger βραβείο από την Crime Writers’ Association ως το καλύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα για το 2016, το John Greasey New Blood Dagger 2016 για τους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς του είδους και οψίμως το βραβείο κατηγορίας μυστηρίου από τα L.A. Times Book Prizes 2017. Κι οπωσδήποτε αυτά κάτι σημαίνουν.

Το Ντόντζερς, που ως όνομα παραπέμπει στην ομώνυμη ομάδα μπέιζμπολ της Αμερικής –που την υποστηρίζουν λευκοί αποκλειστικά– αλλά και στα μπλουζάκια που δίνουν να φοράνε οι νεαροί κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ενώ ως έννοια δηλώνει γενικότερα εκείνον που αποφεύγει, είναι ένα μυθιστόρημα που εστιάζει, κυρίως, σε δύο παραδοσιακά χαρακτηριστικά μοτίβα της αμερικανικής κουλτούρας και πεζογραφίας: στο περίφημο road trip, με προεξάρχοντα και αποκορύφωμα τον Κέρουακ και το Στον Δρόμο του, και στη μυθολογία του φυγά, με τη γνωστή σειρά και μετέπειτα ταινία The Fugitive. Ενώ πλήθος άλλων μοτίβων αμερικανικής κουλτούρας και υποκουλτούρας το διανθίζουν. Τι είναι όμως εκείνο που κάνει από πολύ καλό έως εξαιρετικό αυτό το βιβλίο; Μα ακριβώς αυτό. Αυτή η σύνθεση, η μείξη των δύο παραδεδομένων μοτίβων, με γραφή έντονα λυρική σε πολλά σημεία, καίτοι νουάρ, ήτοι σύντομη και κοφτή, αφηγημένη ρεαλιστικά· και μόνο αυτό το σχήμα σε καθηλώνει. 

Που εστιάζει, κυρίως, σε δύο παραδοσιακά χαρακτηριστικά μοτίβα της αμερικανικής κουλτούρας και πεζογραφίας: στο περίφημο road trip, με προεξάρχοντα και αποκορύφωμα τον Κέρουακ και το Στον Δρόμο του, και στη μυθολογία του φυγά, με τη γνωστή σειρά και μετέπειτα ταινία The Fugitive.

Όταν ο 16χρονος Ηστ, υπεύθυνος παρακολούθησης ενός σπιτιού διακίνησης ναρκωτικών στο Μπόξες του L.A., χάνει το σπίτι που φύλαγε από έφοδο της αστυνομίας, καλείται από τον αρχηγό της οργάνωσης Φιν να αναλάβει μια αποστολή. Μαζί με άλλους τρεις, δύο εκ των οποίων ανήλικοι, τον Ουόλτερ, τον Ουίλσον και τον μικρότερο αδερφό του Τάι, από άλλο όμως πατέρα και πλέον αποξενωμένο, να ανέβουν 1.500 χιλιόμετρα οδικώς και να δολοφονήσουν έναν δικαστή. Φυσικά τίποτα δεν πηγαίνει σύμφωνα με τα προκαθορισμένα. Το ταξίδι λειτουργεί ως μέσον για να καταλάβει καλύτερα ο ένας τον άλλο, να περάσει δύσκολες στιγμές, να ενηλικιωθεί άγρια και διαφορετικά απ’ ό,τι μέχρι στιγμής. Καταλήγουν να φτάσουν τρεις ανήλικοι εγκληματίες και δυνάμει δολοφόνοι στο Ουισκόνσιν, σε μια περιοχή τόσο μακριά από την γειτονιά που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν και εκ της οποίας ουδέποτε υπερέβησαν το όρια, και φυσικά να επιστρέψουν ενώ όλα δεν έχουν πάει σύμφωνα με το σχέδιο, ούτε στο Ουισκόνσιν αλλά ούτε και στο Μπόξες. Και κάπου εδώ ο Ηστ γίνεται φυγάς από την ίδια του τη ζωή, αφού πρώτα έχει πυροβολήσει και σκοτώσει, όπως πιστεύει, τον αδερφό του. Φυσικά, στο τέλος ο «νεκρός» δεδικαίωται, δείχνοντάς του τον δρόμο της ουσίας και την αλήθειας, σε αντίθεση με τον δρόμο της πραγματικότητας που έχει επιλέξει να ακολουθήσει ο Ηστ.

Αποκορύφωμα, δε, αυτής της μείξης των δύο μοτίβων είναι το σημείο εκείνο που αυτά συμπίπτουν. Αν, δηλαδή, το road trip είναι κατά κύριο λόγο η αναζήτηση του Πατέρα, και το βασικό στοιχείο του Φυγά είναι η επιστροφή και δικαίωσή του αποκαλύπτοντας την αλήθεια, τότε ο Ηστ θα επιστρέψει δικαιωμένος, κατόπιν εντολής του πατέρα, αφού δεν άντεξε ο ίδιος και αποκάλυψε την τοποθεσία που «κρυβόταν», αναγνωρισμένος από τον πατέρα ως αίμα του και καταξιωμένος εκ θέσεως, αλλά πλέον δεύτερος, αφού η «δουλειά», ήτοι η ουσία του πράγματος, θα ανήκει πλέον στον πιστολέρο Τάι. Κατ’ επέκταση, αυτό που θέλει να μας πει ο συγγραφέας είναι κάτι πολύ απλό: όσο και να ακολουθούμε τα παραδεδομένα μοτίβα, γερά θεμελιωμένα σε μια μυθολογία λαού αλλά και συστατικά στοιχεία της κουλτούρας αυτού, ήτοι μια νοοτροπία ζωής, η ουσία της αλήθειας είναι εκείνο που θα καθορίζει εμάς τους ίδιους και το μέλλον μας. Η περίοδος άσκησης αυτογνωσίας μετά ενηλικιώσεως σε αυτό θα πρέπει να συμβάλλει.

Θα πρέπει να χαιρετήσουμε την επιλογή των εκδόσεων Στερέωμα να φέρουν στη γλώσσα μας αυτό το πάρα πολύ καλό βιβλίο, αλλά και την εξαιρετική μετάφραση του κ. Α. Αποστολίδη που κατάφερε να μας μεταφέρει στο απόλυτο αυτόν τον μαγευτικό τρόπο γραφής του Μπιλ Μπέβερλι.

Ντόντζερς
Μπιλ Μπέβερλυ
Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης
Στερέωμα
352 σελ.
ISBN 978-960-8061-53-8
Τιμή: €19,00

Ο Θανάσης Λιακόπουλος είναι συγγραφέας και κριτικός βιβλίου.

Άλλα κείμενα:

• Damon Galgut: «Αρκτικό καλοκαίρι»
• «Για το cine-theatre “Έξι στα Δώδεκα” (Β’ κύκλος) της Τατιάνας Λύγαρη» του Θανάση Λιακόπουλου
• Carson McCullers: «Ρολόι χωρίς δείκτες»
• Cormac McCarthy: «Ο επιβάτης» και «Stella Maris»
• James Ellroy: «Πανικός»

Twitter