fbpx
Jonathan Franzen: «Οι διορθώσεις»

Jonathan Franzen: «Οι διορθώσεις»

Στην Ελλάδα ο Τζόναθαν Φράνζεν έγινε γνωστός από το βιβλίο του που κυκλοφόρησε το 2016 από τις εκδόσεις Ψυχογιός Αγνή. Την πρώτη του όμως αναγνώριση την είχε κερδίσει από το βιβλίο του Διορθώσεις, που είχε προηγηθεί και κυκλοφόρησε όμως μόλις πρόσφατα στην Ελλάδα.

Στο βιβλίο αυτό καταπιάνεται με την ιστορία μιας οικογένειας. Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι, δυο γιοι και μια κόρη που έχουν φύγει από καιρό από το σπίτι, φτιάχνοντας ο καθένας με τον τρόπο του τη ζωή του, με τις δικές του σεξουαλικές ιδιοτροπίες. Πέντε εντελώς διαφορετικοί χαρακτήρες που δεν αντέχουν καλά καλά ο ένας τον άλλον, όμως αγαπιούνται πραγματικά με τον δικό τους τρόπο.

Από την αρχή σχεδόν του βιβλίου, κι ενώ τα Χριστούγεννα απέχουν ημερολογιακά περίπου τρεις μήνες, γίνεται φανερή η ανάγκη της μητέρας, της Έντιτ, να ενώσει την οικογένεια, για μια τελευταία φορά, για τις γιορτές των Χριστουγέννων, στο πατρικό σπίτι, στο Σαιντ Τζουντ. Κάτι που δεν αντιμετωπίζεται με ευχαρίστηση από κανένα σχεδόν από τα παιδιά της, που κατοικούν σε άλλες πόλεις και που έχουν τα δικά τους προβλήματα να λύσουν.

Σε όλες σχεδόν τις σελίδες περνάει αυτή η ανάγκη της μητέρας για την ένωση της οικογένειας για τα Χριστούγεννα. Τα Χριστούγεννα που κουβαλάνε τις ιδιαίτερες συνήθειες που ξέρουν να αναγνωρίζουν μόνο τα μέλη της κάθε οικογένειας που έχουν περάσει πολλά Χριστούγεννα, σε πολύ διαφορετικές ηλικίες, μαζί. Η ιστορία ολοκληρώνεται λίγο μετά τα «τελευταία» Χριστούγεννα, ενώ στα διαφορετικά κεφάλαια έχουμε γνωρίσει ξεχωριστά τον κάθε χαρακτήρα.

Από τους πρώτους χαρακτήρες που γνωρίζουμε, ο Τσιπ, ο μεσαίος γιος, ο διανοούμενος. Αυτός με τις περισσότερες φοβίες και ανασφάλειες. Αυτός που φαίνεται να έχει προβλήματα με κάθε γυναίκα με την οποία σχετίζεται, κάτι που του στοιχίζει και μια καλή δουλειά στο πανεπιστήμιο. Ο Τσιπ, ο επιπόλαιος, ο οποίος κυκλοφορεί με άδειο πορτοφόλι, ενώ χρωστάει ένα σωρό λεφτά στην αδελφή του, την Ντενίζ.

Ο Γκάρυ, από την άλλη, ο μεγάλος γιος, φαίνεται να έχει την πιο ισορροπημένη ζωή. Μια καλή δουλειά στην τράπεζα, μια όμορφη μορφωμένη σύζυγο, τρία υπέροχα παιδιά. Μόνο που η γυναίκα του τον κατηγορεί για καταθλιπτικό, ο ίδιος αρχίζει να το πιστεύει, ενώ φοβάται ότι αρχίζει να μοιάζει στον πατέρα του, κάτι που δεν θα ήθελε καθόλου να του συμβεί. Επιθυμεί να ευχαριστήσει τη μητέρα του, όπως έκανε μικρός, και να περάσει μαζί της τα Χριστούγεννα, σκοντάφτει όμως πάνω στην απόλυτη άρνηση της γυναίκας του.

Όσο για την Ντενίζ, διάσημη σεφ, χωρισμένη, με προβληματικές πάντα σχέσεις, βρίσκεται στην πιο παράξενη και άσχημη θέση που έχει βρεθεί στη ζωή της, λίγο πριν τα Χριστούγεννα. Εκεί που συνειδητοποιεί πόσο πολύ εστιατόριο υπάρχει στα φαγητά εστιατορίου και πόσο σπιτικό φαγητό στο φαγητό του σπιτιού, ακόμα κι αν πρόκειται για το ίδιο ουσιαστικά φαγητό.

Τις σελίδες με την Ντενίζ τις διαπερνούν όμορφες γεύσεις και συνταγές, με μια προτίμηση στο ξινό λάχανο, ενώ ο συγγραφέας αφήνει το χιούμορ του να διαπεράσει τις περιγραφές του. «Το γαστρονομικό πρόβλημα ήταν πώς να κάνεις ευπρόσδεκτη την ευρωπαϊκή πληθωρικότητα στις γυναίκες που πάνω απ’ όλα ήθελαν να διατηρήσουν τη σιλουέτα τους. Οι πελάτες με τις πιστωτικές κάρτες τιτανίου δεν ήθελαν πελώριες βαγκνερικές μερίδες μαρινάτου ψητού μοσχαριού ή μπάλες από γεμιστά ζυμαρικά ή κέικ μ’ ένα βουνό σαντιγί. Κάλλιστα όμως θα έτρωγαν ξινό λάχανο. Αυτό ήταν ό,τι έπρεπε για θηλυκά με πόδια σαν οδοντογλυφίδες: είχε χαμηλά λιπαρά και υψηλή γεύση, ευέλικτο και έτοιμο να πλαγιάσει με χοιρινό, με χήνα, με κοτόπουλο, με κάστανα, έτοιμο να βουτήξει με ωμό σκουμπρί ή με καπνιστό γοφάρι».

Ο Άλφρεντ, ο πατέρας της οικογένειας, κεντρικό πρόσωπο της ιστορίας, καταρρέει από Πάρκινσον και άνοια, καθώς πλησιάζουν οι μέρες των Χριστουγέννων. Ο Αλ, ο οποίος φαίνεται να επικεντρώνει όλη του την προσοχή στο πώς θα λύσει τα προβλήματα με τα έντερά του και την ουροδόχο κύστη του. Ο συγγραφέας δείχνει μια εμμονή στο να περιγράψει με τρόπο που σχεδόν σε κάνει να δεις και να οσφρανθείς όλη τη μίζερη κατάσταση που πηγάζει όταν κάποιος δυναμικός άνθρωπος αρχίζει να χάνει τον έλεγχο των βασικών λειτουργιών του.

Ο Άλφρεντ, όμως, έχει υπάρξει ένας δυναμικός άντρας, ένας άντρας που αγαπούσε τους σιδηροδρόμους στους οποίους δούλεψε σχεδόν όλη του τη ζωή. Τους σιδηροδρόμους που τα συμφέροντα αφήνουν να καταρρέουν. Ο Άλφρεντ έχει αγαπήσει ιδιαίτερα το κάθε μέλος της οικογένειάς του, χωρίς όμως να αφήσει να καταλάβουν πόσο πολύτιμοι ήταν γι’ αυτόν. Ο Άλφρεντ που έχει αγαπηθεί ιδιαίτερα από τη γυναίκα του, Έντιτ, ο οποίος όμως υπήρξε αρκετά σεμνότυφος για να την αγαπήσει όπως αυτή θα ήθελε. 

Ο συγγραφέας δείχνει να ειρωνεύεται, αλλά ο Έλληνας αναγνώστης αναγνωρίζει ότι ο Τζόναθαν Φράνζεν είναι δυνατόν να μιλάει όχι μόνο για μια Λιθουανία που καταρρέει, όχι μόνο για μια Αμερική που θεωρεί ότι όλα αγοράζονται αλλά και για μια Ελλάδα που έχει ήδη πουληθεί και της λείπει από το όνομα μόνο η ορθή κατάληξη «Α.Ε».

Η ιστορία της Έντιτ περνάει μέσα από τη μανία της να κρατάει άχρηστα βαζάκια, να κρύβει χρήσιμα χαρτιά και μέσω της ανάγκης της να αγαπηθεί από τον άντρα της, να κάνει καλή εντύπωση στις φίλες της, έτοιμη να απολαύσει όποια χαρά της δώσει η ζωή, διστακτική όμως για να την πάρει ενώ νιώθει αδικημένη αφού «αισθανόταν ότι αυτή και ο Άλφρεντ ήταν οι μόνοι έξυπνοι άνθρωποι της γενιάς τους που είχαν καταφέρει να μην γίνουν πλούσιοι».

Με τους βασικούς ήρωες μπλέκονται πολλοί ιδιαίτερα ενδιαφέροντες χαρακτήρες, όπως ένας καταδικασμένος σε θάνατο, κάποιος που κατάφερε να γίνει πλούσιος παίζοντας με τον υπολογιστή του, μια γυναίκα αποφασισμένη να μην αλλάξει τρόπο ζωής απλώς επειδή ο άντρας της απόχτησε παραπάνω χρήματα από όσα θα μπορούσαν ποτέ να ξοδέψουν, μια μητέρα που η κόρη της δολοφονήθηκε με βασανιστήρια, ένας γείτονας που εκμεταλλεύεται μια εμπιστευτική πληροφορία, ένας αναρχικός χωρίς ιδιαίτερη ιδεολογία και, φυσικά, ένα πρώην κυβερνητικό στέλεχος της Λιθουανίας, ο Ζιτάνας.

Ο Ζιτάνας, ο οποίος έρχεται σε επαφή με τον διανοούμενο Τσιπ μέσω μιας γυναίκας με την οποία έχουν κοιμηθεί και οι δύο. Ο Ζιτάνας, ο οποίος, όταν το κόμμα που υπηρετεί καταρρέει, ιδρύει μια σατιρική ιστοσελίδα, την «Κερδοφόρα δημοκρατία: Αγόρασε ένα κομμάτι ευρωπαϊκής ιστορίας», με σκοπό την ίδρυση του Εταιρικού Κόμματος Ελεύθερης Αγοράς. Ο ιστότοπος υποσχόταν ότι αμέσως μόλις κέρδιζαν τις εθνικές εκλογές, οι ξένοι επενδυτές του δεν θα γίνονταν μόνο «ισότιμοι μέτοχοι» στη Λιθουανία Α.Ε. («ένα κερδοσκοπικό κράτος-έθνος») αλλά θα μπορούσαν επίσης να αποχτήσουν μια οδό με το όνομά τους ή ακόμα και μια πόλη με το όνομα της αρεσκείας τους ή μια προσωπογραφία τους στο Μουσείο Εθνικών Ηρώων. «Ήταν ένα βρώμικο καλαμπούρι. Αλλά ποιος γέλασε; Κανένας. Απλώς έστειλαν χρήματα. Έβαλα μια διεύθυνση και άρχισαν να καταφτάνουν επιταγές» θα διηγηθεί ο Ζιτάνας στον Τσιπ, ζητώντας του πάει στη Λιθουανία να τον βοηθήσει στην επαφή με Αμερικανούς επενδυτές. Και ο Τσιπ θα πάει και οι παροχές θα επεκταθούν και θα προστεθούν πράγματα, όπως ότι οι επενδυτές θα μπορούν να διορίζουν τοπικούς ειρηνοδίκες και δικαστές της επιλογής τους, να κάνουν επιλεκτική χρήση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, να έχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση «χωρίς πολλές ερωτήσεις» σε παγιδεύσεις τηλεφώνων και σε όλο τον μηχανισμό της κρατικής ασφάλειας.

Ο συγγραφέας δείχνει να ειρωνεύεται, αλλά ο Έλληνας αναγνώστης αναγνωρίζει ότι ο Τζόναθαν Φράνζεν είναι δυνατόν να μιλάει όχι μόνο για μια Λιθουανία που καταρρέει, όχι μόνο για μια Αμερική που θεωρεί ότι όλα αγοράζονται αλλά και για μια Ελλάδα που έχει ήδη πουληθεί και της λείπει από το όνομα μόνο η ορθή κατάληξη «Α.Ε».

Οι ιστορίες συγκλίνουν καθώς τα Χριστούγεννα έρχονται για να ακολουθήσει αμέσως μετά ο καθένας τον δρόμο του. Έναν δρόμο που μπορεί να μην είναι ο ίδιος ο οποίος τον οδήγησε στο Σαιντ Τζουν και στο πατρικό σπίτι. Η ιστορία κλείνει με αισιοδοξία, καθώς ο καθένας στην οικογένεια διορθώνει ό,τι μπορούσε να διορθώσει στη ζωή του.

 

Οι διορθώσεις
Τζόναθαν Φράνζεν
Μετάφραση: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Ψυχογιός
704 σελ.
ISBN 978-618-01-2157-5
Τιμή: €19,90
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»

Ένα βιβλίο για τις λέξεις και την ιστορία τους. Για τις λέξεις που χάθηκαν ανά τους αιώνες. Για εκείνες που έχουν άλλη σημασία για τις γυναίκες και άλλη για τους άντρες. Αλλά και ένα βιβλίο για τις...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
J. M. Coetzee: «Ο Πολωνός»

Διαβάζοντας τη νουβέλα Ο Πολωνός (2023) του Τζον Μάξγουελ Κούτσι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Χριστίνας Σωτηροπούλου, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια συνειδητοποιούν τη δύναμη που έχει ο...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»

Ο πολυγραφότατος Ισπανός συγγραφέας από την Καρθαγένη, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, έχει φωτίσει πολλές φορές μέσα από τα μυθιστορήματά του άγνωστες στιγμές της Ιστορίας. Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, μέχρι στιγμής,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.