Αχμέτ Ουμίτ: «Η δολοφονία του σουλτάνου»
Το σύγχρονο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα θίγει ποικίλα ζητήματα που άπτονται της κοινωνίας, της πολιτικής, της επιστήμης, της τέχνης μα και της Ιστορίας. O Αχμέτ Ουμίτ (1960), ο οποίος ζει στην Κωνσταντινούπολη, γνωστός στους Έλληνες αναγνώστες από τα προηγούμενα μυθιστορήματά του (έχουν εκδοθεί από τον Πατάκη και τον Κέδρο), χρησιμοποιεί την αστυνομική λογοτεχνία για να μιλήσει για την ιστορία της πατρίδας του. Εδώ, καταπιάνεται με την κατάκτηση της Πόλης, την Άλωση, από τον Μωάμεθ Β΄ το 1453. Ωστόσο, για να φθάσει ως εκεί γράφει μια ιστορία σημερινή με σύγχρονους ήρωες.
Το μυθιστόρημα Η δολοφονία του σουλτάνου, με υπότιτλο Έρωτας και θάνατος στον λαβύρινθο της Πόλης, αρχίζει με την αφήγηση του Μουστάκ Σερχαζίν, καθηγητή Ιστορίας, ο οποίος μιλάει για τη Νουζχέτ, η οποία τον εγκατέλειψε πριν από είκοσι ένα χρόνια. Η απώλειά της του στοίχισε ακριβά και ήταν κάτι που δεν μπορούσε να ξεπεράσει. Ήταν η γυναίκα της ζωής του, η βασίλισσά του. Ξαφνικά, του τηλεφωνεί και του ζητάει να πάει να τη συναντήσει. Προβληματισμένος για το σκοπό της συνάντησης (άραγε θέλει να ξαναρχίσουν;), πάει στο σπίτι της και τη βρίσκει νεκρή. Δολοφονήθηκε μ’ έναν χαρτοκόπτη, στου οποίου τη λαβή είναι χαραγμένη η βούλα του Μωάμεθ του Πορθητή. Ποιος τη σκότωσε; Το κίνητρο είναι ερωτικό; Μήπως έπεσε θύμα των θεωριών της;
O Αχμέτ Ουμίτ χρησιμοποιεί την αστυνομική λογοτεχνία για να μιλήσει για την ιστορία της πατρίδας του. Εδώ, καταπιάνεται με την κατάκτηση της Πόλης, την Άλωση, από τον Μωάμεθ Β΄ το 1453.
Οι ύποπτοι για τη δολοφονία είναι αρκετοί, άνθρωποι που είχαν λόγους να διαπράξουν το περίεργο έγκλημα με τα σκοτεινά σημάδια. Πρώτα πρώτα έχουμε τον Ακίν, συνεργάτη της Νουζχέτ, ο οποίος έχει ιδιαίτερες ερωτικές προτιμήσεις. Μήπως είναι ο καθηγητής Ταχίρ; Προτού η αστυνομία προλάβει να λύσει το μυστήριο, γίνεται κι άλλη δολοφονία, πάλι κάποιος ειδικός στην ιστορία του Πορθητή. Τα πράγματα περιπλέκονται.
Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από τους δύο πρωταγωνιστές, τη Νουζχέτ και τον Μουστάκ, οι οποίοι είναι ιστορικοί, αυθεντίες στον τομέα τους. Εκείνη είχε γράψει μια μελέτη για τον Πορθητή, όπου ισχυριζόταν ότι ενδεχομένως δολοφόνησε τον πατέρα του, τον Μουράτ. Με δεδομένο ότι υπάρχουν φήμες ότι και ο Μωάμεθ –που λέγεται πως σκότωσε έναν αδελφό του για να γίνει σουλτάνος στη θέση του πατέρα του– δολοφονήθηκε από έναν γιο του, η υπόθεση φαίνεται ενδιαφέρουσα. Επομένως, και ο αφηγητής, ο Μουστάκ, είναι επίσης ύποπτος για τη δολοφονία της Νουζχέτ, διότι κι αυτός έχει μελετήσει το ίδιο ζήτημα. Μάλιστα, κι οι δύο έχουν ασχοληθεί με τον Φρόιντ και τον Ντοστογιέφσκι. Τους ενδιαφέρουν οι μελέτες με το θέμα «πατροκτονία - τεκνοκτονία - αδελφοκτονία». Θυμίζουμε πως ο Αχμέτ Ουμίτ διακρίνεται για φιλελληνισμό. Αφηγούμενος την πολιορκία και την άλωση της Πόλης, βασισμένος βεβαίως σε ιστορικά βιβλία που δεν επιδέχονται παρερμηνείες, δεν διστάζει να αναφερθεί στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο και να τον χαρακτηρίσει «γενναίο άνδρα».
Είναι φανερό πως στη γειτονική χώρα έχει αναπτυχθεί η αστυνομική λογοτεχνία σε ικανοποιητικό βαθμό και από τα μυθιστορήματα που έχουν μεταφραστεί στη γλώσσα μας προκύπτει ότι αρκετά από αυτά είναι αξιανάγνωστα.
Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό πως στη γειτονική χώρα έχει αναπτυχθεί η αστυνομική λογοτεχνία σε ικανοποιητικό βαθμό, και από τα μυθιστορήματα που έχουν μεταφραστεί στη γλώσσα μας προκύπτει ότι αρκετά από αυτά είναι αξιανάγνωστα. Όσον αφορά το παρόν μυθιστόρημα, εκτός από το ενδιαφέρον θέμα, βρίσκουμε σε αυτό και μια ακόμα ξενάγηση στην Πόλη, κάτι που συνέβη με ένα άλλο σημαντικό βιβλίο του, το Μνήμες της Κωνσταντινούπολης (εκδόσεις Πατάκη) που έχει γίνει μπεστ σέλερ.
Η δολοφονία του σουλτάνου
Έρωτας και θάνατος στον λαβύρινθο της Πόλης
Αχμέτ Ουμίτ
Μετάφραση: Θάνος Ζαράγκαλης
Πατάκης
633 σελ.
ISBN 978-960-16-5539-0
Τιμή: €18,80
