Pedro Juan Gutiérrez: «Βρόμικη σάρκα»
Φιλία, σεξ και επανάσταση
Δεν είναι πολλοί οι σύγχρονοι Κουβανοί συγγραφείς που μεταφράζονται στην ελληνική γλώσσα και έχουν αποκτήσει πιστούς οπαδούς στη χώρα μας. Ένας από αυτούς είναι ο Λεονάρδο Παδούρα, άλλος ο Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες. Και οι δύο ζουν στην Αβάνα, και οι δύο κάνουν κριτική στο κουβανικό καθεστώς, εκείνο που προέκυψε από την Επανάσταση του 1959 και φέρει τη σφραγίδα των αδελφών Κάστρο, του Φιδέλ και του Ραούλ. Ο Γκουτιέρες (1950) διεκδικεί και τον τίτλο του άκρως τολμηρού μυθιστοριογράφου (τον έχουν αποκαλέσει επίγονο του Τσαρλς Μπουκόφσκι), καθώς τα βιβλία του περιέχουν σκληρές εκφράσεις που αφορούν τον ερωτισμό των ηρώων. Βασικός πρωταγωνιστής των ιστοριών του είναι ο Πέδρο Χουάν, δηλαδή ο ίδιος ο συγγραφέας, ο οποίος δίνει στον αναγνώστη την εντύπωση πως είναι μέγας εραστής: δεν του γλιτώνει κανένα θηλυκό που βάζει στο μάτι.
Με τη Βρόμικη σάρκα, την ιστορία μιας φιλίας, o Γκουτιέρες αποδεικνύεται για μια φορά ακόμα καλός αφηγητής και κυρίως οξύς ανατόμος της κουβανικής κοινωνίας τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης.
Εδώ, όμως, στο Βρόμικη σάρκα, την παράσταση κλέβει ο Φαμπιάν, γιος της Λουθία και του Φελίπε, ενός ζευγαριού που μετανάστευσε στην Κούβα από την Ισπανία. Οι πρώτες τολμηρές εικόνες του βιβλίου είναι ο θηλασμός της Λουθία από το στήθος της μητέρας της και ο τρόπος που ο άγαρμπος Φελίπε έκανε έρωτα στη γυναίκα του: μπαμ και κάτω. Στην πραγματικότητα, ο Φαμπιάν είναι καρπός μιας ερωτικής στιγμής κατά την οποία ο πατέρας του δεν ήθελε παιδί, επειδή του άρεσε η ανεξαρτησία και η ελευθερία του. Δεν ήθελε υποχρεώσεις κανενός είδους, δεν είχε φίλους, δεν ενδιαφερόταν για κοινωνική ζωή. Όταν οι αντάρτες του Κάστρο και του Γκεβάρα πολεμούσαν στην οροσειρά της Σιέρα Μαέστρα το στρατό του δικτάτορα Μπατίστα, ο Φελίπε κοίταζε τη δουλειά του, ήταν ιδιοκτήτης μιας αποθήκης εισαγωγής τροφίμων. Κι όταν οι αντάρτες μπήκαν στην Αβάνα, νικητές και τροπαιούχοι, αυτός άρχισε να προβληματίζεται για το τι μέλει γενέσθαι.
Σύντομα, έγινε ανήσυχος όπως οι περισσότεροι εύποροι Κουβανοί, διότι οι νέοι κυβερνήτες προχώρησαν στο μοίρασμα της γης των μεγάλων ιδιοκτητών, στις εθνικοποιήσεις των αμερικανικών εταιρειών πετρελαίου και των μεγάλων επιχειρήσεων. Μετά την αποτυχημένη εισβολή μισθοφόρων στον Κόλπο των Χοίρων τον Απρίλιο του 1961, η Κούβα δέθηκε στο άρμα της Σοβιετικής Ένωσης και ο Φιδέλ δήλωσε: «Αυτό το κράτος είναι σοσιαλιστικό!». Τότε επακολούθησε κύμα φυγής από την Κούβα κι ο Φελίπε ένιωθε ότι τα πάντα παρασύρονταν από έναν ασυγκράτητο ανεμοστρόβιλο. Ωστόσο, αυτός έμεινε στην Κούβα με την οικογένειά του, έμεινε σε μια χώρα όπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι ομογενοποιήθηκαν: δεν υπήρχε πια ανώτερη, μεσαία και κατώτερη τάξη πολιτών: όλοι ήταν πλέον ίδιοι.
Σε αυτό το σημείο του βιβλίου μπαίνει ως αφηγητής ο Πέδρο Χουάν, ο οποίος διεκτραγωδεί τα βάσανα της οικογένειάς του από την πολιτική εθνικοποιήσεων του νέου καθεστώτος. Ο πατέρας του είχε μια επιχείρηση πώλησης παγωτών, τα έχασε όλα κι έγινε φτωχός. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘60 άρχισε να ξυπνάει σεξουαλικά. Ερωτεύτηκε μια γειτόνισσά του, μητέρα διδύμων, και αυνανιζόταν τακτικά. Στο γυμνάσιο είχε συμμαθητή τον Φαμπιάν, ο οποίος ήταν ένα δειλό παιδί με ομοφυλοφιλικές τάσεις. Μεταξύ τους αναπτύχθηκε ένα αίσθημα φιλίας. Αφού περιγράψει την εποχή της νεότητάς τους, τότε που ήταν παραπληροφορημένοι, νέοι και αθώοι, εποχή που η επαναστατική κυβέρνηση μιλούσε συνεχώς για πατρίδα, αξιοπρέπεια, θυσία, κουράγιο, παραγωγικότητα, αφοσίωση, ισότητα, διεθνισμό, ενώ στη χώρα «επικρατούσε πείνα», ο Πέδρο Χουάν, που διασκέδαζε μόνο με το σεξ, αφηγείται τη ζωή του Φαμπιάν που εργάστηκε αργότερα σ’ ένα εργοστάσιο. Κι όμως έπαιζε καλό πιάνο, ήταν μουσικός. Εκεί έμπλεξε ερωτικά μ’ έναν μαύρο και άρχισε η κατρακύλα του. Το τέλος του μυθιστορήματος που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα είναι δραματικό, ο αναγνώστης νιώθει ένα πλάκωμα στην καρδιά.
Με τη Βρόμικη σάρκα (πρωτότυπος τίτλος Fabián y el caos), την ιστορία μιας φιλίας, o Γκουτιέρες αποδεικνύεται για μια φορά ακόμα καλός αφηγητής και κυρίως οξύς ανατόμος της κουβανικής κοινωνίας τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης.
Βρόμικη σάρκα
Pedro Juan Gutiérrez
Μετάφραση: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη
Μεταίχμιο
296 σελ.
ISBN 978-618-03-0240-0
Τιμή: €15,50
