fbpx
Μαίρη Σέλεϊ: «Φρανκενστάιν» κριτική της Ανθούλας Δανιήλ

Μαίρη Σέλεϊ: «Φρανκενστάιν»

Η Μαίρη Σέλεϊ έζησε μια περιπετειώδη ζωή, έξω από τους ηθικούς και κοινωνικούς κανόνες της εποχής της από πολύ νωρίς. Στα δεκαεπτά της, το 1814, ερωτεύτηκε τον ποιητή Πέρσι Μπις Σέλεϊ, μια προσωπικότητα επίσης εξωσυμβατική, και έφυγε μαζί του, ενώ εκείνος ήταν ήδη παντρεμένος με τη Χάριετ. Το 1816 η Χάριετ αυτοκτόνησε και ο Πέρσι παντρεύτηκε τη Μαίρη. Η ζωή τους ήταν μια διαρκής περιπέτεια· ταξίδια σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, οικονομικές δυσκολίες και θάνατοι, κυρίως των παιδιών που είχε ο Πέρσι με τις διάφορες γυναίκες που βρίσκονταν γύρω του. Ο Πέρσι πνίγηκε σε ναυάγιο το 1822 στην Ιταλία. Η Μαίρη επέστρεψε στο Λονδίνο με το ένα από τέσσερα παιδιά της, που πέθαναν το ένα μετά το άλλο. Στο Λονδίνο, επιμελήθηκε το έργο του συζύγου της και συνέχισε να γράφει μέχρι τον θάνατό της, το 1851. Από τα μυθιστορήματά της το πιο διάσημο είναι ο Φρανκενστάιν, το οποίο γεννήθηκε στις όχθες της λίμνης της Γενεύης, στη βίλα του Λόρδου Βύρωνα, όπου φιλοξενήθηκαν αυτή και ο Πέρσι και όταν ο Βύρων ζήτησε από τους καλεσμένους του να γράψουν μια ιστορία τρόμου.

Η ιδέα του μυθιστορήματος εντάσσεται στο πλαίσιο του ρομαντικού κινήματος, του οποίου οι εκπρόσωποι γοητεύονται από τις μεγάλες ιδέες, τη δύναμη της επιστήμης, την αγάπη προς την ελευθερία, τη φύση, τον αγώνα, βεβαίως τον έρωτα, το παράδοξο και το εξωπραγματικό. Οι εκφραστές του κινήματος σύμφωνα με το μυθιστόρημα μπορούν να ανατρέψουν τα πεπρωμένα της ζωής, αρχίζοντας από την προσωπική τους ζωή, την οποία ζουν σαν προάγγελοι του χιπισμού. Στο κίνημα και στην παρέα του Λόρδου Βύρωνα, πέραν της Μαίρης και του Πέρσι ανήκουν ο Ρόμπερτ Μπερνς και ο Τζον Κητς. Όλοι ξεχωριστές προσωπικότητες, ανατροπείς και περιφρονητές των κοινωνικών κανόνων και συμβάσεων, πράγμα το οποίο θα πληρώσουν με ψυχικό κόστος. Η Μαίρη πέθανε στα πενήντα τέσσερα χρόνια της. Ο Βύρων στα τριάντα έξι, ο Πέρσι στα τριάντα, ο Κητς στα είκοσι έξι. Κι έτσι, για την ενημέρωση, επειδή όλοι τους ήταν και φιλέλληνες, στην τσέπη του πνιγμένου Σέλεϊ βρέθηκε ο Σοφοκλής.

Η ιδέα του μυθιστορήματος εντάσσεται στο πλαίσιο του ρομαντικού κινήματος, του οποίου οι εκπρόσωποι γοητεύονται από τις μεγάλες ιδέες, τη δύναμη της επιστήμης, την αγάπη προς την ελευθερία, τη φύση, τον αγώνα, βεβαίως τον έρωτα, το παράδοξο και το εξωπραγματικό

Το βιβλίο ανοίγει με τις επιστολές που στέλνει ο Ρόμπερτ Ουόλτον στην αδελφή του, Μαργαρίτα. Ο Ουόλτον σκοπεύει να ταξιδέψει με πλοίο στον Βόρειο Πόλο, όπου βρίσκει έναν ταλαιπωρημένο, σχεδόν μισοπεθαμένο άνθρωπο. Είναι ο Βίκτορ Φρανκενστάιν, ο γιατρός, ο οποίος ψάχνει να βρει ένα γιγαντιαίο «πλάσμα» που κυκλοφορεί στους πάγους. Πρόκειται για το δημιούργημά του, το οποίο στη συνέχεια εγκατέλειψε κι εκείνο από μοναξιά και έλλειψη αγάπης εκδικείται σκοτώνοντας τα μέλη της οικογένειας Φρανκενστάιν.

Η ιστορία είναι γνωστή και οι κινηματογραφικές της εκδοχές πολλές. Στο βιβλίο της, η Μαίρη βρίσκει την ευκαιρία να θίξει όλες εκείνες τις ιδέες του ρομαντισμού, όπως: την αγάπη για την επιστημονική γνώση («Οι φυσικές επιστήμες είναι ο δαίμονας που καθόρισε τη μοίρα μου»), αλλά και τη δυστυχία από τη γνώση: «Αν, αντί να κάνει εκείνη την παρατήρηση, ο πατέρας μου έμπαινε στον κόπο να μου εξηγήσει [...] είναι πιθανόν οι σκέψεις μου να μην έπαιρναν ποτέ τον μοιραίο δρόμο που με οδήγησε στην καταστροφή». Την ελευθερία της πατρίδας: «ο πατέρας της μικρής ήταν από εκείνους του Ιταλούς [...] αγωνίστηκε για την ελευθερία της χώρας του από τον αυστριακό ζυγό και θυσιάστηκε γι’ αυτόν το σκοπό». Το μεγαλείο της φύσης με τις αλλαγές της, όπως φαίνεται στην περιγραφή των Άλπεων, φιλοξενούμενη του Λόρδου Βύρωνα στη βίλα. Αυτοβιογραφείται μάλιστα όταν βάζει τον ήρωά της να λέει πως: «Οι γονείς μου [...] δεν ήταν οι τύραννοι που όριζαν τη μοίρα μας σύμφωνα με τις ιδιοτροπίες τους». Η φράση όμως «το ελιξίριο της ζωής είναι σκέτη χίμαιρα» παραπέμπει στην αναδίπλωση των προωθημένων απόψεων της ρομαντικής συγγραφέως. Οι μελετητές υποστηρίζουν πως το «πλάσμα» δεν είναι άλλο από αλληγορία της δικής της δυστυχισμένης ζωής.

Το βιβλίο είναι καλομεταφρασμένο, διαβάζεται με πολύ ενδιαφέρον, έχει ομαλή αφήγηση και ενδιαφέρουσες ιδέες, πίσω από τον εξωπραγματικό του μύθο, ο οποίος επιβεβαιώνει το πεπερασμένο της ανθρώπινης γνώσης και των δυνάμεών της.

 

Φρανκενστάιν
Μαίρη Σέλεϊ
μετάφραση: Εύη Βαγγελάτου
Μίνωας
350 σελ.
Τιμή € 14,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Pip Williams: «Το λεξικό των χαμένων λέξεων»

Ένα βιβλίο για τις λέξεις και την ιστορία τους. Για τις λέξεις που χάθηκαν ανά τους αιώνες. Για εκείνες που έχουν άλλη σημασία για τις γυναίκες και άλλη για τους άντρες. Αλλά και ένα βιβλίο για τις...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
J. M. Coetzee: «Ο Πολωνός»

Διαβάζοντας τη νουβέλα Ο Πολωνός (2023) του Τζον Μάξγουελ Κούτσι, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Χριστίνας Σωτηροπούλου, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια συνειδητοποιούν τη δύναμη που έχει ο...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ
Arturo Pérez-Reverte: «Ο Ιταλός»

Ο πολυγραφότατος Ισπανός συγγραφέας από την Καρθαγένη, ο Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε, έχει φωτίσει πολλές φορές μέσα από τα μυθιστορήματά του άγνωστες στιγμές της Ιστορίας. Έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά, μέχρι στιγμής,...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.