A.S.A. Harrison: «Η σιωπηλή σύζυγος»
Η Χάρισον είναι η Καναδέζα συγγραφέας που πέθανε από καρκίνο μόλις τελείωσε το γράψιμο του πρώτου της μυθιστορήματος. Ήταν εξήντα πέντε ακριβώς. Να υποψιαζόταν, άραγε, την απήχηση του βιβλίου της όταν περιέγραφε τη ζωή μιας γυναίκας που ζούσε έντονα τις στιγμές, από την απόλαυση του μαγειρέματος μέχρι τη βόλτα του σκύλου στη φαντασμαγορική πόλη του Σικάγου, όπου σφυρηλάτησε την ταυτότητά της και πρόκοψε ως επαγγελματίας; Θα μπορούσε άραγε να το φανταστεί, εκείνη η τόσο προγραμματισμένη και οξυδερκής ψυχοθεραπεύτρια, συμβουλευτική ψυχολόγος η ιδιότητά της, ότι ένας έρωτας που εκρήγνυται στη φλόγα του πάθους και εκτοξεύεται σαν πύραυλος σε τροχιά, μπορεί να χάσει στο μέλλον την ορμή του, να συμπτυχθεί σαν τις πτυχές του ακορντεόν, να συντριβεί μέσα σε ομοβροντία πυροβολισμών;
Το μυθιστόρημα Η σιωπηλή σύζυγος είναι ένα καλογραμμένο ψυχολογικό θρίλερ που εκτυλίσσεται στο Σικάγο και σκιαγραφεί τα αντιμαχόμενα ψυχολογικά πορτρέτα δύο εραστών, που μετατρέπονται με τον χρόνο σε υποτιθέμενο δολοφόνο και άτυχο θύμα.
Το μυθιστόρημα Η σιωπηλή σύζυγος είναι ένα καλογραμμένο ψυχολογικό θρίλερ που εκτυλίσσεται στο Σικάγο και σκιαγραφεί τα αντιμαχόμενα ψυχολογικά πορτρέτα δύο εραστών, που μετατρέπονται με τον χρόνο σε υποτιθέμενο δολοφόνο και άτυχο θύμα. Αποτελείται από δύο μέρη, το πρώτο από είκοσι οκτώ κεφάλαια (σσ.1-327), όπου οι φωνές εναλλάσσονται. Ο αφηγητής μιλά εκ μέρους «εκείνης» και «εκείνου» περιγράφοντας μια μακρόχρονη σχέση που διαλύεται, καθώς με τρόπο ανεπαίσθητα ύπουλο οδεύει προς την καταστροφή, τη θύελλα που αναμφίβολα προμηνυόταν, αλλά κανείς δεν γνώριζε πότε ακριβώς θα ξεσπούσε. Συμβιβασμός, περιορισμός προσδοκιών, παραίτηση που έρχεται να αντικαταστήσει τον αρχικό ενθουσιασμό, κυνισμός που υποσκελίζει την ελπίδα, αποσάθρωση που αφήνεται να δράσει ανεξέλεγκτη. Ανάμεσά τους η πεισματική προσποίηση, η συγκάλυψη. «Προσποιήσου, κάνε κάτι μηχανικά, μην πεις λέξη. Κάνε πως όλα είναι καλά και θα είναι καλά. Το μεγάλο ταλέντο της Τζόντι είναι η σιωπή της, και πάντα το αγαπούσε αυτό πάνω της, το ότι ξέρει να κοιτάει τη δουλειά της, να κρύβει τις σκέψεις της, όμως η σιωπή είναι ταυτόχρονα και το όπλο της. Μια γυναίκα που αρνείται να φέρει αντίρρηση, που δεν φωνάζει, δεν ουρλιάζει – υπάρχει δύναμη σ' αυτό και εξουσία». Η Τζόντι είχε τον δικό της τρόπο να αντιπαρέρχεται το συναίσθημα και ήξερε να αποφεύγει τις κατηγορίες και τους διαπληκτισμούς, όσο κι αν ο σύντροφός της, ο Τοντ, καταλάβαινε πως με τον τρόπο αυτό εκείνη βασανιζόταν ανελέητα. Επειδή η Τζόντι «δεν ήταν ο άνθρωπος που νόμιζε πως ήταν: το γερό κλαδί που λυγίζει στον άνεμο και δεν σπάει, εκείνη που τα γυρίζει όλα στην πλάκα και έχει κάνει επάγγελμα το να βοηθάει τους άλλους να γίνουν ανθεκτικότεροι, όπως η ίδια [...]».
Στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος (σσ.329-394) ο αφηγητής μιλά εκ μέρους «εκείνης». Έχει προηγηθεί η θύελλα που ξέσπασε με την απόφαση του σαρανταεξάχρονου ήδη Τοντ να ζήσει με την κατά πολύ μικρότερή του Νατάσα, που περιμένει το παιδί του. Ο Τοντ έχει εγκαταλείψει τη μεσοαστική πολυτέλεια του διαμερίσματός του, όπου όλα χάρη στην Τζόντι λειτουργούν με απόλυτη τάξη. Μπορεί και να έχει μετανιώσει γι' αυτό, όμως είναι πλέον αργά να φύγει από τον εφιάλτη που είναι πλέον υποχρεωμένος να βιώνει. Του λείπει η άνεση της παλιάς του ζωής, η διακριτικότητα της συντρόφου του, η άψογη μαγειρική της, η βραδινή βόλτα με τον σκύλο δίπλα στη λίμνη με την ανάσα του νερού. Τώρα εκείνη προσπαθεί να επιστρέψει στον κανονικό της ρυθμό, όμως η συνηθισμένη αυτοκυριαρχία και αυτοπεποίθησή της έχουν οριστικά χαθεί. Και πώς αλλιώς, αφού ο Τοντ πέθανε μέσα την Πόρσε του σταματημένη σ' ένα φανάρι νότια του Λουπ στο Σικάγο, όταν κάποιοι ένοπλοι σε διπλανό όχημα άνοιξαν πυρ εναντίον του. Πυροβολήθηκε στο κεφάλι. Δεν είχε καν ξεμπερδέψει με τις εκκρεμότητες που τον πίεζαν κι έφερναν τη Νατάσα εκτός εαυτού. Και πρώτα απ' όλα την έξωση της Τζόντι από το διαμέρισμά του (έστω και με όλα της τα υπάρχοντα), τον γάμο με τη Νατάσα (που δεν έγινε ποτέ), το πρόβλημα υγείας που εμφανίστηκε ξαφνικά, ακόμα και τη διόρθωση της διαθήκης του που καθιστά κληρονόμο του την Τζόντι. Η αστυνομική έρευνα έχει φυσικά καταλήξει σε συγκεκριμένα συμπεράσματα, όλα ωστόσο εξαρτώνται από τη στάση («τη νοοτροπία, την πεποίθηση, την ιστορία που λες στον εαυτό σου, όπως έχει πει ο Άντλερ»). Της είναι παράξενο να σκέφτεται πως ο γιος του Τοντ θα υπάρχει στον κόσμο τα χρόνια που έρχονται. Θα τον αναγνώριζε, άραγε, αν τον προσπερνούσε στον δρόμο; Θα μάθει, άραγε, ποτέ πώς ακριβώς πέθανε ο πατέρας του; Μα η Τζόντι δεν έχει κανένα πρόβλημα με τη συσκότιση των γεγονότων. «Μερικά πράγματα καλύτερα να μένουν αδιερεύνητα. Δεν χρειάζεται να κοιτάξεις την πραγματικότητα κατάματα, αν υπάρχει ευγενικότερος, ηπιότερος τρόπος [...]».
Η σιωπηλή σύζυγος
A.S.A. Harrison
μετάφραση: Νίνα Μπούρη
Πατάκης
400 σελ.
Τιμή € 17,90
