Raymond E. Feist: «Νυχτογέρακα»
Και μόνο η εικόνα, το χρώμα και η σύνθεση του εξωφύλλου, το είδος της γραμματοσειράς, ο τίτλος και, τέλος, το όνομα του συγγραφέα, αρκούν για να πάρουμε μια ιδέα από ατμόσφαιρα σκοτεινού μυθιστορήματος.
Το μυθιστόρημα του Raymond Feist, Νυχτογέρακα, έχει όλα τα στοιχεία του καλού παραδοσιακού παραμυθιού. Την έντονη δράση, το Κακό που παραμονεύει, το Καλό που απειλείται, την ίντριγκα, την προδοσία, τους μοχθηρούς ανθρώπους, τους υπερασπιστές της δικαιοσύνης, την παράλογη δύναμη.
Από τα αρχαία χρόνια είναι γνωστό πως οι μάντεις παρακολουθούσαν τη φύση, μελετούσαν το θρόισμα των φύλλων, το πέταγμα των πουλιών, τον ήχο των νερών, την τσίκνα, τον καπνό και πολλά άλλα, από τα οποία έπαιρναν σημαντικά μηνύματα. Κάπως έτσι και ο μεγάλος μάγος Παγκ λαμβάνει μήνυμα-όραμα μέσα στη νύχτα, που τον ταράζει και τον ξυπνάει. Η μυθική χώρα Μιδκημία κινδυνεύει από έναν τρομερό στρατό που βαδίζει εναντίον της. Η πανίσχυρη αυτοκρατορία του Μεγάλου Κες, παρά την ανυπέρβλητη δύναμή της, τον δίκαιο αυτοκράτορά της, την οικονομική ευημερία της, κινδυνεύει από σκληρούς και αδυσώπητους συνωμότες που έχουν εμπλέξει τους ευγενείς και άλλους επιφανείς της χώρας σε σκοτεινές υποθέσεις. Ένας εφιάλτης προδοσίας, δολοπλοκιών και φόνων μαγειρεύεται στους κόλπους της αρχαίας Αδελφότητας του Θανάτου – μιας φατρίας ανελέητων ασασίνων, δολοφόνων, δηλαδή που το όνομά τους λέγεται πάντα ψιθυριστά... νυχτογέρακα.
Όπως στον παράδεισο, όλα είναι καλά αλλά ο όφις παραμονεύει, έτσι και στο Κες, οι σκοτεινές δυνάμεις, τα «νυχτογέρακα» – και κάποιος θα πρέπει να τα αντιμετωπίσει. Μακριά από τις εστίες του Κακού, στη μακρινή πόλη Στάρντοκ, θα επιστρατευτούν από το μυστηριώδες Κονκλάβιο των Σκιών για να αντιμετωπίσουν τους κακούς δυο μικρά, ανήλικα ακόμη αγόρια, τα οποία όμως δεν έχουν εκπαίδευση ειδική. Η αθωότητα, με άλλα λόγια, θα στηθεί απέναντι στο Κακό και έτσι θα κερδίσει τη μάχη.
Μέχρι να γίνει αυτό, όμως, μπορούμε να πούμε πως εκείνο που διακρίνει το βιβλίο είναι η πολυπλοκότητα του μύθου, η ευρηματικότητα που έχει το Κακό να επανεμφανίζεται κάτω από διάφορες μορφές, η απέραντη φιλοδοξία των ανθρώπων για εξουσία, η μέθοδος και άλλα πολλά. Από άποψη τεχνική θα λέγαμε πως είναι εντυπωσιακή η σκηνοθεσία των πλάνων με την τοποθέτηση των προσώπων στον χώρο, έτσι όπως απαιτεί το πρωτόκολλο, αλλά και έτσι όπως είναι μυστικά συμφωνημένο. Τα βλέμματα των προσώπων, η ελαφρά, αλλά συνθηματική κίνηση του κεφαλιού ή των ματιών, το χέρι στο σπαθί που προμηνύει δράση. Τίποτα στη σκακιέρα του Feist δεν είναι τυχαίο και κάθε λεπτομέρεια συμβάλλει στην ανάπτυξη του σασπένς και στην προώθηση του μύθου:
«Έχουμε πολλούς λόγους να πανηγυρίζουμε στην Αυτοκρατορία» φώναξε ο Ντιιγκάι. «Διανύουμε περίοδο ειρήνης και οι σοδειές μας είναι πλούσιες. Ωστόσο, υπάρχει κι ένας λόγος για θλίψη. Στην καρδιά της Αυτοκρατορίας, ανάμεσα σ' όλα τα πλούσια δώρα με τα οποία έχουμε ευλογηθεί, υπάρχουν εκείνοι που πολύ θα ήθελαν να δουν το μεγαλείο μας να γίνεται στάχτη! Εκείνοι που γυρεύουν να καρφώσουν το μαχαίρι της προδοσίας στην καρδιά του Κες. Ακόμα κι αυτήν τη στιγμή, αυτοί οι προδότες βρίσκονται ανάμεσά μας!» Και αμέσως ακολουθούν σκηνές ωμής βίας και φρίκης με το αίμα να τινάζεται από τους κομμένους λαιμούς σαν να βγαίνει από ορμητικές βρύσες και δράστες μαγεμένα πρόσωπα, θηλυκά πλάσματα φονικά, τρελαμένα, παραδομένα στην παραφορά και τον παραλογισμό.
Εκείνο που πάντα καιροφυλακτεί πίσω από κάθε ανθρώπινη ενέργεια είναι το συμφέρον, η προσωπική φιλοδοξία, η με κάθε τρόπο διεκδίκηση της προσωπικής επιτυχίας, η επιθυμία για εξουσία και η χρησιμοποίηση όποιων σκοτεινών δυνάμεων για την επίτευξη. Το Κες π.χ. θα μπορούσε να είναι παράδεισος, εφόσον οι σοδειές είναι πλούσιες και τα αγαθά της ειρήνης αρκετά για όλους. Όμως όχι. Το δηλητήριο βρίσκεται στα φιλόδοξα άτομα και η αντινομία είναι στοιχείο της ζωής:
«Όλοι τους είναι ζωτικής σημασίας για την ύπαρξη του κόσμου μας. Ο ένας είναι δράση, ο άλλος αντίδραση, ο ένας έχει υψηλότερους στόχους και νόηση, ο άλλος εκπροσωπεί όλα τα αθέατα και ακατανόητα πράγματα, που πάντως είναι σημαντικά για την ύπαρξή μας». Και αυτή είναι η φύση των πραγμάτων. Σε κάθε δράση υπάρχει πάντα μια αντίδραση, θα ακολουθήσει η σύγκρουση και από αυτήν θα προκύψει μια νέα κατάσταση, η οποία με τη σειρά της θα επαναφέρει την ανατροπή.
Στο βιβλίο είναι, όπως άλλωστε σε όλους τους μύθους, διακριτά το Καλό και το Κακό. Η πανάρχαια πάλη ανάμεσα στο φως το σκοτάδι, που ο Feist τους δίνει όνομα ανάλογο με το φορτίο που πραγματικά έχουν και το υπαινίσσεται: «Ανιδιοτελής. Εκείνη που είναι το φως. Ακατονόμαστος. Αυτός που είναι στο Σκότος», οι δύο πηγές των θεμελιωδών αντιμαχόμενων δυνάμεων.
Κι επειδή οι άνθρωποι πάντα πίστευαν ή αρέσκονταν να πιστεύουν στην άνωθεν ή έξωθεν παρέμβαση, υπάρχουν οι θεοί, για των οποίων τον ρόλο ο συγγραφέας μάς πληροφορεί: «Οι σχέσεις μεταξύ θεών και ανθρωπότητας είναι πολύπλοκες. Οι ίδιοι οι θεοί είναι υλοποίηση του πώς τους βλέπει η ανθρωπότητα». Το καλύτερο παράδειγμα βέβαια αυτής της αντίληψης είναι ο ανθρωπομορφισμός και τα χαρακτηριστικά που τους έδωσε ο αρχαίος ελληνικός κόσμος.
Όσον αφορά το θέμα των συσχετισμών των δυνάμεων και την αντίληψη πως οι μικροί δεν μπορούν να τα βάλουν με τους δυνατούς, ο Feist προτείνει τη μέθοδο και την υπομονή:
«Φαντάσου, αν θες, πως είμαστε μυρμήγκια. Πρέπει να γκρεμίσουμε ένα πανίσχυρο φρούριο, ένα τεράστιο κτίσμα από πέτρα και πηλάσβεστο, και για να το κάνουμε αυτό έχουμε ως μοναδικό εργαλείο το σώμα μας. Οπότε μοχθούμε χρόνια ολόκληρα, αιώνες, χιλιετίες. [...] Αν όμως έχουμε ένα σχέδιο [...] μπορούμε να διαλέξουμε πού θα δαγκώσουμε. Δε θα τα βάλουμε με όλες τις πέτρες, μονάχα με το θεμέλιο πάνω στο οποίο στηρίζονται όλες οι άλλες [...] με το πέρασμα του χρόνου θα πέσουν... Εμείς μπορεί να μη δούμε το τέλος αυτού του αγώνα, αλλά με τον καιρό η θεά της Καλοσύνης και ο Ακατονόμαστος θα επιστρέψουν και η ισορροπία θα αποκατασταθεί». Κι έτσι, ο Feist εξασφάλισε τη νίκη του Kαλού για το παρόν αλλά και την αιώνια διαμάχη για τις μέλλουσες γενιές τις δικές μας, οι οποίες καθρεφτίζονται στις γενιές του μύθου του, ή και το αντίστροφο.
Το βιβλίο, πέρα από τον μύθο του, έχει ερείσματα φιλοσοφικά και κοινωνιολογικά, είναι απολαυστικό για τους λάτρεις του είδους και θα ήταν ενδιαφέρουσα η μεταφορά του στην οθόνη.
Νυχτογέρακα
Raymond E. Feist
μετάφραση: Κατερίνα Παντελίδου
Η Άγνωστη Καντάθ
381 σελ.
Τιμή € 22,00
