To μυθιστόρημα Η αφοσίωση του υπόπτου Χ του Κέιγκο Χιγκασίνο (Οσάκα, 1958), ενός δημοφιλούς συγγραφέα μυστηρίου, μπορεί να καταχωριστεί στη λεγόμενη «μαθηματική λογοτεχνία», το λογοτεχνικό είδος που στην Ελλάδα έχουν υπηρετήσει ο Απόστολος Δοξιάδης με το Ο θείος Πέτρος και η εικασία του Γκόλντμπαχ, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης με τα Πυθαγόρεια εγκλήματα, ο Αργύρης Παυλιώτης με το Επικηρυγμένο πρόβλημα και μερικοί ακόμα. Από τα μεταφρασμένα έργα, το πιο γνωστό σε αυτή την κατηγορία είναι Το θεώρημα του παπαγάλου του Ντενί Γκετζ. Οι συγκεκριμένοι συγγραφείς χρησιμοποιούν στη μυθοπλασία τα μαθηματικά, την επιστήμη της απόδειξης, ως τρόπο σκέψης, ως μέθοδο για να διευκολύνουν την ανάπτυξη της πλοκής και της δράσης, και όχι για να παρουσιάσουν επιστημονικές καινοτομίες. Πρώτος διδάξας ήταν ο Έντγκαρ Άλαν Πόε, ο οποίος στο κλασικό πλέον Οι φόνοι της οδού Μοργκ βάζει τον ήρωά του, τον ιδιωτικό ντετέκτιβ Ογκίστ Ντιπέν, να σκέφτεται αναλυτικά.

Στο παρόν, οι βασικοί ήρωες είναι δύο, ο Ισιγκάμι και ο Γιουκάβα. Ο πρώτος είναι μαθηματικός, ο δεύτερος φυσικός. Αμφότεροι έχουν εμπλακεί σε ένα έγκλημα που διαπράχτηκε από μια νέα γυναίκα, τη Γιασούκο, η οποία σκότωσε μέσα στο σπίτι της μαζί με την κόρη της, στραγγαλίζοντάς τον με καλώδιο, τον πρώην σύζυγό της που της ζητούσε χρήματα κι είχε γίνει φορτικός. Κι ο μεν Ισιγκάμι, βαθιά αφοσιωμένος στη γυναίκα, πιθανώς ερωτευμένος, προσπαθεί να τη γλιτώσει από τα χέρια της αστυνομίας κατασκευάζοντας για χάρη της ένα τέλειο άλλοθι, βασισμένο στη μαθηματική σκέψη, με την προϋπόθεση ότι οι δύο γυναίκες θ’ ακολουθήσουν τις οδηγίες του κατά γράμμα, ο δε Γιουκάβα συνεργάζεται με τον αστυνομικό που ερευνά την υπόθεση στη διαλεύκανσή της. Πρώην συμφοιτητές στο πανεπιστήμιο, εδώ ρίχνονται σε ανελέητη μάχη με μοναδικά όπλα την επιμονή, την ευφυΐα, μα και τη γνώση τους πάνω στους ανθρώπινους χαρακτήρες. Το μυθιστόρημα έχει αστέγους στο σημερινό Τόκιο, αλλά δεν είναι κοινωνικό. Αναφέρεται στα αισθήματα, πρωτίστως του Ισιγκάμι και δευτερευόντως της Γιασούκο, και από αυτή την άποψη δείχνει ανθρωπισμό και προκαλεί συγκίνηση. Ως αστυνομικό ανάγνωσμα έχει ένταση, σασπένς και ανατροπές που τέρπουν τον αναγνώστη.

Ωστόσο, ο συγγραφέας, πέρα από την τέρψη που προσφέρει, επιθυμεί να καταδείξει τις δυνατότητες των μαθηματικών και της φυσικής στην επίλυση μυστηρίων και στην ανεύρεση της αλήθειας, αδιαφορώντας για την απόδοση δικαιοσύνης. Γνωρίζοντας πως τα μαθηματικά δεν είναι ευχάριστο μάθημα, αντιθέτως είναι στριφνό και αποκρουστικό στους μαθητές της Ιαπωνίας, επιχειρεί να τα υπερασπίσει, να δείξει την ωφελιμότητά τους. Σε κάποια σελίδα του μυθιστορήματος, ένας μαθητής Λυκείου, του οποίου οι επιδόσεις στις εξετάσεις των μαθηματικών στο τέλος της χρονιάς ήταν οικτρές, ρωτάει τον καθηγητή των μαθηματικών που πιστεύει πως κάθε χρόνο οι μαθητές γίνονται όλο και πιο βλάκες: «Σε τι θα με ωφελήσει ο διαφορικός και ο ολοκληρωτικός λογισμός; Σκέτο χάσιμο χρόνου». Δεν είναι τυχαίο που ο Κέιγκο Χιγκασίνο βάζει ως βασικούς ήρωες έναν μαθηματικό και έναν φυσικό. Έχει τους λόγους του. Θέλει να δείξει τις διαφορετικές προσεγγίσεις των ειδικών πάνω στην επιστήμη των μαθηματικών και της φυσικής.

Η αφοσίωση του υπόπτου Χ
Keigo Higashino
μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης
Κλειδάριθμος
344 σελ.
Τιμή € 15,50

Ο Φίλιππος Φιλίππου είναι συγγραφέας.

Άλλα κείμενα:

• «Το αστυνομικό μυθιστόρημα την εποχή της κρίσης» του Φίλιππου Φιλίππου
• Γρηγόριος Ξενόπουλος: «Στέλλα Βιολάντη»
• Γιάννης Ν. Μπασκόζος: «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών»
• Σιδέρης Ντιούδης: «Η σελίδα έξι»
• Συλλογικό έργο (επιμέλεια: Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης): «Σμύρνη»

Twitter