Stéphane Miquel, Loïc Godart: «Ο παίκτης»
Η ολοένα αυξανόμενη διείσδυση των graphic novels στην ελληνική εκδοτική αγορά είναι δεδομένη, με ιδιαίτερα καλαίσθητες δουλειές και βιβλία που πραγματικά αποτελούν τέρψη οφθαλμών. Η διασκευή του Παίκτη, του κλασικού έργου του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι, από τους Στεφάν Μικέλ στο σενάριο και Λοΐκ Γκοντάρ στο artwork, έχει όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά και εκδόθηκε πρόσφατα στη χώρα μας από τις εκδόσεις Polaris, αποτελώντας μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ξαναδιαβάσει κανείς το ιδιαίτερο και αυτοβιογραφικό αυτό βιβλίο ή να συστηθεί με το έργο του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα.
Ο Παίκτης γράφτηκε το 1866, μια εποχή όπου ο Ντοστογιέφσκι, κάτω από την πίεση του εκδότη του αλλά και των δανειστών, του έπρεπε να παρουσιάσει ένα νέο μυθιστόρημα. Το κατάφερε μέσα σε είκοσι τέσσερις μέρες με τη βοήθεια της στενογράφου Άννας Γρηγόριεβνα Σνίτκινα, την οποία παντρεύτηκε λίγο αργότερα. Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία και κυρίως η εμπειρία του ως τζογαδόρου, καθώς και η σχέση του με τη συγγραφέα Απολινάρια Σούσλοβα, είναι η βάση για το ξετύλιγμα της ιστορίας, η οποία ασκεί κριτική στην πολιτική κατάσταση της εποχής, διεισδύοντας παράλληλα στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση.
Το έργο του σεναριογράφου Στεφάν Μικέλ ήταν εξαρχής δύσκολο, αφού έπρεπε να αναμετρηθεί με τον σπουδαίο Ρώσο συγγραφέα, αλλά η προσέγγιση του κειμένου έγινε με ιδιαίτερο σεβασμό και εκτίμηση –όπως φαίνεται και από τα παραπάνω αποσπάσματα–, με την ελεύθερη απόδοσή του να βρίσκεται σε σύμπνοια με το αρχικό κείμενο του Ντοστογιέφσκι [...]
Η υπόθεση έχει ως πρωταγωνιστή τον Αλεξέι Ιβάνοβιτς, έναν νέο που αποτελεί μέλος της ακολουθίας ενός Ρώσου στρατηγού σε κάποια λουτρόπολη της Κεντρικής Ευρώπης. Ο έρωτάς του για την ανιψιά του στρατηγού είναι η σπίθα που θα τον παρακινήσει να ολισθαίνει στην εξάρτηση του τζόγου: «Ω με μεγάλη χαρά θα τους παράταγα όλους! Άλλα πώς να εγκαταλείψω την Παυλίνα; Πώς να πάψω να την παραφυλάω;! Τη μια μέρα, τη φοβάμαι. Την άλλη, ζηλεύω θανάσιμα. Εκείνη, εκείνη με τρελαίνει! Με τρελαίνει!». Η ρόδα γυρίζει και η ένταση του Αλεξέι κορυφώνεται: μαύρο ή κόκκινο, μονά ή ζυγά, κέρδος ή αποτυχία. «Ένα γύρισμα του τροχού κι όλα αλλάζουν! Δεν μ’ ενδιαφέρουν τα χρήματα. Κι όμως… Με πόση απληστία κοιτάζω τις μικρές στοίβες από χρυσά νομίσματα… Σαν μικρούς καιόμενους σωρούς, πυρωμένα κάρβουνα. Ούτε που ξέρετε για τι πράγμα μιλάω, έτσι; Για το θάρρος να ρισκάρεις… και να κερδίζεις!».
Το έργο του σεναριογράφου Στεφάν Μικέλ ήταν εξαρχής δύσκολο, αφού έπρεπε να αναμετρηθεί με τον σπουδαίο Ρώσο συγγραφέα, αλλά η προσέγγιση του κειμένου έγινε με ιδιαίτερο σεβασμό και εκτίμηση –όπως φαίνεται και από τα παραπάνω αποσπάσματα–, με την ελεύθερη απόδοσή του να βρίσκεται σε σύμπνοια με το αρχικό κείμενο του Ντοστογιέφσκι, αποπνέοντας ταυτόχρονα την καθηλωτική ατμόσφαιρα που υπάρχει στο έργο. Τα εύσημα αξίζουν και στον μεταφραστή Κωστή Σωχωρίτη για την εξαιρετικά προσεγμένη μετάφραση του.
Όσον αφορά την εικονογράφηση, κυριαρχούν τα μουντά χρώματα που επιτείνουν την ατμόσφαιρα της εποχής, ενώ τόσο το σχέδιο, όσο και οι χρωματισμοί του Λοΐκ Γκοντάρ είναι ιδιαίτερα ταιριαστοί με το ύφος του έργου.
Η ελληνική έκδοση είναι ιδιαίτερα προσεγμένη τόσο στη μετάφραση, όσο ακόμη και στην επιλογή του σχήματος, καθώς και του χαρτιού στο οποίο τυπώθηκε αυτό το θαυμάσιο graphic novel, συντελώντας στο να το απολαύσουν τόσο οι κομίστες, όσο και οι θαυμαστές του Ντοστογιέφσκι.
Ο παίκτης
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
Στεφάν Μικέλ, Λοΐκ Γκοντάρ
Μετάφραση: Κωστής Σωχωρίτης
Εικονογράφηση: Loic Godart
Polaris
96 σελ.
ISBN 978-960-6829-86-4
Τιμή: €10,50