Jim Ottaviani: «Το παιχνίδι της μίμησης»
Ο κορυφαίος Βρετανός επιστήμονας Άλαν Τιούρινγκ γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1912 και διέπρεψε ως μαθηματικός, ως θεωρητικός της Λογικής, ενώ βοήθησε τα μέγιστα στην αποκωδικοποίηση των μυστικών κωδικών του γερμανικού στρατού και συγκεκριμένα της περίφημης μηχανής Enigma, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στη συντόμευση του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και στο να σωθούν πολλές ανθρώπινες ζωές. Η συμβολή του υπήρξε τεράστια στους τομείς της επιστήμης των υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης θέτοντας τα θεμέλια της σύγχρονης πληροφορικής. Η ζωή του κόπηκε απότομα το 1954, στην ηλικία των 41 ετών, όταν έπειτα από μια ληστεία στο σπίτι του και την ομολογία για την ομοφυλοφιλία του (που τότε θεωρείτο έγκλημα στη Μεγάλη Βρετανία) οδηγείται σε δίκη, κρίνεται ένοχος, υποβάλλεται σε εμβολιασμούς με ενέσεις οιστρογόνων, με αποτέλεσμα να αναπτύξει γυναικομαστία και συμπτώματα κατάθλιψης και να οδηγηθεί στην αυτοκτονία, εξαιτίας όλων όσα είχε υποστεί.
Τον Σεπτέμβριο του 2009, έπειτα από μισό και πλέον αιώνα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Γκόρντον Μπράουν, δεχόμενος συλλογή υπογραφών εξέδωσε δήλωση απολογίας προς τον Άλαν Τιούρινγκ όπου ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Λυπούμαστε. Σου άξιζαν πολύ περισσότερα», ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα η βασίλισσα Ελισάβετ Β΄ απένειμε άφεση στον κορυφαίο Βρετανό επιστήμονα.
Η σύντομη ζωή του Άλαν Τιούρινγκ είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια προκαλεί έντονο ενδιαφέρον με πολλά βιβλία να βλέπουν το φως της δημοσιότητας και με την ταινία του 2014 που είχε τον τίτλο Το παιχνίδι της μίμησης να αποτελεί το αποκορύφωμα του ενδιαφέροντος. Στα πλαίσια αυτά το 2016 εκδόθηκε σε σενάριο του Jim Ottaviani (γνωστού από το graphic novel Φάινμαν) και σχέδιο του Leland Purvis το graphic novel Το παιχνίδι της μίμησης: Ο Άλαν Τιούρινγκ αποκωδικοποιείται, όπου περιλαμβάνονται τα σημαντικότερα περιστατικά της γεμάτης περιπέτειες ζωής του Τιούρινγκ, καθώς και τα αποτελέσματα των ερευνητικών του αναζητήσεων στους τομείς των μαθηματικών, της βιολογίας, της τεχνητής νοημοσύνης και ευρύτερα των επιστημών. Το βιβλίο εκδόθηκε πρόσφατα στη χώρα μας σ’ έναν καλαίσθητο τόμο από τις εκδόσεις Κριτική και είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσει κανείς, αν δεν τον γνωρίζει ήδη, τον ιδιαιτέρως ταλαντούχο Τιούρινγκ μέσω του επιτυχημένου κειμένου του Ottaviani και του πολύ ταιριαστού σχεδίου του Purvis, όπου πέρα από την ομορφιά των σχεδίων, έχει προσεχτεί ιδιαίτερα η ιστορική αναπαράσταση της εποχής.
Ο σεναριογράφος στηρίχτηκε σε μια πληθώρα βιβλίων, αρχείων και πηγών για να γράψει το σενάριό του και να ξεκινήσει να ξεδιπλώνει τη ζωή του Τιούρινγκ, χρησιμοποιώντας το τέχνασμα της αφήγησης μέσω των μαρτυριών αρκετών προσώπων, με κύρια από αυτά τη μητέρα του, αλλά και τον βασικό ήρωα.
Το βιβλίο ξεκινάει πηγαίνοντάς μας στα μαθητικά χρόνια του Τιούρινγκ και την εκδήλωση της έφεσης του στα μαθηματικά και τη φυσική, ενώ βλέπουμε την έκδηλη αγάπη του στον αθλητισμό και ειδικότερα στο τρέξιμο, στο σκάκι και το αυξανόμενο ενδιαφέρον του για την κβαντομηχανική. Σύντομα έρχεται η πρώτη δημοσίευση στη Μαθηματική Εταιρεία του Λονδίνου και το κάλεσμα του στο Πρίνστον. Ένα μεγάλο μέρος, όπως είναι το αναμενόμενο, αφιερώνεται στην επιστροφή του στη Μεγάλη Βρετανία μετά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και στην τεράστια προσπάθειά του να αποκρυπτογραφήσει τα μυστικά μηνύματα που μετέδιδαν οι Γερμανοί μέσω της μηχανής Enigma. Την περίοδο αυτή θα προσπαθήσει, αποτυχημένα, να συνδεθεί ερωτικά με μια συνεργάτιδά του, την οποία αρραβωνιάζεται. Κατόπιν ακολουθεί το πιο τραγικό μέρος του graphic novel, όπου γνωστοποιείται η ομοφυλοφιλία του, οδηγείται στο δικαστήριο, όπου κρίνεται ένοχος, και κατόπιν της βάναυσης θεραπείας του οδηγείται στο μοιραίο τέλος με την πιθανή αυτοκτονία του.
Το Παιχνίδι της μίμησης είναι ένα απόλυτα προσεγμένο graphic novel, τόσο στο κείμενο, όσο στο σχέδιο και στους χρωματισμούς. Απαιτητικό, διότι αγγίζει έννοιες πολλών επιστημονικών πεδίων και ταυτόχρονα εύληπτο γιατί η ζωή του Touring ήταν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα καταφέρνοντας έτσι να αποτελεί μια εξαιρετική πρόταση για graphic novel και να διαβάζεται με αμείωτη προσοχή.
Το παιχνίδι της μίμησης
Ο Άλαν Τιούρινγκ αποκωδικοποιείται
Jim Ottaviani
Μετάφραση: Στάμος Τσιτσώνης
Εικονογράφηση: Leland Purvis
Κριτική
248 σελ.
ISBN 978-960-586-186-5
Τιμή: €18,00
