fbpx
Πίτερ Έιμς Κάρλιν: «Μπρους»  κριτική του Θανάση Αντωνίου

Πίτερ Έιμς Κάρλιν: «Μπρους»

Η rock βιβλιογραφία δεν ευτύχησε στην Ελλάδα κι όχι διότι δεν υπήρχαν αναγνώστες να τη στηρίξουν. Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, η παραγωγή επί χρόνια ήταν κάτω του μετρίου: οι περισσότερες εκδόσεις αποτελούσαν αποσπασματικές συρραφές δημοσιευμένων συνεντεύξεων, οι μεταφράσεις ήταν «ξύλινες», το φωτογραφικό υλικό φτωχό, οι πηγές άφαντες κ.λπ.

Η περίπτωση της σειράς Λατέρνατιβ που επιχειρεί να δημιουργήσει ο εκδοτικός οίκος To Ροδακιό είναι μια ευχάριστη έκπληξη. Μετά την αυτοβιογραφία του κιθαρίστα και συνθέτη των Rolling Stones Κιθ Ρίτσαρντς, κυκλοφορεί τώρα στη συγκεκριμένη σειρά ένα καταπληκτικό βιβλίο για τον Μπρους Σπρίνγκστιν, το οποίο υπογράφει ο Πίτερ Έιμς Κάρλιν (Peter Ames Carlin), δημοσιογράφος των New York Times και του περιοδικού People.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικό έργο, το οποίο αναδεικνύει όλα όσα λατρεύουμε –«ζηλεύουμε», στην περίπτωσή μου– στην αγγλοσαξονική δημοσιογραφία. Έρευνα του συγγραφέα στις πηγές επί χρόνια, ατελείωτα ταξίδια σε όλες τις πόλεις-σταθμούς της ζωής του Σπρίνγκστιν με αφετηρία, φυσικά, το Άσμπερι Παρκ του Νιου Τζέρσεϊ, στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, συνεντεύξεις με δεκάδες ανθρώπους που γνώρισαν ή συνεργάστηκαν με τον κορυφαίο Αμερικανό συνθέτη, τραγουδιστή και μουσικό. Και, βέβαια, πολλές ώρες συνεντεύξεων με όλα τα μέλη της οικογένειάς του και το ίδιο το Αφεντικό.

Κι επιπλέον, κοινωνιολογική ανάλυση της αμερικανικής κοινωνίας από τα τέλη της δεκαετίας του 1950 μέχρι και τις μέρες μας, ανθρωπογεωγραφική προσέγγιση της σχέσης του Σπρίνγκστιν με την ίδια τη χώρα του (η λατρεία που του δείχνει η Ανατολική Ακτή, η αποδοχή από την πλούσια Καλιφόρνια, η βήμα βήμα κατάκτηση της συντηρητικής ενδοχώρας κ.ά.), εμβάθυνση στη στιχουργική του ποιητή Σπρίνγκστιν, υπέροχη σκιαγράφηση της θρυλικής E- Street Band, που τον συνοδεύει σχεδόν 40 χρόνια, και ανάλυση της δομής που έλαβε, κυρίως μετά το 1970, η αμερικανική δισκογραφική βιομηχανία.

Φυσικά, από ένα τέτοιο πόνημα δεν λείπουν οι σχέσεις του Σπρίνγκστιν με το γυναικείο φύλο, η σχέση του με την εργατική τάξη, η πολιτική στάση του ανά τις δεκαετίες· το βιβλίο είναι ένα δοκίμιο για τη σύγχρονη Αμερική κι όχι απλώς η βιογραφία ενός ροκά...

Το παιδί απ' το Νιου Τζέρσεϊ

Ο συγγραφέας ξεκινάει πολύ πριν από τη γέννηση του Μπρους Σπρίνγκστιν, πιάνοντας το νήμα από την εποχή της εγκατάστασης των παππούδων του στο Νιου Τζέρσεϊ τον 19ο αιώνα (ολλανδικές, ιταλικές και ιρλανδικές ρίζες), γενέθλιο τόπο και κεντρικό σημείο αναφοράς σε όλη τη ζωή του, και συνεχίζει με τα μαθητικά κι εφηβικά του χρόνια, τις σχέσεις με τους γονείς του, τη διαμόρφωση του χαρακτήρα του στο φόντο μιας ευημερούσας μεν Αμερικής, αλλά με αρκετούς απόκληρους· η οικογένειά του δεν ήταν ποτέ εύπορη και η καθημερινότητα των Σπρίνγκστιν δεν ήταν αυτό που θα λέγαμε ειδυλλιακή.

Και μετά έρχεται η πρώτη κιθάρα (αγορασμένη από τη μαμά, φυσικά...), τα πρώτα συγκροτήματα, οι πρώτοι φίλοι από την ακμάζουσα μουσική κοινότητα της Νέας Υόρκης, οι πρώτες εμφανίσεις με την ορχήστρα του, τα πρώτα δολάρια στην τσέπη, που έφταναν μόνο για ένα χάμπουργκερ και μερικές μπίρες, το πρώτο συμβόλαιο με την Columbia και φυσικά ο πρώτος δίσκος, το θριαμβευτικό ακόμα και σήμερα Greetings From Asbury Park N.J. του 1973.

Η δομή του βιβλίου είναι ταυτόχρονα απλή και λειτουργική: ο συγγραφέας παρουσιάζει δίσκο προς δίσκο (και μετά περιοδεία ανά περιοδεία) τη μακρά πορεία του Σπρίνγκστιν από την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ προς το παγκόσμιο ακροατήριο, και κάθε φορά αναλύει το κεντρικό στιχουργικό θέμα του δίσκου – διαφορετικό κάθε φορά. Ταυτόχρονα, αναλύει την ισορροπία του Σπρίνγκστιν με την πολυμελή μπάντα του, ρίχνει φως στον κοινωνικό και πολιτικό περίγυρο, κάνει αναφορές στην τρέχουσα κατάσταση της δισκογραφικής βιομηχανίας, έτσι ώστε ο αναγνώστης παρακολουθεί ταυτόχρονα δύο και τρεις ιστορίες: τον Μπρους να ωριμάζει, την μπάντα να γίνεται το alter ego του, τις μάχες με τους γραφειοκράτες των δισκογραφικών, τον πολιτικό αντίκτυπο της στάσης του, αλλά και τον προσωπικό του βίο, τον γεμάτο από εναλλαγές συναισθημάτων, εισόδους κι εξόδους γυναικών, μέχρι το Αφεντικό να βρει την οικογενειακή γαλήνη με την Πάτι Σκιάλφα.

Εικόνες της Αμερικής

Το Όσκαρ για το «Streets Of Philadelphia» (1994), το σοκ της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και η άμεση ανταπόκριση του συνθέτη στην έκκληση για ψυχολογική στήριξη του αμερικανικού λαού, η διαμάχη –στη συνέχεια– με τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους, που πήγε να καπηλευτεί τον έντονο πατριωτισμό του Σπρίνγκστιν, η υποστήριξη στον Μπαράκ Ομπάμα, η κόντρα του Αφεντικού με την αστυνομία και τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης για το συγκλονιστικό «American Skin [41 Shots]» (στο οποίο καυτηριάζει την αδικαιολόγητη δολοφονία με 41 σφαίρες ενός μετανάστη από αστυνομικούς με πολιτικά), οι σχέσεις του με τους μάνατζερ και τους παραγωγούς, είναι μερικά από τα κεφάλαια που θα συναρπάσουν τον αναγνώστη.

Αν και παρακολουθώ τον Σπρίνγκστιν εδώ και περίπου τρεις δεκαετίες, αν κι έχω στη δισκοθήκη μου τα πάντα μέχρι το The Ghost Of Tom Joad (1995) κι έχω ακούσει όλα τα υπόλοιπα, «ξανάκουσα» και «ξαναδιάβασα» το Αφεντικό μέσα από το καταπληκτικό αυτό έργο. Είδα πτυχές της στιχουργικής του που μου είχαν διαφύγει κι άκουσα τη μουσική του με μια νέα διάθεση. Έμαθα την ιστορία πίσω από εμβληματικά τραγούδια που λάτρεψα, όπως το «The River» (1980), γνώρισα καλύτερα τους θρυλικούς συνεργάτες του, τους συγχωρεμένους Κλάρενς Κλέμονς (σαξόφωνο) και Ντάνι Φεντερίτσι (πλήκτρα), τον υπερ-cool Στιβ βαν Ζαντ (κιθάρα, ενορχήστρωση), τα θηρία Ρόι Μπίταν (πιάνο), Μαξ Γουάινμπεργκ (τύμπανα) και Γκάρι Τάλεντ (μπάσο)· είναι εντυπωσιακό το πόσο επιμένει ο συγγραφέας στη σκιαγράφηση αυτών των μουσικών γιγάντων, για να φιλοτεχνήσει το προφίλ του Μπρους.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η μετάφραση του Γιώργου Μιχαλόπουλου είναι άψογη, παρά τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής που χαρακτηρίζει τις μεγάλες πένες των New York Times, όπως ο Κάρλιν, ενώ ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει στους (με πολλές μουσικές γνώσεις) Σταύρο Διοσκουρίδη και Παναγιώτη Μενέγο, τους επιμελητές του βιβλίου και της σειράς. Το βιβλίο, το οποίο περιέχει έγχρωμο φωτογραφικό υλικό, κλείνει με πλούσια βιβλιογραφία και βοηθητικό ελληνικό κι αγγλικό ευρετήριο. Πραγματικά σπουδαία έκδοση.

 

Μπρους
Πίτερ Έιμς Κάρλιν
μετάφραση: Γιώργος Μιχαλόπουλος
Το Ροδακιό
656 σελ.
Τιμή € 26,63
1-patakis-link


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΤΕΧΝΕΣ
Σταύρος Αθανασιάδης – The KRAH: «Στη χώρα που δεν είχε κύκλους»

Ένα κόμικ σε τέσσερις γλώσσες (ελληνικά, αγγλικά, φαρσί, αραβικά) και σε έντυπη, ψηφιακή και ακουστική έκδοση είναι αν μη τι άλλο ένα πολύ ενδιαφέρον και πρωτότυπο εγχείρημα. Μιλάμε για το βιβλίο Στη χώρα...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΤΕΧΝΕΣ
Τάσος Ζαφειριάδης – Θανάσης Πέτρου: «Ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα»

Το Ξημέρωσε ο Θεός τη μέρα είναι ένα graphic novel για τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940-1941, με το πολύ πρωτότυπο του εγχειρήματος να είναι ότι βασίζεται σε μια ηχογραφημένη αφήγηση σε κασέτα των 60 λεπτών....

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΤΕΧΝΕΣ
Ηλίας Π. Βουτιερίδης: «Μέρες πολέμου – Ώρες ανάπαυλας»

Είναι γνωστή η δημοσιογραφική ιδιότητα του πολυμερούς Ηλία Βουτιερίδη, αν και εκδοτικά υποτιμημένη σε σχέση με άλλες δραστηριότητές του. Οι κριτικές-φιλολογικές του επιδόσεις, χάρη στην έκδοση και...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.