fbpx
«Τέσσερις σύγχρονες Ελληνίδες ποιήτριες»

«Τέσσερις σύγχρονες Ελληνίδες ποιήτριες»

Στον καιρό της κρίσης, όπως και σε κάθε παρόμοια κατάσταση που δοκιμάζονται παντοιοτρόπως οι άνθρωποι, όσοι βρίσκουν τη δύναμη να αντιδράσουν το κάνουν με τα μέσα και την ευαισθησία που διαθέτει ο καθένας, εκφράζοντας τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς τους, κυρίως, με κάποια μορφή τέχνης.

Φαίνεται πως η ποίηση θεωρείται ο πιο εύκολος και ο πιο σύντομος τρόπος της έκφρασης των συναισθημάτων. Πώς αλλιώς να ερμηνευτεί η αδιάλειπτη έκδοση και
κυκλοφορία ποιητικών συλλογών, που δεν γίνεται χωρίς οικονομικό κόστος. Κυρίως νέες γυναίκες, καινούριες ποιητικές φωνές, ενδιαφέρουσες στο σύνολό τους, κάνουν αισθητή την παρουσία τους στον χώρο του βιβλίου.

Η ταυτόχρονη, σύντομη παρουσίαση πολλών συλλογών γίνεται λόγω ακριβώς του μεγάλου αριθμού και του ελάχιστου διαθέσιμου χρόνου και διαδικτυακού, σχεδόν αποκλειστικά, χώρου. Είναι παντελώς αδύνατο κάποιες φορές, μάλλον συχνά, να γίνει παρουσίαση ατομική.

Η σειρά επίσης παρουσίασης δεν είναι αξιολογική. Κατά κανόνα ακολουθείται αλφαβητική ή λαμβάνεται υπόψη η χρονολογία έκδοσης. Εδώ προτιμήθηκε σειρά αλφαβητική.

 

Φωτεινή Βασιλοπούλου: Πρωσικό μπλε, Εκδόσεις των Φίλων

Η Φωτεινή Βασιλοπούλου πρωτοεμφανίστηκε στη λογοτεχνία με μια κομψή συλλογή καλογραμμένων διηγημάτων με έντονο το στοιχείο της ντοπιολαλιάς, ένα χαρακτηριστικό που κάνει τη διαφορά της γραφής της.

Γεννημένη στην Καλαμάτα και μεγαλωμένη στη Χρυσολωριά Μεσσηνίας, σπούδασε αγγλική και ελληνική φιλολογία, ζει στην Καλαμάτα και εργάζεται στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.

Η ποίησή της, 30 ολιγόστιχα ως επί το πλείστον ποιήματα, κατανεμημένη σε πέντε ενότητες και εκφρασμένη με άψογα Ελληνικά και πανέμορφη με το βίαια εξοβελισμένο από τη γραπτή γλώσσα πολυτονικό σύστημα, φέρνει κάτι από τον αέρα της βουνίσιας δωρικότητας και επιβάλλεται με τη συντομία, τη γνησιότητα του αισθήματος και την υγρή αλήθεια της, που δημιουργεί περιγεγραμμένα φυσικά τοπία χρησιμοποιώντας λέξεις και φράσεις από την τοπική λαλιά, όπως:

Κοβάλτιο στάζουν τα μάτια σου.
Η απόγνωση ποτέ δεν ήταν πιο μπλε.

Τον πόνο σου ξεπλένεις σε όχθες ποταμών.
Την αγωνία στρουφαλίζεις σε νεροσυρμές.
Σ’ ακόνες και νεροτριβές
τις πίκρες με μανία κοπανάς να μαλακώσουν.
Και στ’ άπειρο φωνάζεις, θλίψη, θλίψη

Πού θα βρεθεί τόσο νερό να σε συντρίψει;
(Μπλε κοβαλτίου)

Συχνά εικονογραφεί σύντομα αισθησιακά τοπία με τους δικούς της, ωστόσο, κώδικες γραφής και περιορισμένης ακτίνας επικοινωνίας:

Βρέχει σαν να βρέχει εσένα.
Στέκομαι στη βροχή
Βαθιά ως το κόκαλο μουσκεύω.

Μαζί και το μαχαίρι.
(Βροχή)

Και αλλού, ενώ το τοπίο προβάλλει με διαφορετικά χρώματα και η αισθησιακή βουλιμία κυριαρχεί, καταφέρνει να συμμαζεύει τις εκφράσεις της και να δημιουργεί με λέξεις καθημερινές δυνατές ποιητικές εικόνες:

Τους πάγους λιώνω
των χρόνων που δε ζήσαμε μαζί.
Ρουφώ σταγόνες, ρύακες, ποτάμια.
Φουρτουνιασμένες θάλασσες
κατεβασιές.

Και στάλα μα νη λέω να ξεδιψάσω!
(Άνοιξη)

Και είναι το πρώτο της ποιητικό βιβλίο. Και είναι άψογα και συνειδητά εναρμονισμένα τα ποιητικά της μορφώματα προς το περιβάλλον, φυσικό και γλωσσικό. Και είναι λιασμένα σαν τα δαρμένα χαλίκια στην κοίτη των ποταμών από τις «κατεβασιές»…

 

Πηνελόπη Γιώσα: Ανάδοχοι καιροί, εκδόσεις Γκοβόστη

Η Πηνελόπη Γιώσα γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Ιωάννινα, έχει σπουδάσει νομικά, έχει μεταπτυχιακά, υποτροφίες, γνωρίζει αγγλικά, γαλλικά, τούρκικα και αλβανικά. Οι Ανάδοχοι καιροί είναι η δεύτερη ποιητική της συλλογή. Η πρώτη εκδόθηκε το 2011 από τον Ηριδανό.

Είναι χαρακτηριστική η αφιέρωση στον πατέρα της και εισαγωγικά ερμηνευτικά ραφινάτο, θα έλεγα, το τετράστιχο που προτάσσει η ποιήτρια:

Τα χρόνια μου φοράν πατίνια
κι εγώ ψηλοτάκουνα…
Πώς να τα προφτάσω;
Πώς να επέλθει η σύγκλιση;

Και φανερώνει πλήρη γνώση και επίγνωση της καθημερινής πραγματικότητας που βιώνει.

Οι Ανάδοχοι καιροί περιλαμβάνουν 35 ποιήματα, πολύστιχα τα περισσότερα, απλωμένα και σε δύο σελίδες και ευλύγιστους, κομψούς, καλοδουλεμένους στίχους, γεγονός που φανερώνει σε βάθος και πλάτος κατοχή και ευχέρεια στη χρήση της γλώσσας, από περιωπής θεώρηση του κόσμου και της ζωής, ευρύτητα πνεύματος και κυρίως διεισδυτική ικανότητα στα καθημερινά κοινωνικοπολιτικά δρώμενα. Και θαρραλέα ως καυστική ειρωνική διάθεση και κριτική αντιμετώπιση πραγμάτων και προσώπων:

Φάσματα θλιβερά
ολοένα τριγυρνούν σε αξιώματα και θώκους
σαν άδικες στοιχειωμένες κατάρες
που ξεστομίσανε αναίτια χείλη ρυπαρά
ζυγιάζοντας επιπόλαια
το βάρος του κρίματος.

Την επομένη
ίσως παραχωρήσουμε μία λωρίδα ουρανού για κείνους
να ’χουν να στερεώσουν κάπου
κι οι διάττοντες αστέρες
το πέρασμά τους.
(Αναξιοκρατούντες)

Θα σταθώ λίγο και θα κλείσω την παρέμβασή μου στον ποιητικό χώρο και χρόνο της Πηνελόπης Γιώσα, που δεν γνωρίζω τίποτα πέραν του βιβλίου ετούτου, με στίχους επιλεγμένους από το τελευταίο ποίημα της συλλογής που σκιαγραφεί απλά, παραστατικά, με παιδική αφέλεια ολόκληρη φιλοσοφία πείρας και ζωής: Ποιητική θεώρηση του κόσμου των απλών πραγμάτων:

[…]
Θα σου πω ένα παραμύθι
για μικρούς ποντικούς
που είδανε τη σκιά τους στον απέναντι τοίχο κάποιο βράδυ
και νόμισαν πως ήτανε λιοντάρια.

Για γέρακες που μεγάλωσαν σαν σπουργίτια
… κι αρκέστηκαν να ζουν σαν χαμοπούλια.
[…]
Για το ασχημόπαπο που δεν έμαθε ποτέ
ότι έγινε κύκνος
[…]
Για το κορίτσι με τα σπίρτα
που μ’ ένα σπίρτο μπόρεσε να ζεστάνει
τις καρδιές όσων διάβασαν την ιστορία της.
[…]
Και για μένα, αχ για μένα,
που κάποτε πίστευα στα παραμύθια…
(Θα σου πω ένα παραμύθι)

Ποίηση δυνατή, ευανάγνωστη, χωρίς λογοτεχνικά τεχνάσματα και γαρνιτούρες, απλή, καθαρή, φιλοσοφημένη:

Τ’ ανεκπλήρωτα όνειρα πεθαίνουν πάντα
Απόμερα
Σαν γέρικα πουλιά
(Παραίτηση)

Χρειάζεται να προσθέσω τίποτα παραπάνω;

 

Μαρία Λάτσαρη: Εν δυνάμει πραγματικότητα, εκδόσεις Μανδραγόρας

Θεσσαλονικιά, γέννημα και θρέμμα, η βιολόγος με διδακτορικό στις νευροεπιστήμες, συμμετοχές σε διάφορες συλλογικές εκδόσεις με ποιήματα (Εντευκτήριο τ. 106) και στο Ο έρωτας στα χρόνια της κρίσης: ποιητικό ημερολόγιο της ιστοσελίδας Eyelands (εκδόσεις write.gr, 2014). Το Εν δυνάμει πραγματικότητα είναι η πρώτη της ποιητική συλλογή με την οποία, ωστόσο, κάνει δυναμική την εμφάνισή της στην έντυπη ποιητική πραγματικότητα. Γιατί:

Χρόνια ο γλύπτης άνεμος
κι η θάλασσα
κι ο βράχος
λιγοστεύει φλούδα φλούδα
Έτσι σμιλεύεται ο στίχος
Με ινδιάνικο βλέμμα
ο ποιητής συνδέει την εξωτερική πραγματικότητα
με την εκδοχή που φτιάχνει ο νους του
δεν τραγουδά
δεν επιδίδεται σε ζωγραφική τοπίων
Με τη σοφία των κύκλων της φύσης
λειαίνει τη διαχωριστική γραμμή
ανάμεσα σε ζωή και θάνατο
αποσπά το ουσιώδες απ’ τα πράγματα
το αιώνιο απ’ τα προσωρινά
(Εν δυνάμει πραγματικότητα)

Με έναν απλό, αναγνωρίσιμο τρόπο έκφρασης στήνει τον δικό της ποιητικό διάκοσμο και αναλύει πειστικά τα ποιητικά της μορφώματα. Κι ένα ακόμα δείγμα γραφής από τα «Πρόσωπα του έρωτα», παρμένο στην τύχη:

Σε νιώθω
με τους νευρώνες κάτοπτρα
μυούμαι στον κόσμο σου
συναισθάνομαι τη γλώσσα σου
αυτήν
των ήχων
των γεύσεων
των χρωμάτων
των σκιών
των αρωμάτων
Παράδεισος των αισθήσεων

Εσένα Τέχνη
που με κάλτσες μεταξωτές
πολύ λεπτές
μυρίζεις τον κρίνο
και γεννάς

Με τούτα και μ’ εκείνα, μέσα από την επαφή μου τα δυο τρία τελευταία χρόνια με την ποίηση πολλών νέων και παλιότερων δημιουργών, διαβλέπω, ακόμα και μέσω θαμπών ποιητικών μορφωμάτων, πως κάτι είτε νέο είτε ανανεωμένο έρχεται αργά, αργά, αλλά σταθερά. Και είναι ευοίωνο, ευχάριστα παρηγορητικό και καλοδεχούμενο!

 

Ειρήνη Χαβρεδάκη: Το αιώνιο τώρα, εκδόσεις Ιωλκός

Το Αιώνιο τώρα είναι η τέταρτη ποιητική συλλογή της καλής ποιήτριας. Όλες οι συλλογές της έχουν τη σφραγίδα των εκδόσεων «Ιωλκός. Για το προηγούμενο βιβλίο της Κλέφτες τ’ ουρανού, είχα επισημάνει:

«Ερμηνεύοντας τον τίτλο της ποιητικής συλλογής Κλέφτες τ’ ουρανού, αντιλαμβάνεσαι πως η ποιήτρια κλέβει μυστικά από το σύμπαν. […] Κρατάει τον ρυθμό του τραγουδιού που ορίζει η καρδιά και μιλάει με συναίσθημα, σιγανά, οι τόνοι πέφτουν σαν νότες πάνω σε πεντάγραμμο σιωπής, μοιάζει συχνά με νανούρισμα στο προσκέφαλο μικρού παιδιού […]. Κάποτε γίνεται δωρικός ο στίχος κι επιβάλλεται σιωπηλά με τη λιτή στιλπνή μεγαλοπρέπειά του πλήρης συναισθήματος τρυφερότητας, αλλά και με υποψία λύπης: […] Έρχεται όμως κάποια στιγμή οριακή πριν οι τίτλοι του τέλους πέσουν, που ξεσπάει η εσωτερική πάλη και η ποιήτρια ξεχνάει τους ήπιους τόνους κι αποκαλύπτει έναν δυναμισμό παραμερίζοντας με τόλμη εφηβική της ευαισθησίας τα προσωπεία».

Με την καινούρια ποιητική της συλλογή δεν ξεχνάει τα μονοπάτια που ήταν προηγούμενη επιλογή της και συνεχίζει την πορεία των γνώριμων ρυθμών και ήχων δημιουργώντας, όμως, νέα ποιητικά τοπία, πιο προχωρημένα αισθητικά και νοηματικά:

Επίδοξοι σωτήρες
περιμένουν
τα λαθεμένα όνειρά μας να ξορκίσουν
[…]
Στου κόσμου
τα αιώνια εκμαγεία,
αυτό που ξέρουν
είναι αυτό που
αγαπούν
(Σκοτεινοί θεοί)

Με απλούς, λιτούς στίχους ενώνει τα επιμέρους ποιητικά φανερώματα και φτιάχνει μικρά καλλιτεχνήματα που ντύνουν και κοσμούν τα εύοσμα σιωπηλά τοπία που προτιμάει να γεμίζει τα κενά της πληκτικής καθημερινότητάς της:

Μονότονη κυλάει,
χλωμή,
η ροή του χρόνου
μες στου νου σου
τη σιωπή.

Έξω οι στιγμές
κυλούν γοργά,
σε άλλου ανέμου
πετάνε τα φτερά.

Άπιαστο όνειρο
του πλήθους η χαρά
σαν στροβιλίζεται τρελά
μες στου απρόσωπου
χορού τη μέθη.
(Παγωμένες στιγμές)

Ενώνει τις παλιές με τις καινούριες εικόνες ζωής με μια ευκολία και άνεση που ξαφνιάζει η ήρεμη διάθεση στο βλέμμα των ματιών και η γαλήνη που εκπέμπουν:

Σε είδα μια μέρα του καλοκαιριού,
φίλε παλιέ,
να περπατάς ανάμεσα
στο πλήθος των σκιών μας
και μες στα μάτια σου
έλαμπε
η σιωπή του κόσμου.
(Αδελφή ψυχή)

 

Πρωσικό μπλε
Φωτεινή Βασιλοπούλου
Εκδόσεις των Φίλων
48 σελ.
ISBN 978-960-289-171-1
Τιμή: €7,42
001 patakis eshop

 

 

 

 

Ανάδοχοι καιροί
Πηνελόπη Γιώσα
Γκοβόστης
64 σελ.
ISBN 978-960-606-012-0
Τιμή: €5,00 
001 patakis eshop

 

 

 

 

Εν δυνάμει πραγματικότητα
Μαρία Λάτσαρη
Μανδραγόρας
58 σελ.
ISBN 978-960-592-044-9
Τιμή: €8,48
001 patakis eshop

 

 

 

 

Το αιώνιο τώρα
Ειρήνη Χαβρεδάκη
Ιωλκός
44 σελ.
ISBN 978-960-426-883-2
Τιμή: €10,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΟΙΗΣΗ
Συλλογικό έργο: «Ανθολογία σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης»

Η Ιρλανδία έχει δύο επίσημες γλώσσες. Την αγγλική και την ιρλανδική. Η ιρλανδική όμως ήταν απαγορευμένη και διδασκόταν μόνο η αγγλική, και αυτήν χρησιμοποιούσαν στο Κοινοβούλιο και σε όλους τους...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.