fbpx
Τα μάτια του μικρού θεού Κώστα Λάνταβος Αρμός

Κώστας Λάνταβος: «Τα μάτια του μικρού θεού»

Ο Κώστας Λάνταβος είναι ποιητής του μέτρου και της αρμονίας, συμβολικός, υπαινικτικός με έκδηλη, ωστόσο, τη φιλοσοφική θεώρηση του βίου και τη μεταφυσική θέαση του κόσμου. Αμετακίνητος στον χώρο και στον ποιητικό του χρόνο, σ’ ένα παρόν που είναι και παρελθόν και μέλλον, ζει την απόλυτη μοναξιά ως γυμνότητα και ένδεια ψυχική, βιώνει καθημερινά την ψυχική και τη σωματική οδύνη, ξεχνάει τον συμβατικό χρόνο που κυλάει και συνεχίζει τον καλό αγώνα της ζωής και την πάλη με τις λέξεις ως θεράπων και της ποιήσεως δια του ρυθμού και της αρμονίας.

Υπάρχει μια διαδοχή καταστάσεων και γεγονότων, μια διάφανη κίνηση του οράματος μέσα στην ακινησία των λέξεων, μια τρυφερή ρευστότητα που καθορίζει τη συμπεριφορά των στίχων στην παλαίστρα της σύνθεσης η οποία, αν και επιμερίζεται τυπικά σε μικρά και μεγαλύτερα ποιητικά σύνολα, είναι μια ποιητική σύνθεση, μια ολότητα.

Όντας ο ποιητής στο σταθερό σημείο του εσωτερικού του κόσμου αισθάνεται κάποτε την ανάγκη να βγει από τη μοναχικότητά του κι απλώνει τα χέρια ν’ αγγίξει τον άλλο άνθρωπο, πρώτα να τον φέρει κοντά του, να τον κάνει κοινωνό της αγάπης, της φιλίας, της συντροφικότητας. Αυτή η κίνηση που εκφράζεται ως ατομική επίκληση σύντομα θα γενικευθεί σε καθολικό αίτημα φιλίας. 

Πρόκειται για ποίηση κυκλική, στοχαστική, στιλπνή, απαλή, τρυφερή μέσα στη μοναχική γυμνότητα και τη διακριτική μελαγχολία της, ρέουσα, χωρίς υπερβολές και αινιγματικές αγκυλώσεις.

Έχοντας πλήρη συνείδηση της ευθύνης και της αποστολής του, ο ποιητής θα καλέσει κοντά του όλους για έναν κοινό αγώνα ηθικής τελείωσης· η αγωνιώδης επίκληση: «Άνθρωπε» θα μετατραπεί σε: «Άνθρωποι», από τον «άλλο Άνθρωπο» θα στραφεί στους «άλλους ανθρώπους», να δώσει και να πάρει αγάπη.

Πρόκειται για ποίηση κυκλική, στοχαστική, στιλπνή, απαλή, τρυφερή μέσα στη μοναχική γυμνότητα και τη διακριτική μελαγχολία της, ρέουσα, χωρίς υπερβολές και αινιγματικές αγκυλώσεις. Μια αγάπη ανιδιοτελής, φωτεινή έως λάμπουσα διαχέεται αφειδώς και απαλαίνει όλες τις διαστρωματώσεις του στοχασμού δημιουργώντας ένα μικρό, μέγα εύρυθμο ποιητικό σύμπαν που αγαπά και δεν εννοεί να το εγκαταλείψει ποτέ, όπως άλλωστε δηλώνει ευθαρσώς σε προηγούμενη ποιητική συλλογή:

«Θα μείνω εδώ. Και θα σταθώ
μ’ ευλάβεια στη βροχή
λούζοντας την ψυχή μου στη δροσιά της. 
Θα μείνω εδώ. Εδώ είναι ο δικός μου κόσμος,
που πάντα έχει αύριο
αν και το αύριο καθημερινά πεθαίνει.
Θα μείνω. Ασκώντας  μόνο το δικαίωμα
της ήρεμης συνείδησης».

Υπάρχει επίσης έκδηλη μεταφυσική αγωνία, συγκαλυμμένη οδύνη και σπαραγμός ψυχής για την απώλεια. Σε τούτη τη συλλογή είναι πιο αποκαλυπτικός σε σχέση με τις προηγούμενες. Αφήνει την καρδιά και τη φωνή του ελεύθερη να φανερώσει τον καημό του για την απομάκρυνση του Ανθρώπου από κοντά του, για την αναζήτηση του φιλικού προσώπου, στοργικού, αγαπημένου, συντρόφου στη μοναξιά του περιγράφοντας ένα τοπίο εσωτερικής και πραγματικής ερημιάς. Και μιλάει απλά, σιγανά, πολύ ανθρώπινα, με συγκατάβαση, ταπεινά επικαλείται σαν να προσεύχεται. Απευθυνόμενος ευθέως στον Άνθρωπο, εκπέμπει σήμα κινδύνου:

«Άνθρωπε
μην απομακρύνεσαι
έλα, όσο πλησίστιος κι αν είσαι
σε νιώθω μακριά μου
είναι καιρός να συνομιλήσουμε
όχι απαραίτητα με την ίδια γλώσσα
είναι καιρός τα αμφίσημα λόγια μας
να συναντηθούν στο αλώνι της συμφιλίωσης
είναι καιρός να νικήσουμε την κουρασμένη απελπισία μας
μείνε κοντά μου
ή λησμονείς πως όλοι ερχόμαστε
από την ίδια μοναξιά;»

Τα μάτια του μικρού θεού Κώστα Λάνταβος Αρμός

Καλεί τον «άλλο» Άνθρωπο να ενώσουν τις μοναξιές τους για να νιώσουν καλύτερα, να αλληλοσυμπληρωθούν, να διώξουν από ανάμεσά τους το κενό που τους χωρίζει. Η ομορφιά, η αγάπη, η φιλία, ο έρωτας για τον έρωτα, ο έρωτας για το ωραίο, για κάθε αξία είναι ό,τι τον απασχολεί περισσότερο και στελεχώνει τη λεπτολόγα, χαμηλότονη ποίησή του. Και της δίνει γνησιότητα. Η τρυφερή όσο και αγωνιώδης και με θρησκευτική ευλάβεια επαναλαμβανόμενη επίκληση: «Άνθρωπε» είναι τραγικά περιεκτική, σημαίνει πολλά εξ αντικειμένου και με αυτήν ο ποιητής εκπέμπει μήνυμα και υπαινίσσεται πολλά περισσότερα:

«Άνθρωπε
επλήσθη η γη αδικίας
αλλά δεν πήρα το μέρος της ποτέ
το πρόσωπο των αμαρτιών μου
τρέφει ηττημένα όνειρα
αλλά προσδοκώ
την ημέρα της τέλειας ομορφιάς
μείνε στο πλάι μου
κάπου πρέπει ν’ ακουμπήσω τα δάκρυά μου
όχι τον πόνο μου
αυτός είναι όλος δικός μου».

Θέλει τον «Άνθρωπό» του πλάι του, σύντροφο και συνοδοιπόρο στις δύσκολες ώρες της ζωής. Τον θέλει συμπαραστάτη, «για να ακουμπήσει τα δάκρυά του». Η φωνή του δεν είναι κραυγή απελπισίας, αλλά «κραυγή συλλογικής ευθύνης», κραυγή φιλανθρωπίας, ένα ηρωικό κάλεσμα, εωθινό προσκλητήριο που καταργεί την ηττοπάθεια και απομακρύνει τη μοναξιά «όταν η μνήμη μοιάζει τοπίο με φαντάσματα». Θέλει τον Άνθρωπο που επικαλείται να λάβει γνώση όσων τον απασχολούν, συμμέτοχο στα δρώμενα τις άβολες νύχτες, όταν «οι επιθυμίες αυτοσχεδιάζουν» και «κάνουν περίπατο στα όνειρα», ενώ «ο θάνατος περιπλανιέται αθόρυβα στις παρυφές του ονείρου…»

Θέλει τον άλλο άνθρωπο μαζί του φιλάνθρωπο. Ο έρωτας, «βίαιόν τι εστί» δεν είναι αγαθός θεός και μόνο όταν «συνομολογεί με το Κάλλος» συντελείται το θαύμα της αγάπης που καταργεί τις αποστάσεις και ανοίγει τα σύνορα. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ο ποιητής της αγάπης. Στην πραγματικότητα είναι άνθρωπος του Θεού, ένας ευσεβής πιστός, ένας βαθύτατα θρησκευόμενος ερωτικός ποιητής. Ο λόγος του ο ποιητικός είναι τρυφερός, άδολος, φιλοσοφημένος, οδυνηρά παρηγορητικός. Δια μέσου της αγωνιώδους επίκλησης του άλλου Ανθρώπου οδεύει προς εξομάλυνση των σχέσεών τους με σηματωρό την αγάπη για ν’ απομακρύνουν τον φόβο του θανάτου:

«ας αρχίσουμε από αυτό
(…) ας αγωνιστούμε μαζί
‘εγώ κι εσύ εν εσμέν’
(…) αν δεν μπορούμε να ζήσουμε
επίγειο βίο αγγέλων
ας μείνουμε στη δική μας πραγματικότητα
(…) δέξου γυμνή την αγάπη μου
χωρίς προσδοκία και πειρασμό
(…) κι όσο θα βασιλεύει εντός σου ο άλλος
τόσο η αγάπη θα σε σμιλεύει».

Καλεί τον «άλλο» Άνθρωπο να ενώσουν τις μοναξιές τους για να νιώσουν καλύτερα, να αλληλοσυμπληρωθούν, να διώξουν από ανάμεσά τους το κενό που τους χωρίζει. Η ομορφιά, η αγάπη, η φιλία, ο έρωτας για τον έρωτα, ο έρωτας για το ωραίο, για κάθε αξία είναι ό,τι τον απασχολεί περισσότερο και στελεχώνει τη λεπτολόγα, χαμηλότονη ποίησή του. Και της δίνει γνησιότητα.

Συνεργεί έτσι στην επίτευξη του καλού και του αγαθού, στην «κοινωνία» της αγάπης που ενώνει τους ανθρώπους, πιστεύει στην αγάπη, έχει απόλυτη συνείδηση του προορισμού του στη ζωή, βαθειά συνειδητοποιημένος ποιητής μάχεται για να φτάσει στην αυτογνωσία, θεωρώντας ως αρχή σοφίας την αυτογνωσία και την αγάπη του  «έσω ανθρώπου» γιατί μέσω αυτής:

«ανακαινούται ημέρα και ημέρα
ο έσω ημών άνθρωπος εν τη γεύσει της αγάπης…
(…)Άνθρωπε όποιος στην αγάπη επιμένει
ακυρώνει το πωλητήριο του εαυτού του… 
(…) πικρό μυστήριο η αγάπη
υφαίνει την ψυχή του κόσμου
(…)μόνο η αγάπη κάνει  ελεύθερο τον άλλο
θυμήσου την ευτυχία μας
την φτιάχνει η ίδια η καρδιά μας…»

Μέσα από αυτό το πρίσμα, ο ποιητής όλα τα βλέπει καθαρά, όμορφα και «καλά λίαν». Όλα, γη, ουρανός και θάλασσες είναι χαριτωμένα, όλες οι μέρες είναι όμορφες, παντού χυμένη ομορφιά και φως, ζείδωρο φως και ύδατα φωνήεντα. Ακόμα κι όταν ξέρει πως:

«κι ο ήλιος ανατέλλει κι ο ήλιος δύει
αλλά αυτό το υπέροχο ταξίδι δεν έχει τέλος
κι ο άνθρωπος ανατέλλει κι άνθρωπος δύει
αλλά αυτό το ταξίδι έχει τέλος».

Ούτε και με αυτή τη γνώση, την επίγνωση ότι το ταξίδι του στον κόσμο έχει τέλος, δεν χάνει την αισιοδοξία του. Τον κρατάει ολόρθο και τον ενδυναμώνει η φωνή της γης, η ομορφιά του κόσμου, η μυστική αρμονία που είναι ανώτερη από τη φανερή: «είναι οι ήχοι της χαράς πίσω απ’ τον βηματισμό του ήλιου».  

Τα μάτια του μικρού θεού είναι η δωδέκατη ποιητική συλλογή του Λαρισαίου γιατρού και ποιητή, Κώστα Λάνταβου. Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. Tο σχέδιο που κοσμεί το εξώφυλλο και η προμετωπίδα είναι έργα της Σεμίνας Λάνταβου, της χαρισματικής κόρης του ποιητή.

Τα μάτια του μικρού θεού
Κώστα Λάνταβος
Αρμός
64 σελ.
ISBN 978-960-527-910-3
Τιμή € 8,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΟΙΗΣΗ
Συλλογικό έργο: «Ανθολογία σύγχρονης ιρλανδικής ποίησης»

Η Ιρλανδία έχει δύο επίσημες γλώσσες. Την αγγλική και την ιρλανδική. Η ιρλανδική όμως ήταν απαγορευμένη και διδασκόταν μόνο η αγγλική, και αυτήν χρησιμοποιούσαν στο Κοινοβούλιο και σε όλους τους...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.