fbpx
Πένθιμο μπλουζ και άλλα ποιήματα Μετάφραση Ερρίκος Σοφράς Κίχλη

W.H. Auden: «Πένθιμο μπλουζ»

Το «Πένθιμο μπλουζ» είναι τίτλος ενός ποιήματος τη μικρής δίγλωσσης ανθολογίας ποιημάτων του  Γ. Χ. Ώντεν [W.H. Auden]. Θα μπορούσε άραγε να είναι μπλουζ και να μην είναι πένθιμο; Μάλλον όχι, αλλά ο ποιητής μοιάζει να ήθελε να δώσει έμφαση. Και μπλουζ και πένθιμο, κάτι σαν «θανάτω αποθανείσθε».

Για την προσωπικότητα και το έργο του Ώντεν μιλάει ο μεταφραστής Ερρίκος Σοφράς στο «Σημείωμά» του. Πέραν του προφανούς –η ανθολογία είναι δίγλωσση και τα ποιήματα είναι δώδεκα– παραθέτει πληροφορίες για το είδος των ποιημάτων, συσχετίζοντας πάντα τα βιώματα με τη δημιουργία, αλλά και τη συνέπεια του ανθρώπου απέναντι στις πεποιθήσεις του και τη γενικότερη στάση ζωής. Τα ποιήματα είναι ερωτικά τα περισσότερα, ελεγειακά και στοχαστικά. Άλλα είναι έμμετρα και άλλα σε ελεύθερο στίχο, «της πολιτείας και της μοναξιάς», λέει, σαν να μας μεταφέρει, υποθέτω, στον Κωστή Παλαμά και στα δικά του οργισμένα ποιήματα του 1912.

Τα οχτώ ποιήματα του Πένθιμου μπλουζ ανήκουν σε μια συλλογή που ανατυπώθηκε πολλές φορές και ανατυπώνεται ακόμα. Τα υπόλοιπα τέσσερα ανήκουν σε τέσσερις διαφορετικές. Αυτά  είναι τα: «Musée des Beaux arts», «Στη μνήμη του Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς» και η «Πτώση της Ρώμης», τα οποία δεν λείπουν από καμιά ποιητική ανθολογία. Το «Πένθιμο μπλουζ» και το «Νανούρισμα» θεωρούνται ως τα πιο ερωτικά ποιήματα που έχουν γραφτεί στην αγγλική γλώσσα. Το «Πένθιμο μπλουζ» και το «Στη μνήμη του Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς» κυκλοφόρησαν στα ελληνικά από Το Ροδακιό τον Δεκέμβριο του 2012.

Το «Πένθιμο μπλουζ» και το «Νανούρισμα» θεωρούνται ως τα πιο ερωτικά ποιήματα που έχουν γραφτεί στην αγγλική γλώσσα.

Ο Ώντεν γεννήθηκε το 1907. Πέθανε το 1973. Καταξιωμένος με ποιητικές συλλογές στον Οίκο Φάμπερ και αγαπημένος του Τ. Σ. Έλιοτ, σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στην Οξφόρδη, εργάστηκε ως καθηγητής Αγγλικών σε Γυμνάσιο, υπηρέτησε ως εθελοντής στον Ισπανικό Εμφύλιο, ταξίδεψε στην Κίνα και στην Ισλανδία, έφυγε με τον σύντροφό του Κρίστοφερ Ίσεργουντ στη Νέα Υόρκη, όπου έζησε πολλά χρόνια και έγραψε.

Από πολλούς «υπέρτατη» συλλογή του θεωρείται η Another Time (Μια άλλη φορά), που τυπώθηκε το 1940. Πρόκειται για ένα «πολυφωνικό» βιβλίο, το οποίο γράφτηκε ανάμεσα στο 1936 με 1939 και περιέχει μερικά από τα πιο διάσημα ποιήματά του, καθώς και ποιήματα-προσωπογραφίες όπως του Πασκάλ, του Ρεμπώ, του Φρόυντ, του Έντουαρντ Ληρ και του Μάθιου Άρνολντ. Το «ατίμητο» αυτό «τεκμήριο» του περασμένου αιώνα το αφιέρωσε στον δεκαεννιάχρονο ποιητή, Τζέστερ Κάλμαν, τον οποίο γνώρισε το 1939 και έμεινε μαζί του ως το τέλος της ζωής του. Ο Κάλμαν πέθανε στην Αθήνα το 1975, αλκοολικός.

Πένθιμο μπλουζ και άλλα ποιήματα Μετάφραση Ερρίκος Σοφράς Κίχλη

Ο Ώντεν δημιούργησε γενιά, τη «Γενιά του Ώντεν», ή αλλιώς τη «Γενιά του ’30» (The Thirties poets), μαζί με τον Μακ Νις, τον Σέσιλ Νταίη Λιούις και τον Στέφεν Σπρέντερ. Όλοι τους απόφοιτοι της Οξφόρδης και αριστεροί, με τον Ώντεν αντιπροσωπευτική φωνή που εξέφρασε την εποχή του. Μίλησε στην απλή καθημερινή γλώσσα, πολιτικά, δραματικά, τολμηρά και ριψοκίνδυνα. Μελέτησε Φρόυντ και Μαρξ στην αρχή, Κίρκεγκαρντ και Χάιντεγκερ αργότερα, Σαίξπηρ και Καβάφη – επίσης με την παρατήρηση ότι ορισμένα ποιήματά του θα τα είχε γράψει αλλιώς ή δεν θα τα είχε γράψει καθόλου, αν δεν τον είχε γνωρίσει τον Αλεξανδρινό. Προλόγισε τα ποιήματα του κόρπους του. Κινήθηκε ανάμεσα στον μαρξισμό και στον χριστιανισμό, την παράδοση και τη ριζοσπαστικότητα, την οικουμενικότητα και τον αντιφασισμό. Ηθικός που επιζητούσε μια συστηματική ιδεολογία, οδηγητική στον εχθρικό κόσμο της εποχής του. Για σαράντα χρόνια είχε μοναδική πατρίδα του την Ποίηση, τα ενδιαφέροντά του, όμως,  επεκτείνονταν και στη φύση και στην κοινωνία, στις ασθένειες και τις θεραπείες, το τοπίο, τα ορυχεία, τις μηχανές.

Σπούδασε αγγλική φιλολογία έχοντας τα ποιήματα των Χόπκινς και Χάρντυ  στο προσκέφαλό του. Στα είκοσι ένα του χρόνια, το 1928, δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή, δυο χρόνια μετά τη δεύτερη από τον Οίκο Φάμπερ με εισήγηση του Έλιοτ. Έζησε περιθωριακά στη Νέα Υόρκη με τον Κάλμαν, χωρίς μόνιμο επάγγελμα και εισόδημα, παντελώς αδιάφορος για την εξωτερική του εμφάνιση, υποδειγματικός όμως με το έργο του, στο οποίο επανερχόταν για να διορθώσει ένα ποίημα ή να το αφαιρέσει. Τηρούσε τους κανόνες και τις δεσμεύσεις του σονέτου και του λίμερικ, ενώ έγραψε πολλά ποιήματα σε ελεύθερο στίχο. Δίδαξε σε πανεπιστήμια, έγραψε βιβλία και δοκίμια, λιμπρέτα όπερας για τον Στραβίνσκι, Μπρίττεν, Χέντσε, Ναμπόκοφ. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στη Βιέννη μετά από μια διάλεξη, έχοντας κληρονομήσει τη θέση του Έλιοτ, ο οποίος είχε κληρονομήσει τη θέση του Γέητς.

Κινήθηκε ανάμεσα στον μαρξισμό και στον χριστιανισμό, την παράδοση και τη ριζοσπαστικότητα, την οικουμενικότητα και τον αντιφασισμό. Ηθικός που επιζητούσε μια συστηματική ιδεολογία, οδηγητική στον εχθρικό κόσμο της εποχής του. Για σαράντα χρόνια είχε μοναδική πατρίδα του την Ποίηση, τα ενδιαφέροντά του, όμως,  επεκτείνονταν και στη φύση και στην κοινωνία, στις ασθένειες και τις θεραπείες, το τοπίο, τα ορυχεία, τις μηχανές.

Από τα ποιήματά του το «Who is Who» το εμπνεύστηκε από τη βιογραφία του Λίντελ Χαρτ, του Λώρενς της Αραβίας, αλλά και από τη συνάντηση του Βαρόνου ντε Σαρλύ με τον Ράφτη Ζυπιέν στο Σόδομα και Γόμορρα του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Προυστ, αν και έχει απόηχους επίσης από τον Φλωμπέρ. Ο «Ρεμπώ» μελοποιήθηκε από τον Χέντσε. Το «Νανούρισμα», από τα γνωστότερα λυρικά ποιήματα, όπου και το όρος της Αφροδίτης , το γνωρίζει από τον Τανχώυζερ του Βάγκνερ. Το «Musée des Beaux Arts» γράφτηκε μετά από επίσκεψη στο Βασιλικό Μουσείο Καλών Τεχνών, όπου είδε πίνακες του Πήτερ Μπρέγκελ του Πρεσβύτερου με θρησκευτικά και μυθολογικά θέματα, ανάμεσα στα οποία και την «ύβρι» του Ίκαρου. Το «Μα τι ’ναι αυτό που το λένε αγάπη;» «είναι ένα πολύ σημαντικό ποίημα». Το «Πένθιμο μπλουζ», που δίνει και τον τίτλο στη συλλογή, μελοποιήθηκε από τον Μπρίτεν και ακούστηκε στην ταινία «Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία», το «Επίγραμμα σ’ έναν τύραννο» γράφτηκε την εποχή που δρούσαν Χίτλερ και Φράνκο, το «Προσφυγικό μπλουζ» αναφέρεται στον διωγμό των Εβραίων, το ποίημα «Στη μνήμη του Γ. Μπ. Γέητς» είναι μια σύνθεση σε τρία μέρη: στο πρώτο, το έργο γίνεται ανεξάρτητο από το δημιουργό του, στο δεύτερο  αφήνεται στην ερμηνεία των αναγνωστών. Το τρίτο είναι συνθεμένο με «του Μπλέηκ τους ρυθμούς». Το ανάλογο στα ελληνικά είναι το «Ηχήστε οι σάλπιγγες» που συνέθεσε ο Σικελιανός για τον Παλαμά. Το «Αν γινότανε να του πω» είναι μια βιλανέλλα, ποίημα αυστηρής ποιητικής φόρμας, το οποίο θέτει ένα επαναλαμβανόμενο ερώτημα, το οποίο εντέλει μένει αναπάντητο. «Η πτώση της Ρώμης» αναλογεί στην πτώση του σύγχρονου πολιτισμού. Τέλος, στο ποίημα «Αυτός που πιο πολύ αγαπάει» θεωρεί τον ανανταπόδοτο έρωτα ως πλεονέκτημα. Αυτός που αγαπά είναι πηγή φωτός ανεξάρτητα από το αν ο άλλος ανταποκρίνεται ή όχι. Το σημαντικό αυτό βιβλίο ολοκληρώνεται με φωτογραφικό υλικό από τις συναντήσεις του Ώντεν με ποιητές και καλλιτέχνες, οι οποίοι ήδη αναφέρθηκαν.

Πένθιμο μπλουζ
και άλλα ποιήματα
Μετάφραση Ερρίκος Σοφράς
Κίχλη
88 σελ.
ISBN 978-618-5004-35-4
Τιμή € 11,00
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΟΙΗΣΗ
Θωμάς Κοροβίνης: «Ποιήματα και τραγούδια»

Μια ακροβασία πάνω στο κύμα, σαν μια παραλλαγή στον στίχο του άλλου ποιητή (χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία), αυτό μοιάζει να λέει ο Θωμάς Κοροβίνης σε όλα του τα τραγούδια· αλήθεια, ποιήματα ή τραγούδια;...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.