Πρόκειται για την πρώτη, ωστόσο αξιόλογη, ποιητική συλλογή του Ζαχαρία Σώκου, η οποία κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης. Η «Μάνα», το πρώτο ποίημα της συλλογής, κινείται στον απόηχο του «Η μητέρα μου στην εκκλησία» του Νικηφόρου Βρεττάκου, έχει όμως τη δική του αυτοτέλεια, πηγάζει από τα προσωπικά βιώματα του Σώκου και επιβάλλεται με έναν ήπιο, χαμηλό τόνο ειλικρίνειας, λυπημένης νοσταλγίας, μπορεί και εσωτερικευμένης τύψης:

Πρωί της Κυριακής
από λειτουργία επιστρέφεις
φωτεινή
τα ίχνη σου ζητώντας
αγρίμι τρομαγμένο
στην άβυσσο του χρόνου.
[...] ψυχή νυχτιάτικα πετά
μαύρο κοτσύφι η φωνή σου
και ο ήχος σου
ρέκβιεμ αόρατης ορχήστρας.

Δεν είσαι εδώ,
πείνα και δίψα καθώς έφυγες...

Σε όλα του τα ποιήματα έχει κάτι ουσιαστικό να πει. Στήνει χαρακτηριστικές σκηνές και ζωγραφεί εικόνες από τη φυσική πραγματικότητα της αιτωλικής γης, της ιδιαίτερης πατρίδας του, όπως στο «Αβράδιαγος»:

Ριγούν τα δέντρα τ' άλαλα, τα πυκναραδιασμένα,

ενώ

«Τα άγρια της Αιτωλίας άλογα»

μαντατοφόροι του έρωτα,
[...] στου θεού των ποταμών –τον αργυροδίνη–
τα προαιώνια λάφυρα
«τ' άνανθα, τ' αλατόπηχτα και τα φυκοστρωμένα»

εξακολουθούν να τρέχουν αχαλίνωτα πλάι στου ποτάμιου θεού Αχελώου τα ασημένια ρείθρα. Και τα ιστορημένα νησιά και οι καλαμωτές της λιμνοθάλασσας του Μεσολογγιού και οι ψαράδες του Αιτωλικού έχουν μια θέση στην καρδιά ετούτης της ποίησης.

Γέννημα και θρέμμα της Αιτωλίας, ιερής γης των «Ελεύθερων πολιορκημένων», του Παλαμά, του Μαλακάση, του Δροσίνη, αλλά και άξιων νεότερων και σύγχρονων δημιουργών, παιδί της ομίχλης, της υγρασίας, ένας «αλατόπηχτος», στο ποίημα «Λάθος χρόνος» αναφέρεται με κάπως σκωπτική διάθεση στον συνώνυμό του ομηρικό ήρωα Σώκο, που εξαιτίας της τόλμης του να τα βάλει με την υπέρμαχο θεά Αθηνά:

...στα σαρκοβόρα όρνια έσυρε
την ομορφιά του ο Ποιητής,
άκλαυτο κι αμνημόνευτο.
[...] Πώς τόλμησες
πού βρήκες τέτοιο θράσος,
σε κίνδυνο να βάλεις την ταΐστρα,
το μέγα παραμύθι,
χωρίς καθόλου να σκεφτείς
τις φοβερές συνέπειες
για σένα και στο γένος των ανθρώπων,

με αποτέλεσμα να φύγει ένας πρωταγωνιστής, σχεδόν από το μέσο της Ιλιάδας:

στερώντας κι εμάς,
κοινούς θνητούς,
μια κάποια φήμη.

Διαφαίνεται ένας απολογητικός τρόπος έκφρασης και σκηνικής παράστασης της πραγματικότητας, φυσικής, παρούσης και βιωμένης, κυρίως. Ως σκηνοθέτης, ο ποιητής δημιουργεί ενδιαφέρουσες ποιητικές εικόνες και σκηνές του καθημερινού βίου. Ή ζωγραφεί τον εαυτό του με όσα θα μπορούσε ή δεν μπόρεσε να κάνει, όπως στο «Άλυτο ομοιοκατάληκτο»:

Είδα χθες βράδυ στ' όνειρό μου
τον άλλονε τον εαυτό μου
[...] Είχε στο στόμα δυο σπυράκια
μαύρα κουφέτα στα ματάκια
είχε μια θλίψη, μια μεμβράνη
αχ, τόσα που δεν είχα κάνει...

συνθέτοντας ένα μελωδικότατο παραδοσιακό ποίημα και με αυτό κλείνει τον κύκλο των ποιημάτων της συλλογής.

Σαφώς επηρεασμένος από την ομηρική Ιλιάδα, από όπου συχνά πορίζεται μότο, και από την παραδοσιακή ποίηση, θεμελιώνει καλά την ποίησή του, που φανερώνει αφενός εμπνευσμένο ποιητή κι αφετέρου καλό τεχνίτη του στίχου – και παραδοσιακού και ελεύθερου.

Άλλα ρούχα
Ζαχαρίας Σώκος
έργο εξωφύλλου: Βαγγέλης Ρήνας
μακέτα εξωφύλλου: Ναταλία Βουγιούκα
Γαβριηλίδης
74 σελ.
Τιμή € 8,52

Η Ελένη Χωρεάνθη είναι συγγραφέας, δοκιμιογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και μεταφράστρια.

Άλλα κείμενα:

• Βαγγέλης Θ. Κακατσάκης: «Πότες θα κάμει ξεστεριά…»
• Πολυχρόνης Κουτσάκης: «Ο αναπληρωματικός Άγιος Βασίλης»
• Κατερίνα Σέρβη: «Ο Πέτρος και η Επανάσταση του 1821»
• Στα περιθώρια της λύπης
• Τώνια Κατζουρού: «7 χρώματα πάνω σε μαύρο»

Twitter