fbpx
Τίτος Πατρίκιος: «Λυσιμελής πόθος» κριτική του Χρίστου Παπαγεωργίου

Τίτος Πατρίκιος: «Λυσιμελής πόθος»

Ένας ποιητής που γεννιέται το 1928, ζει σχεδόν παιδί τα γεγονότα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, βιώνει έφηβος τον Εμφύλιο και βρίσκεται στις φυλακές και στην εξορία νέος άντρας, γράφει –από εκείνη την εποχή μέχρι τις μέρες μας– ερωτικά ποιήματα. Τι είναι όμως εκείνο που σπρώχνει τον Πατρίκιο, ανάμεσα στα αγωνιστικά, τα κοινωνικά, τα πολιτικά, τα οικογενειακά, τα δυσπρόσιτα αλλά και άμεσα επικοινωνιακά ποιήματά του, να γράφει για έρωτες, για γυναίκες που πέρασαν απ' τη ζωή του και, τέλος, για την αγάπη του στην ίδια την ποίηση; Είναι ασφαλώς δύσκολο να μπει κανείς, έτσι ψυχρά όπως γράφεται μια κριτική, στον συμπαντικό χώρο ενός αναγνωρισμένου και διεθνώς δημιουργού, η ουσία όμως είναι, απ' ό,τι φαίνεται, πως αυτά τα διαλείμματα στάθηκαν καθοριστικά όχι μόνο στην πορεία του στην τέχνη, αλλά και στην ψυχική του ισορροπία, η οποία, με τόσες διώξεις και εκτοπίσεις, βεβαίως και θα βρέθηκε πολλές φορές στην κόψη του ξυραφιού, στο τεντωμένο σχοινί. Είμαστε αντιμέτωποι λοιπόν με μια μεγίστης σημασίας ερωτική ποίηση, που ξεφεύγει από μελοδραματισμούς και εύκολους συναισθηματισμούς, και προσελκύει το μαχητικό προφίλ του ποιητή, ο οποίος, όντας πολιτικοποιημένος και βαθιά σοσιαλιστής, προσαρμόζει το ερωτικό ένστικτο σε βάσεις αξιοπρέπειας, σε κανόνες άκρως υγιείς και τεχνικά και αισθητικά. Λέει λοιπόν, εξόριστος στη Ρώμη, Σεπτέμβρη του 1961.

VIA DEI CORONARI 123

Άχρηστο μέσα στη μνήμη τ' όνομά σου
χωρίς τους φθόγγους που το ζωντανεύαν
σαν την χαμένη σύσταση σπιτιού
όπου κανείς δεν ξέρει πως έχω κατοικήσει. (σελ.87)

Έτσι είναι η πλειονότητα των ερωτικών ποιημάτων του Πατρίκιου: ολιγόστιχα, συμπυκνωμένα, αφοριστικά, δραματοποιημένα, και παρά το γεγονός ότι κάποτε αποφασίζει να γράψει και αναλυτικά, αυτά τα προηγούμενα, τα ζωντανά και δροσερά, ακόμη και αν γράφτηκαν σε μεγάλη ηλικία, συγκινούν, ευαισθητοποιούν και προσφέρουν απαράμιλλη ηδονή. Τα μεγαλύτερα σε έκταση ερωτικά του δικού μας ανθρώπου, του ποιητή της νιότης μας αλλά και της ωριμότητάς μας, εξασφαλίζουν μαθήματα επεξεργασίας και πλοκής, ιστορικής και κοινωνικής μυθοποιημένης ελπίδας για έναν καλύτερο κόσμο, έστω και αν, όπως τα παρουσιάζουν οι συνομήλικοί του ποιητές, απ' αυτόν θα λείπει οριστικά ο έρωτας. Πράγμα που ο Πατρίκιος δεν αποδέχθηκε ποτέ, πάλεψε, μόχθησε και απέρριψε τις κομματικές γραμμές γράφοντας ποιήματα που, αν μη τι άλλο, συναντήθηκαν με όλους τους αναγνώστες της εργασίας του, της ποιητικής παρακαταθήκης του. Ας δούμε ένα άλλο ποίημα, σταλμένο απ' το Παρίσι, τον Φεβρουάριο του 1961.

ΟΜΟΛΟΓΙΑ

Μιλήσαμε πολύ για τις γυναίκες
πάντα δειλοί για να παραδεχτούμε
την ομορφιά που μαστιγώνει τη ζωή μας. (σελ.85)

Είμαστε αντιμέτωποι λοιπόν με μια μεγίστης σημασίας ερωτική ποίηση, που ξεφεύγει από μελοδραματισμούς και εύκολους συναισθηματισμούς, και προσελκύει το μαχητικό προφίλ του ποιητή, ο οποίος, όντας πολιτικοποιημένος και βαθιά σοσιαλιστής, προσαρμόζει το ερωτικό ένστικτο σε βάσεις αξιοπρέπειας, σε κανόνες άκρως υγιείς και τεχνικά και αισθητικά.

Λείποντας για μεγάλα χρονικά διαστήματα εκτός Ελλάδας ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, είτε για σπουδές, είτε για εργασία, είτε ως πολιτικός εξόριστος, είτε ως μετανάστης, πολύ πριν αυτό το τελευταίο γίνει της μόδας, έχει μια τεράστια προσμονή για την πατρίδα, ζει έχοντάς τη συνεχώς στο μυαλό του. Έτσι, γράφει ερωτική ποίηση ενώ κατοικεί στο Παρίσι, στη Ρώμη ή στο Βερολίνο, σε μια προσπάθεια να γεφυρώσει το χάσμα, να αισθανθεί τον αγέρα της Ελλάδας να του χαϊδεύει το πρόσωπο, να χαρεί τον ήλιο της χώρας του, κοιτώντας συνεχώς τη γυναικεία φύση, την πρωτογενή, την πραγματική, τη ρεαλιστική, τη φανταστική, την ερωτική, ασχέτως αν την αναζητά ως σύντροφο, ερωμένη, σύζυγο ή φίλη. Ασφαλώς και γράφει επίσης από διάφορες γωνιές της Ελλάδας, στις οποίες ταξιδεύει, τα ποιήματα όμως αυτά έχουν συγκεκριμένο αποδέκτη, σε αντίθεση με τα προηγούμενα, που η όψη της απώλειας, η μορφή της εχθρικής σχέσης και, τέλος, το δώρο της επαφής, στέλνουν μηνύματα εσωτερικής φροντίδας, προκειμένου να είναι έτοιμος για τη μεγάλη ερωτική συνάντηση. Η οποία και έρχεται μέσω των ερωτικών ποιημάτων αλλά και της ερωτικής θέσης του ποιητή, ο οποίος αφήνεται ανυπεράσπιστος, μιας που η πολιτική και κοινωνική συνδιαλλαγή εφορμά και εξοστρακίζει, χωρίς όμως να εξαφανίζει, μια όμορφη παρένθεση, που κράτησε 60 χρόνια και έγινε γνωστή μια άλλη πτυχή ενός τρανού δημιουργού, ενός ακτιβιστή συγγραφέα και μεταφραστή. Ας δούμε κάτι τελευταίο:

ΙΙΙ

Έφερες πάλι τη ροή του χρόνου
άλλοτε επιταχύνοντας, άλλοτε
βραδύνοντας τις ώρες
που αρδεύουν τώρα τα χέρσα μου χωράφια
χωρίς κανένα από τ' αγάλματά μου
να καλύψουν. (σελ.103)

Μια ακόμη επιλογή απ' τις αισθητικές και ποιοτικές Εκδόσεις Κίχλη φθάνει στο γραφείο μας καλώντας μας να τη διαβάσουμε, να πετάξουμε μαζί της, να τη ρουφήξουμε. Εμείς το επιχειρήσαμε. Και με μεγάλο σεβασμό στο έργο ενός κορυφαίου και συμμετέχοντας στα ταραγμένα του ερωτικά πονήματα, που στόχο έχουν την ανύψωση της πλέον αναγκαίας λειτουργίας της ανθρώπινης φύσης, που είναι ο έρωτας.

Λυσιμελής πόθος
Τίτος Πατρίκιος
Κίχλη
152 σελ.
Τιμή € 14,00
1-patakis-link


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΟΙΗΣΗ
Θωμάς Κοροβίνης: «Ποιήματα και τραγούδια»

Μια ακροβασία πάνω στο κύμα, σαν μια παραλλαγή στον στίχο του άλλου ποιητή (χόρεψε πάνω στο φτερό του καρχαρία), αυτό μοιάζει να λέει ο Θωμάς Κοροβίνης σε όλα του τα τραγούδια· αλήθεια, ποιήματα ή τραγούδια;...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.