Μια συρραφή κειμένων ως εύπλαστη ύλη που υπακούει στη διαδικασία ενός πειράματος, κάπως έτσι θα μπορούσα να ορίσω Το αυτόματο του Θάνου Σταθόπουλου. Ένα πείραμα, λοιπόν: το κείμενο να ξεφύγει από τις σελίδες, να μοιάζει με περίεργο ον ή αντικείμενο, εύπλαστο, να σε παρασέρνει σε μια ιριδίζουσα οπτική γωνία, όχι ακριβώς αιρετική, πιο πολύ μια ματιά εγκάρσια, σε μια στιλπνότητα της ζωής υγρή, σκοτεινή και πρωτότυπη. Ο Σταθόπουλος, στο Αυτόματο εκκινεί από το νεύμα της αποσπασματικής γραφής, συρράπτει μορφές, σχόλια, ανεκδοτολογικά στοιχεία, με στόχο το «πέρα από το κείμενο», τη φράση που ταυτόχρονα είναι πράξη, μια πράξη ανατρεπτική στη λεπτομέρειά της, εκκωφαντική στη σιωπή της. Μέσα στις σελίδες απουσιάζει συνειδητά το ποίημα, αντίθετα εκτίθενται δοκιμιακά τα υλικά του ποιήματος, κι όμως, η ίδια η τελετουργία έκθεσης των λεπτομερειών συνιστά μια κίνηση, μια πράξη ανατρεπτική που η ίδια ως ενέργεια είναι ένα φάντασμα ποιήματος, ένας ορίζοντας αλχημείας, ένα πείραμα ποιητικό, εντέλει ένα δρώμενο.

ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΤΟΥ
Το 1974, ο Μπας Γιαν Άντερ, ένα χρόνο πριν εξαφανιστεί
στα νερά του Ατλαντικού, στο βίντεο: Primary Time,
βιντεοσκοπεί τον εαυτό του μέχρι το στήθος,
ντυμένο στα μαύρα, να τοποθετεί λίγα λουλούδια σ' ένα βάζο
και να τα αναδιατάσσει συνεχώς επί 25' και 47''.
Η προσοχή όμως επικεντρώνεται περισσότερο στα λουλούδια,
στη μαυροφορεμένη αδύνατη σιλουέτα του καλλιτέχνη και, κυρίως,
στα χέρια του, και λιγότερο στον πραγματικό χρόνο.

Ο συγγραφέας διασπείρει το υλικό του σα χειρονομία προς το άγνωστο, σ' ένα καλειδοσκόπιο όπου το σώμα επιλέγει μια αναπάντεχη κίνηση, το δρώμενο που τελείται δε στέλνει μήνυμα αλλά σημαίνει από μόνο του ως ενέργεια, με έναν πλάγιο τρόπο το ζητούμενο είναι η ποιητική ενόραση του κόσμου, τα ανάποδα δευτερόλεπτα, το σώμα που υφαίνει ένα ομιχλώδες παραμύθι με φόδρα από αψέντι.

Το Αυτόματο είναι ένα βιβλίο που σε προκαλεί να το διαβάσεις ανάκατα, άναρχα, κατά τον τρόπο που θέλεις και που επιβάλλει η στιγμή, εστιάζοντας όχι μόνο στο κείμενο αλλά και σε μια λέξη ή σ' ένα όνομα, έτσι που το ευρετήριο ονομάτων ν' αποτελεί από μόνο του ένα δικό του κείμενο, κι επίσης η ίδια η στήλη των περιεχομένων να προκαλεί σε μια διαφορετική ανάγνωση του υλικού.
Είναι φανερό ότι ο συγγραφέας του Αυτόματου εννοεί το βιβλίο ως κίνηση προς τα έξω, ως ενέργεια που υφαίνει τη σκιά της αθέατης όψης των πραγμάτων, ως δρώμενο που στη σιωπηλή του λιτότητα αποτελεί μια πράξη που αποκαλύπτει ένα μυστικό. Ίσως ο μόνος κανόνας που ο συγγραφέας δέχεται να υπηρετήσει ευλαβικά είναι το στιλ, το κομψό γράψιμο, η ρευστότητα ενός νοήματος που ολοένα αλλάζει χρώματα.

Ο Θάνος Σταθόπουλος ανήκει σ' εκείνους τους συγγραφείς που υπηρετούν τη δυναμική του θραύσματος. Η σκηνή του κόσμου φωτίζεται πρισματικά μέσα από τη συρραφή ετερόκλητων αποσπασμάτων, η κάθε ιστορία είναι μια εγγραφή γεμάτη αισθήσεις και οινόπνευμα, και η ενέργεια αυτή συρράπτεται με μια άλλη διαφορετική εγγραφή κι όλο αυτό το μωσαϊκό, όσο προχωρά, σκόπιμα συνιστά μια καλά κεκαλυμμένη δράση, μια θεατρική περιπέτεια που προσβλέπει στην ίδια τη ζωή όπως τη βιώνουμε στο ασυνείδητο, ζωή ονειρική, δυναμική, επίμονη.

Για να ανακαλύψουμε το κλειδί του νοήματος, οφείλουμε να εγκύψουμε στη λεπτομέρεια – αυτό υπονοεί το «αυτόματο». Πρέπει να συρράψουμε τις λεπτομέρειες κι ας δείχνουν αταίριαστες, ας τις αφήσουμε να κινηθούν μόνες τους, οι ίδιες μπορεί να μας οδηγήσουν στη σκιά ενός σκοτεινού ονείρου, στην ψαύση μιας φράσης δηλητήριο, στην ατμόσφαιρα μιας παρέας που ονειρεύεται αυτό που παράλληλα βιώνει ως απόσπασμα ενός κόσμου γεμάτου αγεωγράφητες περιπέτειες και συγκινήσεις.

Το αυτόματο
Θάνος Σταθόπουλος
Γαβριηλίδης
85 σελ.
Τιμή € 7,46

Twitter