Γεράσιμος Ρομποτής: «Άδεια όστρακα»
Ο Γεράσιμος Ρομποτής δεν διακατέχεται από την αγωνία να δίνει το παρών κάθε χρόνο με την έκδοση καινούργιας ποιητικής συλλογής. Εκδίδει τη δουλειά του όταν έχει κάτι να πει, όταν διαθέτει κάτι καινούργιο να παρουσιάσει στους αναγνώστες. Ολιγογράφος και ουσιαστικός, συγκεντρώνει εντυπώσεις, εικόνες, ιδέες και συναισθήματα για να τα μετατρέψει σε «τραγούδια», σε χαμηλών τόνων ποιήματα.
Ο Γεράσιμος Ρομποτής καλλιέργησε το ταλέντο του μέσα σ’ ένα γόνιμο περιβάλλον που τον ενίσχυσε στις δημιουργικές του αναζητήσεις και δοκιμές. Με πατέρα τον ποιητή, πεζογράφο και δοκιμιογράφο Τάσο Κόρφη και μητέρα την Ελένη Ρομποτή, μια γυναίκα που διακρίνεται για την ευγένεια και το ταλέντο να μετατρέπει το ποιητικό σε πραγματικότητα, ή αντιστρόφως, ο ποιητής αναπτύσσει και καλλιεργεί τις λεπτοδουλεμένες και φίνες δημιουργικές του φωνές.
Τα Άδεια όστρακα περικλείουν διαθέσεις, που θαρρείς και προέρχονται από θητεία στο συμβολισμό, με εικόνες, σύμβολα και μουσικότητα. Εικόνες οι οποίες αναπαριστούν τον εσωτερικό κόσμο, ενώ η συγκρατημένη μουσική των λέξεων αποπνέει στάση επιλεγμένα μελαγχολική, καθώς παράλληλα δημιουργείται ατμόσφαιρα ρευστότητας και διαρκών αλλαγών. Η βροχή, η μνήμη, η ερημιά, τα φύλλα, ο κήπος, η αγάπη, η σκιά, η φθορά, οι πεταλούδες και τα άδεια όστρακα συνιστούν τον ποιητικό κόσμο του Ρομποτή, ενώ ένα ποίημα αφιερωμένο στον Γιάννη Βαρβέρη συνδυάζει την πάλη ανάμεσα στη σύνθεση και την αποσύνθεση. Από την άλλη, οι χαμηλοί τόνοι δημιουργούν και συνδράμουν στη σύνθεση υποβλητικής ατμόσφαιρας.
Στα Ξέφωτα χρόνου, στην πρώτη του ποιητική συλλογή που κυκλοφόρησε το 2001 από τις ίδιες εκδόσεις, στα κενά του χρόνου, στις σκιές, οι στίχοι ενίοτε υποκαθιστούν φανταστικές ημερολογιακές σημειώσεις, ταξιδιωτικά στιγμιότυπα της εσωτερικής ζωής. Κι εδώ η ποίηση είναι διάφανη, με αισθαντικότητα και εσωτερικότητα, η οποία, ωστόσο, παρουσιάζεται με εικόνες από την καθημερινότητα, με στοιχεία που συνιστούν τους ενωτικούς κρίκους ανάμεσα στην πραγματικότητα και την προσωπική ματιά, τη γέφυρα με δύο άκρα: τη λογική και την ευαισθησία.
Σε πολλά ποιήματα διακρίνεται, επίσης, ερωτισμός, αγάπη για τον άλλον, για ό,τι αυτός σημαίνει για το ποιητικό εγώ. Αγάπη για το όλον και το τίποτα ή το ελάχιστο, το απόλυτο και το μάταιο, την αιωνιότητα ή καλύτερα την ψευδαίσθησή της με το παροδικό και εφήμερο. Ο «αφηγητής» είναι ο παρατηρητής της ζωής, ενώ ο ίδιος καταφεύγει στην εσωτερική εμπειρία. Οι ψίθυροι ζωής, το άγγιγμα των ακροδάχτυλων στα εσωτερικά και εξωτερικά γεγονότα, αποτελούν τα ξέφωτα του χρόνου, αλλά και τα άδεια όστρακα, αυτά που περιμένουν το γέμισμα, που επιδιώκουν να κατακτήσουν το περιεχόμενο, το νόημα. Ο στίχος, αν και ελεύθερος, με ορισμένες όμως αποδράσεις στην ομοιοκαταληξία, έχει πειθαρχία. Το συγκεκριμένο, η εικόνα παραπέμπουν στο συναίσθημα που κάθε άλλο παρά αφηρημένο ή παράδοξο είναι. Οι λέξεις επιλέγονται για να δηλώσουν στάσεις ζωής, για να γίνουν σημεία μέσα στο σκοτάδι της διαδοχής των στιγμών. Η εσωστρεφής ματιά του «αφηγητή» όταν αφήνεται να παρακολουθήσει τους άλλους ανακαλύπτει είδωλα τραυματισμένα και αποσύρεται από τη βουή του κόσμου, για να ατενίσει το άτομο που είναι δέσμιο της μοίρας του, των ορίων του, εφόσον ο χρόνος περνά αμετάκλητα και όλα ολοκληρώνουν τον κύκλο τους: «Καρπός που σαπίζει/ με τον καιρό χωνεύεται από το χώμα… Ίχνος ζωής που σβήνει η βροχή» («Ίχνος ζωής», Ξέφωτα χρόνου).
Όλα, ωστόσο, τα πράγματα, τα πρόσωπα υπάρχουν στη δίνη των διαθέσεων. Ο Ρομποτής με τη δυναμική των στίχων του επιτυγχάνει και στα Ξέφωτα χρόνου, όπως και στα Άδεια όστρακα, να μιλήσει για τα μικρά και τα μεγάλα, με απλό, στρωτό τρόπο, με εικόνες λείες, έτσι ώστε η επικοινωνία με τον αναγνώστη να γίνεται άμεσα, χωρίς εμπόδια και διάφορα «παράσιτα».
Και ιδού τι εννοώ:
ΟΤΑΝ ΑΝΑΣΑΙΝΕΙΣ (Ξέφωτα χρόνου)
Επιμένεις
Προσηλωμένος στα ίδια
Στο σχήμα του προσώπου
Στον ήχο της φωνής
Όλως γιατί
Όταν ανασαίνεις
Μπροστά σε καθρέφτες
Σε τζάμια κλειστά
Αντί να θαμπώνουν
Γεμίζουν αίμα;
ΚΗΠΟΣ (Άδεια όστρακα)
Ανασαίνει ο κήπος
τη δροσιά των φύλλων
(της καρδιάς ο χτύπος
η ηχώ των φίλων).
Τα γέλια των παιδιών
κατρακυλούν στις σκάλες·
(στις άκρες των κλαδιών
οι τύψεις, στάλες).
Στων ανθών το χρώμα
ο βόμβος των εντόμων·
(στων κισσών το στρώμα
ο ψίθυρος των φόνων).
Η ηρεμία των στίχων, που πότε βρίσκονται σε ελεύθερη μορφή, πότε σε πειθαρχημένη παραδοσιακή με ομοιοκαταληξία, όπως αναφέρθηκε ήδη, δίνει τη θέση της σε μια αναπάντεχη κορύφωση, σε μια ανατροπή, τέτοιας έντασης και έκπληξης που κανείς συναντά σε πεζά αφηγηματικά κείμενα. Από τους στίχους δεν λείπουν η ειρωνεία και ο σαρκασμός, ενώ η αναφορά στον Καρυωτάκη υπογραμμίζει τις όποιες επιλογές και προτιμήσεις. Ο ποιητής επιτυγχάνει να αποδώσει την αναστροφή των πραγμάτων και διαθέσεων σε μόλις λίγους στίχους.
Αλλά ακόμα και οι μεταφράσεις του, οι οποίες υποστηρίζουν και τα έργα του, είναι έτσι διατυπωμένες που κανείς μπορεί να τις εκλάβει ως δικές του ποιητικές φωνές και καταθέσεις.
Και στις δύο του ποιητικές συλλογές ο Γεράσιμος Ρομποτής δεν παίζει με τις λέξεις, δείχνει να τις έχει ανάγκη για να δαμάσει τις εσωτερικές του τίγρεις, και το επιτυγχάνει σεμνά, σχεδόν ψιθυριστά. Αποφεύγοντας τα μεγάλα λόγια, συνομιλεί με τον έτερο για θέματα που αφορούν τον καθένα μας: μοναξιά, πλήξη, φθορά. Και το αποτέλεσμα είναι πειστικό, γιατί τα συστατικά της τέχνης του είναι πηγαία, αυθεντικά.
Άδεια όστρακα
Γεράσιμος Ρομποτής
Γαβριηλίδης
70 σελ.
Τιμή € 7,46
