fbpx
Jo Ellen Bogart: «Ο άσπρος γάτος και ο καλόγερος»

Jo Ellen Bogart: «Ο άσπρος γάτος και ο καλόγερος»

Το «Πανγκούρ Μπαν» («Pangur Bán»), το ποίημα πάνω στο οποίο βασίζεται η διασκευή της Τζο Έλεν Μπόγκαρτ με τον τίτλο Ο άσπρος γάτος και ο καλόγερος, γράφτηκε γύρω στον 9ο αιώνα από έναν μοναχό που ζούσε στην ενορία του Αββαείου του Ραϊχενάου, ενός νησιού της λίμνης της Κωνσταντίας στη νότια Γερμανία, κοντά στα σύνορα με την Αυστρία. Στους 32 στίχους του, χωρισμένους σε οχτώ τετράστιχες στροφές, ο μοναχός αφηγείται τις καθημερινές του ενασχολήσεις, συγκρίνοντάς τις με τις δραστηριότητες ενός γάτου που του κρατάει συντροφιά. Το πρωτότυπο ποίημα, που είναι γραμμένο στα αρχαία ιρλανδικά, φυλάσσεται στο Αββαείο του Αγίου Παύλου, στο Λαβάνταλ της Αυστρίας.

«Μπαν» στα ιρλανδικά σημαίνει «άσπρος», ενώ η λέξη «πανγκούρ» περιγράφει τον άνθρωπο που αφρατεύει ένα ύφασμα. Πανγκούρ Μπαν είναι και το όνομα του γάτου, και μας φέρνει στο μυαλό ένα κατάλευκο, πολύ φουντωτό γατί – ιδανική συντροφιά για έναν άνθρωπο λάτρη της μοναξιάς και της μελέτης, όπως ήταν ο καλόγερος που έγραψε το ποίημα. Άλλωστε οι γάτες είναι, εδώ και αιώνες, αναπόσπαστοι σύντροφοι των ανθρώπων και μέρος της ζωής τους. Και στα μοναστήρια είχαν πάντα πολλές, και για να τρώνε τα ποντίκια που απειλούσαν τα παλιά βιβλία, αλλά και για παρέα.

Η σοφία και οι γνώσεις που κανείς αποκομίζει στη ζωή του βρίσκονται τόσο στα βιβλία όσο και στην απλή καθημερινότητα. Αυτό είναι σε γενικές γραμμές το νόημα του ποιήματος, μέσα στο οποίο τόσο η μελέτη του μοναχού όσο και το παιχνίδι του γάτου φαίνονται να έχουν την ίδια σημασία. Ο μοναχός διαβάζει στο φως των κεριών, αναζητώντας πληροφορίες και ερευνώντας τα παλιά συγγράμματα, ενώ ο γάτος, στον δικό του μικρόκοσμο, εξερευνά το περιβάλλον του για να παγιδεύσει το ποντίκι που έχει ήδη εντοπίσει.

Κάθε σελίδα είναι μια πρόκληση
Ο Πανγκούρ στη δουλειά μου δεν με εμποδίζει
Κι εγώ τον αφήνω ήσυχο να τριγυρίζει
Ευχαριστημένοι και οι δύο, χαιρόμαστε με όσα χρειαζόμαστε
Μια ευτυχισμένη ιστορία μοιραζόμαστε.

Καθένας λοιπόν με τα ενδιαφέροντά του, κάνουν παρέα ο ένας στον άλλον και όλα όσα αποκομίζουν τους ευχαριστούν και τους δύο. Για τον γάτο, ο σχεδιασμός της στρατηγικής που θα ακολουθήσει για να ξετρυπώσει τον ποντικό είναι μια συναρπαστική περιπέτεια στην οποία είναι προσηλωμένος με αφοσίωση και επιμονή. Είναι ένας τρόπος να ακονίζει το μυαλό του και να διατηρεί ακμαία την εξυπνάδα του.

Παράλληλα ο μοναχός διαβάζει τα βιβλία του, και είναι και για εκείνον μια εξίσου συναρπαστική περιπέτεια το να αναζητά νέες γνώσεις και να βρίσκει απαντήσεις σε ερωτήματα που τον απασχολούν. Κρατάει τη σκέψη του σε εγρήγορση και νιώθει ευτυχισμένος που είναι σε θέση να φτάνει σε σημαντικά συμπεράσματα, απολαμβάνοντας τους πνευματικούς καρπούς μιας πολύωρης και κουραστικής μελέτης. 

Η σοφία και οι γνώσεις που κανείς αποκομίζει στη ζωή του βρίσκονται τόσο στα βιβλία όσο και στην απλή καθημερινότητα[…]Ο μοναχός διαβάζει στο φως των κεριών, αναζητώντας πληροφορίες και ερευνώντας τα παλιά συγγράμματα, ενώ ο γάτος, στον δικό του μικρόκοσμο, εξερευνά το περιβάλλον του για να παγιδεύσει το ποντίκι που έχει ήδη εντοπίσει.

Στο ταπεινό μας σπιτικό
Ο Πανγκούρ βρίσκει τον δικό του ποντικό…
Κι εγώ βρίσκω φως μέσα στο σκοτάδι.

Οι στίχοι του ποιήματος, ρεαλιστικοί, λιτά περιγραφικοί, γραμμένοι απλά και κατανοητά, είναι ωστόσο γεμάτοι με βαθιά νοήματα που έχουν διαχρονικό και πανανθρώπινο χαρακτήρα. Γι’ αυτό άλλωστε εξακολουθεί να είναι επίκαιρο και να έχει πολλά πράγματα να πει και άλλα τόσα μηνύματα να περάσει ακόμα και στον σύγχρονο κόσμο, που κινείται με άλλους ρυθμούς. Το ποίημα έχει ερμηνευτεί, μεταφραστεί και διασκευαστεί πολλές φορές, ενώ έχει επίσης αποτελέσει έμπνευση για ταινίες, όπως το Μυστικό του Κελς του 2009, μια ταινία κινουμένων σχεδίων των Τομ Μουρ και Νόρα Τούμεϊ, που έχει πολλές αναφορές στην ιρλανδική μυθολογία και στην οποία εμφανίζεται ένας άσπρος γάτος με το όνομα Πανγκούρ Μπαν, που συνοδεύει έναν καλόγερο.

Στη συγκεκριμένη έκδοση, το κείμενο της Τζο Έλεν Μπόγκαρτ συνοδεύει η εντυπωσιακή και πρωτότυπη εικονογράφηση του Καναδού Σίντνεϊ Σμιθ, ο οποίος έχει επιλέξει τη χρήση γήινων, απαλών χρωμάτων τονίζοντας έτσι την ηρεμία που χαρακτηρίζει τη ζωή του καλόγερου και του γάτου στο μοναστήρι. Η καλή μετάφραση είναι της Μαρίας Κούρση.

 

Ο άσπρος γάτος και ο καλόγερος
Jo Ellen Bogart
Μετάφραση: Μαρία Κούρση
Εικονογράφηση: Sydney Smith
Εκδοτική Αθηνών
36 σελ.
ISBN 978-960-213-461-0
Τιμή: €13,78
001 patakis eshop


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΑΙΔΙΚΑ
Lucia Giustini: «Ο βασιλιάς που δεν ήθελε να κάνει πόλεμο»

«Πριν από πολύ καιρό, βασίλευε ένας βασιλιάς που δεν ήθελε να κάνει πόλεμο…» Έτσι αρχίζει το βιβλίο της Ιταλίδας συγγραφέα Λουτσία Τζιουστίνι, σε εικονογράφηση του Σάντρο Ναταλίνι, που μας φέρνουν...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΠΑΙΔΙΚΑ
Μαρίζα Ντεκάστρο: «Άλκη Ζέη: Μάτια σαν γαλάζια θάλασσα»

Το κάθε νέο βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη. Και όχι μόνο για το περιεχόμενο, αλλά και για τη μορφή του. Γνωρίζει πολύ καλά ότι το βιβλίο είναι και αντικείμενο, το οποίο, αν είναι...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.