Ανάμεσα στη ζωή και την τέχνη υπάρχει μια στενή και αλληλένδετη σχέση. Η ζωή τροφοδοτεί και ενισχύει την τέχνη και η τέχνη μέσα από τη δική της αδιαμφισβήτητη δυναμική ενισχύει τη ζωή και μετουσιώνει την καθημερινότητα σε τέχνη. Το ουσιώδες σε αυτή τη σχέση είναι ο δημιουργός να μπορεί ν' αγγίξει τη ζωή με αληθινότητα και ομορφιά και, ειδικότερα στην περίπτωση της λογοτεχνίας για παιδιά, να μπορεί με αφηγηματική ικανότητα να εξοικειώνει τα παιδιά με τη ζωή και να τα προκαλεί να ταυτισθούν με τα πρότυπα που τους προτείνει το βιβλίο για να λυτρωθούν από τα δικά τους αδιέξοδα.

Πάνω σε αυτά τα δεδομένα στηρίχτηκε η έκδοση του βιβλίου Ο Μίλτος, η Μίνα, η Ροζαλία, ο Τσε... και η βαλίτσα, ένα εξαιρετικό βιβλίο που με τον πρωτότυπο και παρατακτικό τίτλο σε προκαλεί ευθύς εξαρχής σε μια γνωριμία που σου επιφυλάσσει πολλές εκπλήξεις και πολλή συγκίνηση. Στο βιβλίο συνυπάρχουν πέντε κείμενα, το καθένα με διαφορετικό συγγραφέα και εικονογράφο. Ένας υπέροχος συνδυασμός λόγου και εικόνας που αγγίζει, με ευαισθησία και γνώση της παιδικής ψυχολογίας, πέντε σύγχρονα καυτά προβλήματα που απασχολούν τα σημερινά παιδιά. Ένας υπέροχος συνδυασμός λόγου και εικόνας που σε φέρνει αντιμέτωπο με ατόφια την παιδική ψυχή.

Η πρώτη ιστορία, με τίτλο «Ο γλάρος του Μίλτου», συγγραφέα την Αλεξάνδρα Μητσιάλη και εικονογράφο τη Βάσω Ψαράκη, πραγματεύεται το θέμα της εγκατάλειψης του Μίλτου από τη μητέρα του, που έφυγε ξαφνικά μια νύχτα και χάθηκε μες στο σκοτάδι. Το σκηνικό μέσα στο οποίο στήνεται η όλη ιστορία είναι ανάλογο με την ψυχολογική κατάσταση του παιδιού. Ο Μίλτος κάθεται μόνος στο τελευταίο θρανίο της τάξης, ξεχασμένος σε ένα ολόγυρα θλιμμένο τοπίο με τις ξεβαμμένες πολυκατοικίες που του κρύβουν τον ουρανό και παρακολουθεί τους γλάρους που μαζεύουν τα ψίχουλα από την αυλή του σχολείου. Ο Μίλτος έχει τον δικό του γλάρο, με τον οποίο κουβεντιάζει και του εξομολογείται όλα όσα τον βασανίζουν. Η αφήγηση σε όλο το κείμενο είναι έντονα ψυχογραφική, με εσωτερικούς μονολόγους που δηλώνουν σαφή γνώση των αντιδράσεων του παιδιού. Ο Μίλτος με τη φαντασία του ακολουθεί τα ταξίδια του φίλου του, του γλάρου, και τον παρακαλεί να πάρει ένα γράμμα στη μανούλα του εκεί που θα τη συναντήσει στα ταξίδια του. Έτσι συντηρείται η ελπίδα πως η μητέρα όταν πάρει το γράμμα θα γυρίσει. Άλλωστε, «το σημαντικότερο στοιχείο ενός καλού παιδικού βιβλίου είναι η ελπίδα που αφήνει στο τέλος». Η ιδιαίτερα ευαίσθητη εικονογράφηση της Βάσως Ψαράκη έρχεται να δώσει οπτική υπόσταση αλλά και προέκταση στο κείμενο στα πιο δυνατά του σημεία.

Η δεύτερη ιστορία, με τίτλο «Η μαριονέτα», συγγραφέα τη Ναννίνα Σακκά-Νικολακοπούλου και εικονογράφο την Ίριδα Σαμαρτζή, έχει ως θέμα την κλοπή και συνακόλουθα το ψέμα που η Ροζαλία, η μικρή ηρωίδα, επικαλείται για να καλύψει την πράξη της. Σε μια ονειρική ατμόσφαιρα ενός λούνα παρκ, η Ροζαλία γοητεύεται από μια μικρή μαριονέτα και παίρνοντάς την κρυφά, τη χώνει στο σακάκι της και τραβάει για το σπίτι της. Η συγγραφέας με ζωντανή γραφή και αληθινότητα μας δίνει μια εικόνα που δεν διαφέρει από τον τρόπο με τον οποίο θα συμπεριφερόταν κάθε παιδί. Μας φέρνει σε επαφή με τις ψυχολογικές μεταπτώσεις, μεταμέλεια, ενοχή, αίσθηση ευθύνης, που την οδηγούνε σ' ένα ψυχολογικό αδιέξοδο. Η σωστή αντιμετώπιση του θέματος από τη μητέρα και τον θεατρώνη δίνουν ένα αίσιο τέλος στην όλη ιστορία. Η εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή, αρκετά παραστατική, με ιδιαίτερη έμφαση στο πρόσωπο της Ροζαλίας και των συναισθημάτων της, συμπληρώνει επιτυχημένα το κείμενο.

Ακολουθεί η τρίτη ιστορία, «Ο μπαμπάς μου και ο Τσε» της Μαρίας Παπαγιάννη, με εικόνες του Νικόλα Ανδρικόπουλου και θέμα τον θάνατο του πατέρα. Ο μικρός Αναστάσης, ο ήρωας της ιστορίας, αρνείται πεισματικά να δεχτεί την απουσία του πατέρα του και συνεχίζει να ζει με τις αναμνήσεις, τα όνειρα και τις φαντασιώσεις του. Ο πατέρας συνεχίζει να είναι ζωντανός και να επαναλαμβάνει όσα ωραία έκανε ή έλεγε στον Αναστάση και προπάντων να του λέει ιστορίες για τον Τσε Γκεβάρα, τον μεγάλο επαναστάτη που θαύμαζε. Στο τέλος, ο πατέρας και ο Τσε γίνονται το ίδιο πρόσωπο και ο πατέρας τρέχει με τη μοτόρα και το μπερέ του στους ουρανούς, όπως ακριβώς ο Τσε. Ένα κοριτσάκι κι ένα γατί, που βρίσκονται τυχαία στον δρόμο του, του αποσπάνε κάπως την προσοχή και ο Αναστάσης ανακαλύπτει επιτέλους πως υπάρχει και κάτι άλλο σε αυτόν τον κόσμο που μπορεί να του δώσει χαρά. Η γραφή της Παπαγιάννη, αρκετά πρωτότυπη, απλή και συγκινητική, προσπαθεί να εξοικειώσει όσο γίνεται όχι μόνο τα παιδιά, αλλά και τους μεγάλους, με το θέμα της απώλειας των αγαπημένων μας.

Αυτές οι πρώτες τρεις ιστορίες σε συνθλίβουν πραγματικά, αλλά και σου υποβάλλουν την ελπίδα.

Ακολουθεί μια ιστορία εντελώς διαφορετική, που σου αλλάζει διάθεση. Πρόκειται για ένα χιουμοριστικό ποίημα της Αλεξάνδρας Μπίζη με τίτλο «Η Μίνα και η τηλεόραση», σε εικονογράφηση της Διατσέντας Παρίση. Είναι ένα ευχάριστο κείμενο που αγγίζει την εμμονή των σημερινών παιδιών στην τεχνολογία, ειδικότερα στην τηλεόραση. Η συγγραφέας επιχειρεί με το χιούμορ και τη ρίμα να επηρεάσει τα παιδιά και να δείξει μέσα από την ανατροπή και την υπερβολή πόσο βλαβερή και επώδυνη μπορεί να αποβεί η μοιραία εξάρτηση. Η Μίνα βρίσκεται ξαφνικά σε μια χώρα όπου η τηλεόραση είναι υποχρεωτική και απαγορεύεται να σβήνει. Η μικρή στην αρχή είναι πανευτυχής, αλλά στη συνέχεια αντιλαμβάνεται τον ψυχαναγκασμό και πνίγεται. Η λύτρωση επέρχεται μέσα από μια πολύ έξυπνη λύση, που απελευθερώνει τη Μίνα από τα αδιέξοδα αλλά και την εξάρτηση από την τηλεόραση. Η εικονογράφηση της Διατσέντας Παρίση κινείται στα ίδια πλαίσια με το κείμενο. Η μαμά με λιονταρίσια χαίτη, αφού αγριεύει στη Μίνα σαν λιοντάρι, ενώ στη χώρα της τηλεόρασης όλοι οι κάτοικοι έχουν αντί για κεφάλι μια τηλεόραση.

Η τελευταία ιστορία, με τίτλο «Η βαλίτσα» του Βαγγέλη Ηλιόπουλου και εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη, είναι ένα δυνατό κείμενο που φέρνει με έναν πρωτότυπο τρόπο τα παιδιά σε επαφή με το καίριο θέμα του διαζυγίου. Στην ιστορία, οι γονείς ψάχνουν έναν τρόπο να χωρίσουν δίχως να πληγώσουν το παιδί τους. Με τις ατέρμονες όμως συζητήσεις τους και τη σχολαστικότητα με την οποία αντιμετωπίζουν το θέμα, το μόνο που πετυχαίνουν είναι να κάνουν το παιδί να νιώσει πως μετατρέπεται σε μια βαλίτσα με χερούλια, φερμουάρ και ρόδες, που τη στέλνουν από τον έναν τόπο στον άλλον και το παιδί-βαλίτσα στριφογυρίζει ώρες ατέλειωτες στον ιμάντα των αποσκευών ενός αεροδρομίου. Η γραφή του Βαγγέλη Ηλιόπουλου απλή, με μικρές φράσεις και εύστοχους διαλόγους, προσδίδουν στο κείμενο μια ιδιαίτερη δυναμική που μπορεί να προβληματίσει τους γονείς και να τους φέρει προ των ευθυνών τους. Ανώδυνα διαζύγια δεν υπάρχουν. Σίγουρα ένα παιδί διαζευγμένων γονιών θα είναι πάντα εκεί και θα υποβάλλει: «Είμαι το παιδί σας. Από εμένα ν' απαλλαγείτε ακόμα και αν το θέλετε δεν μπορείτε». Η εικονογράφηση απλή, μ' έναν αέρα παιδικής αφέλειας, σε φέρνει σε άμεση επαφή με τον ήρωα-βαλίτσα και σε κάνει να διερωτάσαι στ' αλήθεια πόσο τραγικό είναι οι γονείς με τα λάθη τους να μηδενίζουν την προσωπικότητα ενός παιδιού.

Προσωπικά δεν έχω καμιά αμφιβολία πως το βιβλίο αυτό θα εκπληρώσει με επιτυχία τον στόχο του, που δεν είναι άλλος από τη βιβλιοθεραπεία. Θερμά συγχαρητήρια σε όσους μόχθησαν για την έκδοσή του.

Ο Μίλτος, η Μίνα, η Ροζαλία, ο Τσε και... η βαλίτσα
Αλεξάνδρα Μητσιάλη, Ναννίνα Σακκά-Νικολακοπούλου, Μαρία Παπαγιάννη, Αλεξάνδρα Μπίζη, Βαγγέλης Ηλιόπουλος
εικονογράφηση: Νικόλας Ανδρικόπουλος, Διατσέντα Παρίση, Ίρις Σαμαρτζή, Ντανιέλα Σταματιάδη, Βάσω Ψαράκη
Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου
43 σελ.
Τιμή € 12,05

Twitter