Αθηνά Κακούρη: «1821, η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε»
Η Αθηνά Κακούρη (Πάτρα, 1928), αειθαλής και ακάματη, εξέδωσε πρόσφατα το νέο της ιστορικό βιβλίο με τίτλο 1821, η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε, που αυτή τη φορά δεν είναι μυθιστόρημα, κι ας διαβάζεται σαν μυθιστόρημα. Πρόκειται για μια σύνοψη των γεγονότων πριν από την Επανάσταση του 1821 κι εκείνων που διαδραματίστηκαν στη διάρκειά της, αλλά και μετά. Το απέριττο ύφος της και η εμπλοκή της στο βιβλίο ως αφηγήτριας αρχικά φαίνεται να δείχνουν πως απευθύνεται σε μαθητές, σε νέους γενικότερα, ωστόσο ο στόχος της είναι να διαβαστεί από όλους τους Έλληνες, μικρούς και μεγάλους. Η αφήγηση διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, λογοτεχνικό είδος στο οποίο η συγγραφέας έχει άριστες επιδόσεις, είτε είναι αστυνομικό είτε ιστορικό. Το μότο της αρχής δείχνει τι θα επακολουθήσει και σε ποιο ζήτημα θα επικεντρωθεί το ενδιαφέρον της αφηγήτριας. Πρόκειται για μια φράση από τα Απομνημονεύματα του Γάλλου ιστορικού και πολιτικού Φρανσουά Γκιζό (1787-1874): «Οι Δυνάμεις επέτρεψαν στην Ελλάδα να ξαναγεννηθεί με τον όρο όμως ότι θα ήταν τόσο μικρή και αδύνατη, ώστε να μην μπορέσει να μεγαλώσει ούτε σχεδόν να ζήσει».
Εξαρχής, γίνεται αντιληπτό πως η συγγραφέας επιθυμεί να συσχετίσει την Επανάσταση του 1821 και την εμπλοκή σε αυτήν των τότε μεγάλων δυνάμεων (Αυστρίας, Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας) με τη σημερινή κατάσταση της χώρας, ύστερα από την εφαρμογή του Μνημονίου και τους επαχθείς όρους που έχουν επιβάλει οι Γερμανοί και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πρόθεσή της είναι σαφής και βρίσκεται αποτυπωμένη σε μια φράση του προλόγου της που απευθύνεται στον αναγνώστη: «Γιατί τότε θα δεις πως η Ιστορία μετρά τη ζωή μας, τη ζωή τη δική μου και τη δική σου και των δικών σου, όχι σε κάποιον αόριστο, περασμένο χρόνο αλλά σήμερα, εδώ που μιλάμε, τώρα».
Αρχίζοντας την αφήγησή της με την αρχαία ελληνική γλώσσα –και την παρότρυνση «Κοίτα καλά μην τη χάσεις!»– η Αθηνά Κακούρη περνάει στη συνείδηση της ελληνικότητας, ενώ στη συνέχεια καταγράφει τις ιστορίες της, «ιστορίες συναρπαστικές κι αξιομνημόνευτες», με στιγμές που σε κάνουν «να θλίβεσαι και να θρηνείς» κι άλλες με τις οποίες «γεμίζεις αγαλλίαση και υπερηφάνεια». Το βιβλίο χωρίζεται σε μέρη (τα οποία διαιρούνται σε επιμέρους κεφάλαια), με τους χαρακτηριστικούς τίτλους «Πώς επιβίωσε ο ελληνισμός στους αιώνες της τουρκοκρατίας», «Τι προηγήθηκε και προετοίμασε την απόφαση να επαναστατήσουμε μόνοι μας», «Οι Έλληνες επαναστατούν», «Ο Καποδίστριας κυβερνήτης».
Ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο Κερκυραίος διπλωμάτης που υπηρέτησε τον τσάρο και όταν κλήθηκε από τους επαναστατημένους Έλληνες να τους βοηθήσει να φτιάξουν κράτος, παράτησε μια λαμπρή καριέρα στη Ρωσία για να γίνει ο πρώτος κυβερνήτης της ξαναγεννημένης χώρας, διαποτίζει κάθε σελίδα του βιβλίου. Όπως όλοι οι μεγάλοι άντρες όλων των εποχών σε όλες τις χώρες, αγαπήθηκε πολύ και μισήθηκε θανάσιμα. Τον δολοφόνησαν στο Ναύπλιο, στο κατώφλι της εκκλησίας του Αγίου Σπυρίδωνα, στις 27 Σεπτεμβρίου 1831, τα αδέλφια Γεώργιος και Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης, γόνοι οικογένειας κοτζαμπάσηδων, σταματώντας βάναυσα το δημιουργικό του έργο.
Στον Επίλογό της η συγγραφέας παραθέτει τα ελπιδοφόρα λόγια του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, τον οποίο χαρακτηρίζει ως την πιο δυνατή ψυχή του Αγώνα: «Ο χαμός, αδέλφια, είναι μεγάλος. Ο Θεός όμως είναι μεγαλύτερος».
Το 1821, η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε, είναι ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο που κάνει τον αναγνώστη να σκεφτεί, να κρίνει, να συγκρίνει, να θαυμάσει και κυρίως να μάθει πράγματα που ίσως δεν έμαθε στο σχολείο ή δεν τα διδάχτηκε με τον καλύτερο τρόπο.
1821, η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε
Αθηνά Κακούρη
Πατάκης
376 σελ.
Τιμή € 15,70
