Γιώργος Αναστασιάδης: «Η Θεσσαλονίκη εν πολέμω…»
Ο Γιώργος Αναστασιάδης έχει ασχοληθεί με την ιστορία της Θεσσαλονίκης και είναι ο πιο κατάλληλος για να μας διηγηθεί καταστάσεις και να μας περιγράψει την εποχή της αρχής της δεκαετίας του 1940. Γι’ αυτό και μας θέτει ερωτήματα. Πώς εισέβαλε ο πόλεμος στη ζωή των Θεσσαλονικέων; Πώς ξύπνησε την πόλη η Ιστορία εκείνο το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940; Ανιχνεύουμε τις απαντήσεις αντλώντας δροσερό νερό μέσα από τις μαρτυρίες και κυρίως από τη λογοτεχνία μας, που καταγράφει και ενίοτε σκηνοθετεί με τον δικό της τρόπο αυτή την ξαφνική μετάβαση από τη ρουτίνα της καθημερινότητας στις μέρες του μεγαλείου και τη οδύνης.
Τα ανθολογημένα παραθέματα διασώζουν και αναδεικνύουν την αίσθηση της εποχής, την ιστορία της ανθρώπινης κλίμακας στους τόπους της πόλης: τους φόβους, τους καημούς, τις εξάρσεις των συνηθισμένων ανθρώπων και τις νέες λέξεις που μπαίνουν στη γλώσσα της συγκυρίας. Επιστράτευση, μέτωπο, μετόπισθεν, συναγερμοί, βομβαρδισμοί, καταφύγια , συσκότιση.
Επιβεβαιώνεται έτσι η διαπίστωση ότι η Πολιτική μας Ιστορία αναπνέει καλύτερα και εξιστορεί πιο ελκυστικά και πιο πειστικά μέσα από κομμάτια και αποσπάσματα της λογοτεχνίας και της χρονογραφίας, που έρχονται να δώσουν πνοή και χρώμα –ενίοτε και κλειδιά ερμηνείας– στον ιστοριογραφικό λόγο.
Επιβεβαιώνεται έτσι η διαπίστωση ότι η Πολιτική μας Ιστορία αναπνέει καλύτερα και εξιστορεί πιο ελκυστικά και πιο πειστικά μέσα από κομμάτια και αποσπάσματα της λογοτεχνίας και της χρονογραφίας, που έρχονται να δώσουν πνοή και χρώμα –ενίοτε και κλειδιά ερμηνείας– στον ιστοριογραφικό λόγο. Η δημιουργική ανάγνωση του απανθίσματος προϋποθέτει βέβαια τη γνώση γεγονότων και πρωταγωνιστών. Το βιβλίο είναι γραμμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προκαλεί τα κατάλληλα ερεθίσματα για να ανακαλύψουμε και να προσέξουμε με άλλα μάτια τα όσα μας έχει πει το συγκεκριμένο ιστορικό παρελθόν.
«Η δασκάλα μας », θυμάται ο Ντίνος Χριστιανόπουλος, «η δεσποινίς Τζανή, μας υποδέχτηκε ένα πρωί (29 Οκτωβρίου 1940) κλαμένη και μας είπε ότι από την προηγούμενη μέρα είχαμε πόλεμο με την Ιταλία! Πόλεμος! Μια νέα λέξη έμπαινε στη ζωή μας απειλητική, χωρίς ωστόσο να μπορούμε να πιάσουμε το νόημά της».
Ο Γ. Βαφόπουλος αφηγείται: « ...Σ’ όλο το διάστημα του πολέμου έτρεμα τους βομβαρδισμούς, κυριευμένος από το αίσθημα του πανικού, και σε κάθε βήμα μου επισήμανα το πιο κοντινό καταφύγιο για να χωθώ μέσα μόλις ακούγονταν το πρώτο ούρλιασμα της σειρήνας».
Η κατάσταση ήταν δραματική. Από αφηγήσεις μαθαίνουμε ότι στάλθηκαν δέκα ιταλικά βομβαρδιστικά. Η πόλη υφίσταται σημαντικές ζημιές. Οι απώλειες βαριές. Οι ιταλικές βόμβες όμως που πέρασαν στην ιστορία είναι αυτές που έπεσαν στην Αγία Σοφία, στις 10 Φεβρουαρίου 1942, προκαλώντας οργή και κατάπληξη στην κοινή γνώμη, και όχι την ελληνική. Από μια άλλη αφήγηση μαθαίνουμε ότι οι περισσότεροι βομβαρδισμοί των Ιταλών γίνονταν γύρω στις 2 με 3. Οι Θεσσαλονικείς κρύβονταν στα καταφύγια και περίμεναν να περάσει το μένος του εχθρού.
Είναι αλήθεια ότι τα ανθολογημένα παραθέματα διασώζουν και αναδεικνύουν την αίσθηση της εποχής. Έτσι, ο συγγραφέας καταγράφει με το δικό του τρόπο μέσα από τις μαρτυρίες την υπαρξιακή αγωνία των κατοίκων της Θεσσαλονίκης και την πίστη ότι θα περάσει το κακό και κάποτε θα φύγει ο κατακτητής και θα απελευθερωθεί πάλι η πόλη. Ένα βιβλίο συνεισφορά στην ιστορία της πόλης της Θεσσαλονίκης.
Η Θεσσαλονίκη εν πολέμω...
28 Οκτωβρίου 1940-9 Απριλίου 1941
Γιώργος Ολ. Αναστασιάδης
Εκδόσεις Κυριακίδη
128 σελ.
ISBN 978-960-599-002-2
Τιμή € 13,00
