Κωνσταντίνος Καρατόλιος: «Το υγρόν πυρ & η συμβολή του στη βυζαντινή ισχύ» κριτική του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη
Το θαύμα της χιλιόχρονης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας θα ήταν αδύνατο να συντελεστεί χωρίς τον στρατό της, που της επέτρεψε να διατηρήσει την υπόστασή της επί τόσους αιώνες. Και αυτό παρά τις συνεχείς εξωτερικές προκλήσεις που αντιμετώπιζε από εχθρούς οι οποίοι διέφεραν σημαντικά μεταξύ τους.
Στο εν λόγω πλαίσιο, η ρωμαϊκή κληρονομιά ήταν το ίδιο σημαντική με την υιοθέτηση νέων όπλων και τακτικών στη μάχη. Από αυτά, το υγρό πυρ ήταν σίγουρα το όπλο που κατάφερε να αποκτήσει τη μεγαλύτερη φήμη. Χρησιμοποιήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και χάρισε περιφανείς νίκες στο ναυτικό της.
Ως όπλο βρισκόταν σε χρήση ήδη από την πρώιμη βυζαντινή περίοδο. Μνεία κάνουν ο Μαρκελλίνος και ο Προκόπιος, ενώ ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος αναφέρει ότι χρησιμοποιούνταν ήδη από τα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Χρησιμοποιήθηκε στην απόπειρα κατάληψης της Κωνσταντινούπολης από τους Άραβες, κατά την πειρατεία των Σαρακηνών το 678, και ο Θεοφάνης στη Χρονογραφία του αποδίδει την υιοθέτηση του όπλου από τους Βυζαντινούς για να κατακάψουν με αυτό τον αραβικό στόλο. Το υγρό πυρ θεωρούνταν από τα πιο σπουδαία όπλα και χρησιμοποιήθηκε πολύ από τους Βυζαντινούς. Ακόμα και κατά τις τελευταίες ημέρες της Αυτοκρατορίας, όταν οι Οθωμανοί πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη, οι Βυζαντινοί προσπάθησαν με την καταφυγή σε αυτό να ανατρέψουν την εις βάρος τους κατάσταση, χωρίς ωστόσο να τα καταφέρουν.
Όσον αφορά τη σύστασή του, υπήρχε μεγάλη μυστικότητα τόσο για το περιεχόμενο του μείγματος, όσο και για την παρασκευή του. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι το υγρό πυρ αναφλεγόταν με την επαφή του με το νερό, πράγμα που δικαιολογούσε την ύπαρξη ασβέστη στο μείγμα. Το έριχναν με τον χειροσιφώνα από την κορυφή μιας σκάλας κατά τη διάρκεια χερσαίας πολιορκίας ή όταν πλησίαζαν κοντά στα πλοία. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι όσοι το εκτόξευαν ήταν άριστα εκπαιδευμένοι και μπορούσαν να κατευθύνουν τη φλόγα κατά το δοκούν, τόσο κάθετα όσο και οριζόντια.
Μέσα από τη μελέτη του βιβλίου δίνονται απαντήσεις σε πολλά ερωτήματα και απορίες για το υγρό πυρ. Σ’ αυτό βοηθά η γραφή του Κωνσταντίνου Καρατόλιου, που κερδίζει τον αναγνώστη. Μια σοβαρή δουλειά με εξαιρετική επιμέλεια.
Το υγρόν πυρ & η συμβολή του στη βυζαντινή ισχύ
Κωνσταντίνος Καρατόλιος
Historical Quest
66 σελ.
Τιμή € 10
