fbpx
Λουτσιάνα Μπενινκάζα: «Αντιγραφή στις εξετάσεις και φοιτητική κουλτούρα»

Λουτσιάνα Μπενινκάζα: «Αντιγραφή στις εξετάσεις και φοιτητική κουλτούρα»

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο γιος του πρώην πρωθυπουργού, μαθητής Λυκείου σε ένα από τα κορυφαία ιδιωτικά σχολεία της χώρας, πιάστηκε στα πράσα να αντιγράφει κατά τη διάρκεια εσωτερικών εξετάσεων. Η καθηγήτρια τον αντελήφθη, μονόγραψε το γραπτό του, τον μηδένισε και διέκοψε την εξέτασή του.

Μια τυπική, συνηθισμένη διαδικασία την οποία όλοι μας έχουμε ζήσει (μαθητές ή καθηγητές, εννοώ...). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βέβαια, η συνέχεια ήταν απρόσμενη και ήταν η εξέλιξη, τελικά, που γνωστοποίησε το γεγονός της αντιγραφής: το σχολείο ακύρωσε τον μηδενισμό, η καθηγήτρια αντέδρασε, συγκρούστηκε με τη διοίκηση, απολύθηκε, η καθηγήτρια κατέφυγε στη δικαιοσύνη, ανταλλάχθηκαν επιστολές, αγωγές, μηνύσεις κ.λπ.

Η κοινή γνώμη όμως συμφώνησε με το προφανές της εκπαιδευτικής διαδικασίας: η πράξη της αντιγραφής είναι παράβαση και ο μαθητής, άσχετα με το ποιος είναι ο γονέας του ή το σχολείο του, έπρεπε να μηδενιστεί. Απλά πράγματα.

ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Στο βιβλίο της, η Λουτσιάνα Μπενινκάζα, επίκουρη καθηγήτρια Παιδαγωγικής στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, ασχολείται με το πρόβλημα της αντιγραφής στις γραπτές φοιτητικές εξετάσεις· μια πρωτοποριακή μελέτη για τη φοιτητική νοοτροπία και συμπεριφορά, αλλά και μια ανάλυση του εκπαιδευτικού συστήματος το οποίο οδηγεί ή, για να ακριβολογούμε, ευνοεί και περιθάλπει μια τέτοια ειδεχθή συμπεριφορά.

Η Λ. Μπενινκάζα, η οποία ασχολείται από το 1997 με τα ζητήματα εξετάσεων/αξιολόγησης, έλαβε πολλές συνεντεύξεις από φοιτητές του τμήματος στο οποίο διδάσκει, μελέτησε διεξοδικά τη διεθνή βιβλιογραφία για το συγκεκριμένο ζήτημα –διότι στο εξωτερικό, π.χ. στις ΗΠΑ, έχει ήδη αποκτήσει την υπόσταση ερευνητικού προβλήματος–, μελέτησε και την πολύ περιορισμένη στην Ελλάδα σχετική έρευνα, ενώ στηρίχθηκε και σε σειρά άλλων εργασιών για τη φοιτητική κουλτούρα και την αξιολόγηση των εκπαιδευομένων.

Στο παρόν έργο παρουσιάζει πληθώρα απαντήσεων από τους ερωτώμενους φοιτητές και ομαδοποιεί τις απαντήσεις τους (εκτενή αποσπάσματα των οποίων περιέχει όλο το βιβλίο) προκειμένου να εξαγάγει συμπεράσματα για μια σειρά έννοιες που αφορούν αυτή καθεαυτή την εκπαιδευτική διαδικασία. Έτσι, στο πλαίσιο αυτό, έχουμε την ευκαιρία να «ακούσουμε» τους φοιτητές να σχολιάζουν πτυχές του βίου τους που συνδέονται αλλά τελικά ξεπερνούν τα όρια της εκπαίδευσης: τα παιδιά σχολιάζουν την αδικία και την αξιοκρατία στο εκπαιδευτικό σύστημα, την αμφίβολη αξία του πτυχίου και την πίεση που υπέστησαν για να σπουδάσουν και, τελικά, την ίδια τη διαδικασία της μάθησης (βαρετά ή ακατάληπτα μαθήματα, δυσνόητες θεματικές, δύσκολες εργασίες, «παπαγαλία» κ.ά.).

Αν και η συντριπτική πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρεί την αντιγραφή καταδικαστέα συμπεριφορά, τα παιδιά, με την αφορμή της συμπλήρωσης των ερωτηματολογίων και της συζήτησης με την καθηγήτρια, βρίσκουν την ευκαιρία να σχολιάσουν επίσης το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα, μάλιστα ορισμένα από αυτά καταφεύγουν σε εμπνευσμένα πολιτικοπαιδαγωγικά επιχειρήματα, καθώς είτε αμφισβητούν την έννοια της εντιμότητας είτε απορρίπτουν την έννοια της ατομικής αξιολόγησης, με αποτέλεσμα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συγγραφέας, να προσλαμβάνει η αντιγραφή θετικό πρόσημο στη σκέψη τους.

ΣΥΝΕΧΕΣ ΣΩΣΤΟΥ-ΛΑΘΟΥΣ

Στα δύο τελευταία κεφάλαια του έργου, η Λ. Μπενινκάζα εισέρχεται στο κέντρο του εκπαιδευτικού προβληματισμού κι επιχειρεί μια ανάλυση του φαινομένου της αντιγραφής, ξεκινώντας από την ερμηνεία του ίδιου του φοιτητικού λόγου που περιγράφει ή δικαιολογεί το φαινόμενο της αντιγραφής/λογοκλοπής.

Αν κι επαναλαμβάνει αρκετές φορές ότι δεν αντιμετωπίζει τα λόγια των φοιτητών με κριτήρια αλήθειας, εντούτοις εκτιμάει ότι τα παιδιά εκπέμπουν πολύ σημαντικά μηνύματα κι εκφράζουν ηχηρές εμπειρίες – από το σύνολο της ζωής τους, κι όχι μόνο τη φοιτητική. Για παράδειγμα, η ασάφεια ανάμεσα στο σωστό και το λάθος, το γεγονός δηλαδή ότι τα παιδιά θεωρούν την αντιγραφή ως το αποτέλεσμα μιας εμπειρίας κι όχι αυτοσκοπό, ως αποκούμπι ή «καβάντζα» κατά την εξέταση, και την υιοθετούν ακόμα κι όταν πάνε σχετικά διαβασμένα, είναι ένα από τα μεγάλα ζητήματα που ανοίγει το εν λόγω βιβλίο. Στο ίδιο μήκος κύματος, έχει ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο αναλύεται από τη συγγραφέα η ηθική και μάλιστα η ηθική της κοινότητας, εν προκειμένω της φοιτητικής: αλληλοβοήθεια, συνεργασία, συντροφικό πνεύμα, ακόμα κι ο νόμος της σιωπής χαρακτηρίζουν το πλέγμα των σχέσεων σχετικά με την αντιγραφή στις εξετάσεις.

Η Λ. Μπενινκάζα ασφαλώς κι έχει άποψη για το φαινόμενο που τόσο διεξοδικά μελετάει: θεωρεί την αντιγραφή ως «εφαρμογή μιας ατομικής δικαιοσύνης», ως αντικατάσταση μιας μορφής αδικίας –αυτής του εκπαιδευτικού συστήματος εν γένει– με μια άλλη, ενώ αναρωτιέται αν η αντιγραφή δεν είναι τελικά μια μορφή αντίστασης ή ανυπακοής, αλλά μια «ναρκισσιστική απόρριψη του κανόνα».

Η ίδια πάντως, με τη βοήθεια των ερωτώμενών της, καταλήγει σε μια σειρά συμπεράσματα, ενώ εκφράζει και τα παράπονά της για την αντιμετώπιση που είχε στη συνέχεια η πρόσκλησή της για μια ευρύτερη συζήτηση για τα εκπαιδευτικά ζητήματα, πρόσκληση που απεύθυνε στους φοιτητές αλλά, δυστυχώς, δεν πήρε απάντηση.

 

Αντιγραφή στις εξετάσεις και φοιτητική κουλτούρα
Μια εμπειρική έρευνα
Luciana Benincasa
Επίκεντρο
256 σελ.
Τιμή € 17,00
diastixo.gr | βιβλίο & τέχνες


 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ben Ansell: «Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει»

Ο Μπεν Άνσελ στο βιβλίο του Γιατί η πολιτική αποτυγχάνει: Πέντε παγίδες και πώς να τις αποφύγουμε, το οποίο κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού, καταπιάνεται...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
Ελένη Κ. Σπηλιώτη: «Εθνικός Διχασμός: Φιλοβασιλικοί εξόριστοι στη Σκόπελο»

Μ’ ένα σαπιοκάραβο, μέσα σε κατακλυσμιαία βροχή και με φόβο πιθανού τορπιλισμού, φτάνει στις 31 Ιανουαρίου 1918 στη Σκόπελο μια ομάδα επιφανών πολιτικών και άλλων προσώπων που με απόφαση του...

ΚΡΙΤΙΚΕΣ > ΜΕΛΕΤΕΣ - ΔΟΚΙΜΙΑ
«Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας» και «Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;»

Αν υπάρχει ένας μελετητής ικανός να μας εισάγει τόσο στον πλούτο της γλώσσας όσο και των ιδεών του Μεγάλου Ιεράρχη Βασιλείου αλλά και του Πλουτάρχου είναι ο Ιωάννης Πλεξίδας. Με από πολλών ετών...

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΙΣΕΙΣ

ΕΙΔΗΣΕΙΣ

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ

Διεύθυνση

Πτολεμαίων 4
(Πλατεία Προσκόπων)
11635 Αθήνα,
Τηλ.-fax: 210.7212307
info@diastixo.gr
ISSN: 2585-2485

ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ NEWSLETTER

Εγγραφείτε τώρα στο newsletter μας και μάθετε πρώτοι. τα τελευταία νέα για το βιβλίο και για τις τέχνες.

Με την επίσκεψη στο site μας, αποδέχεστε τη χρήση Cookies από το diastixo.gr, με σκοπό τη βελτίωση των υπηρεσιών που σας παρέχουμε.