Ολίβια Κυριακίδου – Ελένη Σαλαβού: «Κοινωνική Επιχειρηματικότητα»
Πριν από λίγο καιρό απονεμήθηκαν τα πρώτα βραβεία κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα (πρόκειται για τα Social Business Excellence Awards 2014) και μεταξύ των εταιρειών που βραβεύτηκαν υπάρχουν δύο οι οποίες παρουσιάζονται στο παρόν βιβλίο (ως case study), ένα εγχειρίδιο για την κοινωνική επιχειρηματικότητα γραμμένο από δύο καθηγήτριες του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ).
Οι δύο επιχειρήσεις είναι: α) το εξαιρετικό περιοδικό Σχεδία, το οποίο δεν πωλείται σε καταστήματα ή περίπτερα αλλά πωλείται από αστέγους, ανέργους και κοινωνικά αποκλεισμένους πωλητές, οι οποίοι κρατούν το 1,5 από τα 3 ευρώ της τιμής του και β) το Μύρτιλλο, μια επιχείρηση επεξεργασίας καφέ, η οποία μάλιστα διαθέτει και το Myrtillo Cafe στο Νέο Ηράκλειο Αττικής, το οποίο συνδυάζει τις λειτουργίες καφετέριας, κέντρου λόγου-τέχνης και χώρου εκπαίδευσης.
ΝΟΜΟΙ, ΒΡΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ
Ποιος να το περίμενε: μια μορφή κοινωνικής δραστηριότητας, διότι δεν αποκαλείτο «επιχειρηματικότητα» μέχρι πρόσφατα, με σαφές αντικαπιταλιστικό πρόσημο, υιοθετημένη κυρίως από πολίτες και συλλογικότητες που βρίσκονται στον αντίποδα του νεοφιλελευθερισμού και της «ελεύθερης αγοράς», να μετατρέπεται μέσα σε λίγα χρόνια σε μια «διέξοδο» από την ανεργία, σε μια «απάντηση» στην κρίση, σε μια μορφή επιχειρηματικότητας για την οποία ψηφίζονται νόμοι, θεσπίζονται βραβεία και γράφονται βιβλία.
Αναγνωρίζουν ότι το κράτος συρρικνώνεται εγκαταλείποντας προνομιακές γι’ αυτό δραστηριότητες (παροχή υπηρεσιών υγείας, παιδείας, φύλαξης δημόσιων χώρων κ.ά.), την ίδια στιγμή που ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι διατεθειμένος να εμπλακεί σε επιχειρηματικές δραστηριότητες που δεν μπορούν να προσφέρουν γρήγορη (αν όχι άμεση…) απόσβεση της αρχικής επένδυσης και υψηλά κέρδη.
Οι δύο συγγραφείς είναι καθηγήτριες στο Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων στο ΟΠΑ και έχουν ιδρύσει τη Μονάδα Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας του ΟΠΑ, ένα think tank το οποίο μπορεί να προσφέρει τεχνογνωσία για την ίδρυση και τη λειτουργία κοινωνικών/συνεταιριστικών επιχειρήσεων.
Όπως όλοι όσοι έχουν ασχοληθεί με το, καινοφανές στην Ελλάδα, φαινόμενο της αλληλέγγυας οικονομίας, έτσι και οι συγγραφείς του παρόντος έργου ξεκαθαρίζουν πρώτιστα έννοιες που συνδέονται με την κοινωνική επιχειρηματικότητα και αντιπαραθέτουν αυτή τη μορφή παραγωγής αξίας με τις καθεστηκυίες μέχρι σήμερα, τη δημόσια (κρατική) επιχείρηση και την ιδιωτική. Αναγνωρίζουν ότι το κράτος συρρικνώνεται εγκαταλείποντας προνομιακές γι' αυτό δραστηριότητες (παροχή υπηρεσιών υγείας, παιδείας, φύλαξης δημόσιων χώρων κ.ά.), την ίδια στιγμή που ο ιδιωτικός τομέας δεν είναι διατεθειμένος να εμπλακεί σε επιχειρηματικές δραστηριότητες που δεν μπορούν να προσφέρουν γρήγορη (αν όχι άμεση...) απόσβεση της αρχικής επένδυσης και υψηλά κέρδη.
Οι δύο συγγραφείς θεωρούν ότι για μεν το κράτος, η ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας μπορεί να αποτελέσει κάποιου είδους «λύση» στις αδυναμίες του όλο και πιο συρρικνωμένου κράτους πρόνοιας, ενώ για την κοινωνία των πολιτών, η ανάπτυξη συνεργατικών μορφών επιχειρηματικότητας αποτελεί καταλύτη για συστημικές αλλαγές.
ΝΟΜΟΣ 4019/2011 ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ
Αν και σε άλλα βιβλία που ασχολούνται με την κοινωνική επιχειρηματικότητα και την αλληλέγγυα οικονομία και τα οποία παρουσιάσαμε από τις στήλες του Διάστιχου (Γ. Λιερός και Τ. Νικολόπουλος – Δ. Καπογιάννης), πρωτεύει η κοινωνική/πολιτική ανάλυση και δίνεται έμφαση στην ταξικότητα και την αντισυστημική προοπτική τέτοιων εγχειρημάτων, στο παρόν έργο πρωτεύει η επιχειρηματική ανάλυση και η διαδικασία παραγωγής αξίας. Γι' αυτό οι δύο συγγραφείς επιμένουν στη διεξοδική ανάλυση του ν. 4019/2011 για την Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.) και τις διάφορες μορφές εταιρειών που ο νόμος αυτός καλύπτει: κοινωνικός συνεταιρισμός περιορισμένης ευθύνης, επιχειρήσεις συλλογικού και παραγωγικού σκοπού, επιχειρήσεις κοινωνικής φροντίδας, κοινωνική δικαιόχρηση, αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία κ.ά.
Το δεύτερο μέρος του βιβλίου εξελίσσεται ως ένα τυπικό εγχειρίδιο για την οργάνωση και διοίκηση επιχειρήσεων, προσαρμοσμένο όμως στις ανάγκες, τις ιδιαιτερότητες και τους στόχους μιας κοινωνικής επιχείρησης, ενώ παρουσιάζονται και στρατηγικές για την ανάπτυξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας πέρα από το πρώτο στάδιο της σύστασης.
Το βιβλίο κλείνει με την παρουσίαση ορισμένων χαρακτηριστικών κοινωνικών επιχειρήσεων από την Ελλάδα, όπως οι βραβευμένες Σχεδία και Μύρτιλλο, και από το εξωτερικό, όπως η εταιρεία CoderDojo από την Ιρλανδία, με αντικείμενο τη δημιουργία και τη διαχείριση κλαμπ για την εκμάθηση υπολογιστών σε νέους, η Trashy Bags από την Γκάνα, που δραστηριοποιείται στην παραγωγή και διακίνηση τσαντών για απορρίμματα, η SoleRebels από την Αιθιοπία, που παράγει κι εμπορεύεται παπούτσια κ.ά.
Σημείωση: Διαβάστε τις παρουσιάσεις στο Διάστιχο δύο βιβλίων με το ίδιο θέμα:
Γιώργος Λιερός: Υπαρκτός καινούργιος κόσμος εδώ.
Τάκης Νικολόπουλος – Δημήτρης Καπογιάννης: Εισαγωγή στην κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία εδώ.
Κοινωνική επιχειρηματικότητα
Ολίβια Κυριακίδου, Ελένη Σαλαβού
Rosili
208 σελ.
Τιμή € 24,39