Από τις εκδόσεις University Studio Press, που μας έχουν συνηθίσει σε εκλεκτές και ποιοτικές εκδόσεις, κυκλοφόρησε ένας σημαντικός τόμος με τίτλο: Το σύγχρονο δράμα: ο λόγος της σιωπής που θα μπορούσε να έχει και μεταφορική σημασία στο «δράμα» που βιώνει ο τόπος μας τα τελευταία χρόνια. Γιατί το θεατρικό δράμα στο οποίο αναφέρεται δεν είναι παρά μια αλληγορική απεικόνιση της ίδιας της ζωής, μια ποιητική μεταφορά του κοινωνικού ή υπαρξιακού δράματος στη θεατρική σκηνή.

Συγγραφέας του σημαντικού αυτού τόμου είναι η διαπρεπής θεατρολόγος, Αφροδίτη Σιβετίδου, ομότιμη καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο πανεπιστήμιο, με πλούσιο συγγραφικό έργο και εναργή παρουσία στα πνευματικά δρώμενα της Θεσσαλονίκης αλλά και της Γαλλίας, όπου συμμετέχει με κείμενά της σε άκρως σημαντικούς τόμους, προβάλλοντας τις ελληνικές δημιουργίες.

Μέσα στον καταιγισμό των ομαδικών μεταμορφώσεων που μετακινούν καθημερινά τα κοινωνικά ή πνευματικά δεδομένα, τα αξιοκρατικά ακόμα, τα ταξικά ή ιδεολογικά, επόμενο ήταν να δημιουργηθεί και μια μεταποιητική της αντίληψης για τη σχέση θεατή - δρώμενου, ή αλλιώς, πολίτη - παγκόσμιας θεατρικής σκηνής, όπου ερήμην του παίζεται το προσωπικό του δράμα.

Η Αφροδίτη Σιβετίδου, με τη βαθιά διορατική της ματιά αλλά και με τη μεγάλη επιστημονική της παιδεία, προσχώρησε μέσα σ' αυτές τις μεταμορφωτικές αντιλήψεις του καιρού μας και έγραψε έναν τόμο που διαγράφει τη νέα σχέση του θεατή ή πολίτη με το δρώμενο της θεατρικής σκηνής ή με τα δρώμενα της ιστορικής στιγμής που μέσα της βιώνει το προσωπικό του πεπρωμένο.

Με την αναλυτική σκέψη της, την διεισδυτική και ευφυή, έφτασε στη σιωπή που περιέχει ο λόγος και τον είπε «λόγο της σιωπής». Το σύγχρονο δράμα του ανθρώπου είναι «ο λόγος της σιωπής». Είναι μια άλλη μορφή της μοναξιάς του και μια άλλη ποιότητα της εγκατάλειψης του από το «έλλογο» ή «άλογο» σύμπαν, αυτό το «βουβό σύμπαν που δεν θα απαντήσει στην αγωνία του», όπως θα έλεγε ο Καμύ. Και με αυτή την έννοια, ο λόγος της, λόγος του τόμου που έγραψε, φεύγει από τα στενά θεατρικά όρια, γίνεται μια σχέση συνείδησης με το παγκόσμιο δρώμενο που η τεχνολογία το φέρνει καθημερινά μέσα στην κάμαρά μας.

Αξίζει να μεταφέρω τα ίδια της τα λόγια, το πώς είδε στο θεατρικό έργο τη «σιωπή που μιλάει» για να γίνει μια άλλη βαθύτερη μοναξιά εκείνου που την ακούει. Να γίνει μια προέκταση του λόγου που χάνεται, της εικόνας που χάνεται, της υπαρξιακής αγωνίας που δεν ακούγεται για να κυριαρχήσει μόνο ο θόρυβος της σιωπής ή το παραμιλητό της σιωπής.

Γράφει: «"Η σιωπή γράφεται, μιλιέται, ακούγεται", δηλώνουν τα θεατρικά πρόσωπα, αναγνωρίζοντας στο αντίθετο του λόγου μια δυναμική κατάλληλη να κλονίσει το κλασικό δράμα και να υποκαταστήσει δράση και μίμηση με τη στασιμότητα και την εσωστρέφεια. Πράγματι, ένας περίπλοκος μηχανισμός πηγάζει από τη σιωπή και οδηγείται στη δράση του λόγου σε κείμενα που εστιάζουν στη σχέση του εαυτού με τον εαυτό, με τον άλλο, με τον κόσμο. Το σιωπηλό και συγκεκριμένο «μέσα» αποκτά μορφή και υπόσταση για να ακουστεί το άρρητο, σκέψεις και καταπιεσμένα συναισθήματα, και η σκηνή ανοίγεται πλατιά σε μια θορυβώδη σιωπή φορέα της δραματικής κίνησης».

Κι εμείς θα συμπληρώσουμε: «σε μια θορυβώδη σιωπή που γίνεται μοναξιά του λόγου και μοναξιά του προσώπου». Γιατί το κείμενο της μας βοηθάει να προεκτείνουμε τη σιωπή του σκηνικού λόγου σε μια προσωπική μας αναζήτηση.

Γράφει ακόμα η Σιβετίδου στο προλογικό σημείωμα του τόμου: «Με δεδομένη την κρίση των διαπροσωπικών σχέσεων, η σιωπή αναδεικνύεται σε συστατικό μιας νέας αισθητικής, με έντονη παρουσία στο κείμενο και στην παράσταση, αναπαριστώντας τον σιωπηλό εσωτερικό χώρο της συνείδησης ή του ασυνειδήτου».

Ένα βιβλίο προσφορά στα Γράμματά μας, με νέες ιδέες και κατευθύνσεις, με πρωτοποριακές τομές στα μέχρι τώρα δεδομένα και καθαγιασμένα από τον χρόνο.

Το σύγχρονο δράμα: ο λόγος της σιωπής
Αφροδίτη Σιβετίδου
University Studio Press
250 σελ.
Τιμή € 17,00

Twitter